جراحی فک و علل ضرورت جراحی فک ، انواع جراحی فک و مراحل جراحی , خطرات جراحی فک و هزینه جراحی فک پایین در بیمارستانهای دولتی و خصوصی : در صورتی که توجه داشته باشید در بیشتر موارد دلیل بی نظمی دندان ها و به هم ریختگی آن ها ،اختلافی می باشد که در فک قوقانی و فک تحتانی وجود دارد .در تعدادی از این دست موارد می توان مشکلات دندان ها و فک را با استفاده از ارتودنسی برطرف نمود ولی در تعدادی از افراد مشکلات دندان و فک فراتر از این ها می باشد به گونه ای که حتی ارتودنسی نیز نمی تواند کمکی به برطرف شدن مشکل فرد نماید لذا در این شرایط برای فرد عمل جراحی فک پیشنهاد می شود.
جراحان از عمل جراحی فک و صورت با هدف اصلاح نمودن ناهنجارهای اسکلتی و دندانی جزئی و اساسی بیماران خود مانند نامرتبی فک و دندان ها استفاده می کنند .در صورتی که بر روی بیمار جراحی فک صورت گیرد ،این مسئله سبب بهبود عملکرد مفاصل فک (به عنوان مثال جویدن ،صحبت کردن و تنفس بهتر فرد ،خواهد شد.ولی باید بگوییم که جراحی فک از دسته جراحی های زیبایی می باشد که به غیر از اینکه عملکرد مفاصل را بهبود می بخشد ،سبب زیبایی چهره افراد نیز می گردد.ولی باید اشاره داشته باشیم که در اغلب موارد جراحی فک و صورت را با هدف بهبود عملکرد مفاصل انجام می دهند.
ولی در حالت کلی باید بگوییم که جراحی دهان و فک و صورت یکی از تخصص های زیبایی دندان پزشکی محسوب می شود که دارای دامنه ی وسیعی می باشد.
افراد در چه شرایطی نیاز به جراحی فک دارند؟
امکان دارد که عللی مانند علل ژنتیکی ،مادرزادی ویا تکاملی سبب اختلاف فک و دندان در افراد شوند ،لذا این عارضه از زمان تولد و یا هنگام رشد با فرد وجود دارد .و به غیر از آن آسیب های مفاصل فک و نیز پاتولوژی (رشد تومور) نیز می تواند موجب بدشکلی فک و دندان در هر سنی گردد.بنا به یک سری دلایل که در زیر ذکر شده اند ،افراد که دچار ناهنجاری فک و دندان می باشند باید تحت عمل جراحی فک قرار بگیرند که این دلایل عبارت می باشند از:
- نبود تقارن در صورت
- رشد نمودن غیر طبیعی هر دو فک
- آسیب مفاصل فک بر اثر ضربه
- نداشتن توانایی درست خوردن و جویدن
- زخم شدن دهان
- به خاطر مشکل در تنفس
- حذف نمودن دندان های آسیب دیده و غیر قابل بازیافت
- اختلاف در مفاصل فک
- قرار نگرفتن صحیح دندان ها بر روی همدیگر
- ناهنجاری های ساختاری رایج فک و دندان
- انجام دادن بازسازی پس از درمان تومور در صورت ،فک دهان و گردن
- داشتن نقص مادرزادی (مشکلات شکاف لب و کام و رشد فک )
- داشتن عفونت در حفره دهان ؛غدد بزاقی ،فک و گردن
- ایمپلنت های دندانی و برطرف نمودن ضایعات استخوانی
بهترین سن برای جراحی فک ،چه سنی می باشد؟
باید بگوییم که مناسبترین سن برای جراحی فک بین سنین 18 تا 25 سال می باشد چون بین سن 18 تا 25 سال رشد فک افراد به مرحله ی نهایی خود می رسد و رشد آن دیگر متوقف می شود .در ضمن تغییر چهره با استفاده از جراحی فک هم بهتر می باشد که در سن 18 تا 25 سال که فرد به بلوغ استخوانی رسیده است ،صورت بگیرد .ولی در صورتی که فک بیمار دچار یک مشکل حاد باشد در این شرایط جراح همه ی توان و فکر خود را روی مشکل فرد تمرکز می کند و دیگر سن فرد از اهمیت زیادی برخوردار نمی باشد.
