درمان شقاق با عمل اسفنکتروتومی : اسفنکتروتومی یکی دیگر از روش های جراحی –درمانی جدید و به روز درمان شقاق یا فیشر مقعد می باشد که دارای طرفداران زیادی است این روش درمانی با کاهش در فشار عضلانی مقعد کمک کرده و گردش خون را بهبود می بخشد و موجب می شود که فیشر مقعد درمان شود.در اکثر مواقع ،وجود فشار مداوم عضلانی مقعد به دلیل گرفتگی عضلات دریچه ای آن باعث ایجاد شقاق در قعد بیمار می گردد.عملکرد این روش به این شکل می باشد که جراح بدون اینکه عملی روی خود فیشر مقعد انجام دهد ؛بخش کوچکی از عضله ی دریچه ی مقعدی بیمار را برمی دارد و با این کار دلیل به وجود آورنده شقاق مقعد را برطرف می کند.در این روش احتمال بسیار کمتری وجود دارد که بیماری عود کند و احتمال آن از 10% مواردهم کمتر می باشد.
نخست اسفنکتروتومی در خط وسط پشتی مقعد در محل شکاف ایجاد شده و با استفاده از فیشرکتومی یا بدون فیشرکتومی صورت می گرفت.ولی تجربه جراحان مشخص کرد که این روش زیاد موفقیت آمیز نمی باشد وبه همین دلیل محل برش را با توجه به راحتی دست جراح به سمت راست یا چپ دیواره کانال مقعد تغییر دادند که اسفنکتروتومی داخلی جانبی مقعد نامیده شد.این روش درمانی را به دو روش باز و بسته و تحت بی هوشی عمومی یا بی حسی نخاعی انجام می دهند.
در روش اسفنکتروتومی بسته ،جراح ابتدا با استفاده از یک تیغه شیار جانبی را ایجاد می کند سپس عضله ی دریچه ای بیرون کشیده شده و بخشی از دریچه ی داخلی بریده می شود . برای کاهش آسیب به مخاط مقعد جهت جلوگیری از فیستول ،دقت و مراقبت زیادی مورد نیاز می باشد.در روش بسته ،برشی که ایجاد می شود به وسعت فیشر مقعدی خواهد بود.
در روش باز اسفنکتروتومی ، جراح ابتدا یک برش نیم الی یک سانتی متری درون کانال ایجاد می کند و بعد با همان روش بسته عمل را انجام می دهد .و قسمت انتهایی برش هم با توجه به شرایط ،در پایان باز گذاشته و یا بسته می شود.
در واقع دراین روش درمانی نیازی نیست که بیمار در بیمارستان بستری گردد و به صورت سرپایی انجام می شود و بعد از جراحی بیمار می تواند مرخص شود .در اغلب موارد هم در روش باز و هم در روش بسته ،بیمار دارای یک درد جزئی می باشد. می توان گفت که درد ناشی از فیشر مقعد بلافاصله پس از جراحی فروکش می کند.فرد می تواند بلافاصله به فعالیت های روزمره خود ادامه دهد تنها به دلیل داروی بیهوشی امکان دارد که فرد مقداری گیجی داشته باشد. ولی پزشک پس از یک سری توصیه ها و توضیحاتی که به بیمار می دهد.به او اجازه می دهد که به منزل برگردد.
درمان فیشر مقعد به روش دیلاتاسیون
برای درمان فیشر مقعد روش های درمانی مختلفی وجود دارد که عده ای از این روش ها مانند لیزر درمانی روش نوینی می باشند و عده ای از این روش ها نیز قدیمی هستند .یکی از این روش های قدیمی درمان شقاق مقعد ،روش دیلاتاسیون یا همان اتساع دریچه ی مقعد می باشد.در این روش جراح سعی می کند که با ایجاد کشش دستی در کانال و دریچه ی مقعد ،فشار موجود بر روی دیواره و دریچه ی مقعد را کم کرده و عضلات ان را مقداری شل و رها سازد.این روش به خاطر ،خطرات و عوارض غیر قابل قبولی که داشت از طرفداران زیادی برخوردار نشد و سریع با روش های دیگر جراحی شقاق مقعد که جدید بودند جایگزین شد.
از آنجایی که تعداد افرادی که از بی اختیاری مدفوع و بی اختیاری گاز روده بعد از این روش درمانی شکایت می کرند زیاد بود بنابراین پزشکان ریسک انجام این جراحی را برای درمان شقاق مقعد بیماران ،دیگر قبول نمی کردند.و به همین خاطر هم تمایل به انجام یا تشویق بیماران با انتخاب این روش درمانی شقاق در سطح دنیا کم رنگ گشته است.