انواع مختلف جراحی فک
رایج ترین جراحی هایی که بر روی فک بیماران انجام می شوند عبارت می باشند از:
اصلاح اپن بایت
در این روش درمانی جهت اصلاح ناهنجاری فک ،نخست جراح برشی بر روی فک ایجاد نموده ،و سپس قسمتی از استخوان فوقانی که روی دندان قرار گرفته است را بر می دارد و در مرحله ی بعد با استفاده از پیچ و صفحه هایی در جای خود فیکس می کند.اصلاح اپن بایت انواع مختلفی دارد که عبارت می باشند از:
اصلاح جلو آمدگی فک
چنانچه فک پایین بیمار جلو آمده باشد ؛استخوانی که در بخش عقب فک وجود دارد از قسمت جلویی منفک شده و اصلاح می گردد .که در اصلاح به آن جراحی فک پایین می گویند.این نوع جراحی سبب می شود که قسمتی از فک که دندان بر روی آن قرار گرفته است به عقب برده شود .در این صورت چون محل فک تغییر می یابد بنابراین با فک بالایی هم تراز می گردد.
اصلاح عقب رفتگی فک
در این جراحی نیز استخوانی که در قسمت پایینی فک قرار گرفته است از پایه جدا شده و اصلاح می شود .و بعد قسمتی از فک پایین که دندان بر روی آن قرار گرفته و قسمتی از چانه به طرف جلو حرکت می نماید.
استئوتومی فک بالا
برای انجام این جراحی ،جراح برشی در لثه ی فک بالا ایجاد کرده و بعد فک به شکلی کنترل شده شکسته می شود و به محل جدیدی که قبل از جراحی به وسیله ی مدل های دندانی مشخص شده است ،حرکت داده می شود .در مرحله ی بعدی یک قطعه ی پلاستیکی کوچک به دندان ها وصل می کنند تا محل جدید فک بالا مشخص گردد که بعد از ان با صفحات فلزی کوچک و پیچ هایی در محل خود محکم می گردند .جنس این صفحات و پیچ ها از تیتانیوم می باشد که یک فلز بسیار بی اثر می باشد و استفاده از آن در بدن خطری به همراه ندارد.و در پایان کار نیز با استفاده از بخیه های قابل جذب لثه بیمار را بخیه می زنند.
استئوتومی فک پایین
در این جراحی نیز همانند استئوتومی فک بالا ،یک برش در انتهای دهان در لثه مجاور دندان های آسیا ی بزرگ ایجاد می کنند که دسترسی لازم ایجاد شده و فک پایین به شکلی مورب بریده شده و سپس به شکلی کنترل شده شکسته می شود و در مرحله ی بعدی نیز به محل جدیدی که قبلاً به وسیله ی مدل های دندانی مشخص شده ،آن را حرکت می دهند .و بعد یک قطعه پلاستیکی کوچک به دندان ها وصل می کنند تا محل جدید فک پایین مشخص گردد که بعد از آن توسط ضفحات فلزی کوچک و پیچ هایی در محل خود محکم می گردند.و در پایان کار نیز لثه را با استفاده از بخیه های قابل جذب ،بخیه می زنند.
ژنیوپلاستی
جراحی زیبایی چانه و یا به اصطلاح ژنیوپلاستی ،یک جراحی کم تهاجمی می باشد که با هدف اصلاح عقب رفتگی چانه و همین طور دست پیدا کردن به ساختار مطلوب و زیبایی صورت ابداع شده است.در روش ژنیوپلاستی جراح یک برش میان استخوان چانه ایجاد می کند تا با آزاد کردن استخوان مشکل دار ،بتواند این ناحیه را به وضعیت مطلوب مبدل سازد.جراح در این روش یک صفحه کوچک از جنس تیتانیوم را در محل جدید با هدف محکم کردن چانه ؛بر روی استخوان فک قرار داده و پیچ های کوچکی را برای نگه داشتن دائمی صفحه در محل به کار می برد .در واقع جراح با این روش ساده می تواند به شکل فوق العاده ای تناسب و توازن اجزای صورت بیمار خود را مطلوب نماید.