در طول تحصیل به همه پزشکان و جراحان آموزش داده می شود که آگاهانه وبا دقت به خطرات و عوارض و مزایای روش های درمانی و با هدف حفظ و بهبود سلامت بیمار خود ،جهت انتخاب روش درمانی تصمیم گیری کنند.بنابراین ما به خاطر این مسئله شاهد کنار رفتن خود به خودی روش دیلاتاسیون در درمان فیشر قعد در کل دنیا می باشیم.در حال حاضر این روش به خاطر برخوردار نبودن از استاندارد های لازم حفظ ایمنی و سلامت بیماراز طرفداران چندانی برخوردار نمی باشد.
روش انجام اتساع یا دیلاتاسیون دریچه مقعد
این روش درمانی را یا با بیهوشی عمومی و یا با بیحسی موضعی انجام می دهند که دارای عوارض زیادی می باشد.در این روش جراح سعی می کند که با کمک فشار دست خود به آرامی دریچه ی مقعد را باز کند و همین طور در دیواره های مقعد کشش ایجاد کند.در این روش درمانی هدف از کشیدن دو طرفه ی دریچه ی مقعد و باز نمودن بیش از حد طبیعی آن ،این می باشد که فشار موجود در ناحیه مقعد را کاهش دهد چنانچه این روش به صورت صحیح و دقیق انجام شود ،می تواند درد ناشی از فیشر مقعد را کاهش دهد.
در این روش پزشک جراح بعد از پوشیدن دستکش سعی می کند که از مواد لغزنده و روان کننده در ناحیه استفاده کند و در مرحله ی بعدی با استفاده از انگشتان دست خود دیواره ی مقعد را با وارد کردن یک فشار متوسط و صحیح ماساژ می دهد در واقع حرکت دورانی ماساژ به همراه وارد کردن فشار رو به بیرون موجب اتساع عضلات مقعد و باز شدن دریچه می گردد.چناچه فشار وارد بیش از حد نباشد و به شکل ناگهانی به محل وارد نشود ؛به فیبرهای عضلانی آسیبی وارد نشده و از پارگی آن جلوگیری می گردد.
بر اساس تحقیقاتی که در این زمینه انجام شده است ،ثابت شده که همه جراحان نمی توانند فشار دست خود را کنترل کنند و بطبع امکان دارد به بافت عضلانی آسیب وارد کنند.پس از اتمام عمل امکان دارد به منظور کاهش لخته خون در ناحیه ،یک اسفنج در آنجا قرار داده شود.پزشکان از بیماران خود تقاضا می کنند که بعد از عمل اتساع دریچه ی مقعد تا شش ماه از یک گشاد کننده مقعد به صورت متناوب استفاده کنند .در این روش چون عضله اسفنکتر مقعد بیشتر از حالت نرمال کشیده می شود ،لذا از این پس اجابت مزاج و عبور مدفوع از مقعد با سهولت زیادترو با کاهش فشار بر فیشر مقعد و در نهایت با کاهش نشانه ها ی درد و ناراحتی صورت خواهد گرفت.
روش اتساع یا دیلاتاسیون دریچه ی مقعد دارای چه خطرات و عوارضی می باشد؟
این روش نیز مانند دیگر عمل های جراحی گوارشی یک سری خطرات و عوارضی را به همراه دارد که فرد بیمار باید قبل از امضای رضایت نامه عمل از آن ها اطلاع کامل داشته باشد.که این عوارض عبارت اند از:
- پاره شدن بافت رکتال
- لخته شدن خون
- بالا بودن میزان شکست عمل
- وارد شدن آسیب به مقعد
- از دست دادن کنترل مدفوع و گاز روده یا نشت مقعد به خاطر فشار وارد شده بیش از اندازه بر دریچه مقعد بیمار.
همان گونه که در بالا هم اشاره کردیم به دلیل خطرات و عارضه های جبران ناپذیر و نامعقول بیش از اندازه این روش .بیشتر پزشکان سعی می کنند که برای درمان بیماری شقاق مقعد بیمار خود روش های دیگری را که دارای خطرات و عوارض کمتر و در ضمن دارای نتیجه رضایت بخش تری می باشد برگزینند .و اغلب این روش درمانی با توجه به شرایط شقاق مقعد بیمار برای او انتخاب می شود.