جراحی ارتفاع فک فوقانی
شاید در اطراف شما نیز افرادی وجود دارند که دارای لبخند لثه ای می باشند ،در اینگونه افراد ارتفاع فک فوقانی از حد نرمال بیشتر است .که جراح می تواند در این افراد با کاهش ارتفاع فم فوقانی ،برداشت استخوان اضافی و ثابت کردن آن در محل مورد نظر ،نمایان شدن لثه ی فرد را در زمان لبخند زدن کاهش دهد.
خطرات جراحی فک
باید بگوییم که در ابتدای کار باید یک جراح حاذق و با تجربه نخست تمام پیچیدگی های ساختار فک و صورت بیمار خود را به دقت بررسی نموده و سپس تصمیم به جراحی فک بیمار خود بگیرد ولذا باید بگوییم که میزان مهارت جراحان فک می تواند مهمترین دلیل بروز عوارض در این جراحی محسوب شود .با همه این تفاسیر ما در زیر تعدادی از عوارضی را که امکان دارد در این جراحی روی دهد را برای شما ذکر کرده ایم:
خون ریزی
باید بگوییم که بعد از جراحی فک ،خون ریزی جزئی طبیعی می باشد و احتمال دارد که تا یک تا دو هفته بعد از جراحی ،بیمار خون دماغ شود و خون ریزی داخل بافت نرم باعث کبودی آن بخش می شود و امکان دارد خیلی هم وسیع باشد.در مرحله های نخست ،کبودی آرواره را می پوشاند ولی در صورتی که گسترش یابد می تواند تا پایین گردن و بالای قفسه ی سینه را نیز در بر بگیرد.
ولی خون ریزی زمانی غیر عادی می باشد که در زمان جراحی نیاز به انتقال خون باشد ولی با این وجود امکان دارد که در برخی واقع بیمار به تزریق خون نیاز داشته باشد وتعدادی از بیماران پیش از جراحی اقدام به اهدای خون می کنند و در صورتی که در زمان عمل نیاز به خون داشتند می توانند از آن استفاده کنند.
عفونت
گفتنی است که در تمامی جراحی ها امکان دارد که عفونت روی دهد و به خاطر همین مسئله هم می باشد که در زمان جراحی و بعد از آن به بیماران آنتی بیوتیک داده می شود که اگر عفونتی هم رخ داد ،به آسانی درمان گردد.
بی حس شدن
بیمار بعد از جراحی در قسمت های اطراف فک دچار بی حسی خواهد شد.در صورتی که فک بالا مورد عمل جراحی قرار گرفته باشد ،بالای دندان ها دچار بی حسی خواهد شد ولی در صورتی که فک مورد جراحی قرار گرفته باشد لب پایین و چانه بیمار دچار بی حسی خواهد شد.و زمانی که رشته های عصبی در حال بهبود می باشند بیمار دارای حس سوزن سوزن شدن خواهد بود ولی تقریبا ً پس از گذشت شش ماه بیمار حس عادی خود را به دست خواهد آورد.
گرفتگی بینی
گرفتگی بینی اغلب برای یک یا دو هفته بعد از جراحی طول می کشد و بعد از گذشت این مدت معمولا ً برطرف می شود.لوله هایی که در داخل سوراخ های بینی در زمان جراحی جاگذاری می شوند شاید دلیل گرفتگی بیماران باشند و یا اینکه بعد از جراحی امکان دارد که بینی دچار گرفتگی شود زمانی که بینی بیمار دچار احتقان می شود ،می تواند با استفاده از اسپری های مخصوص پاک کننده بینی ،مشکل بینی را از بین ببرد.در ضمن افراد می توانند از پنبه های آغشته به آب گرم نیز جهت خارج کردن ترشحات بینی استفاده کنند.
کاهش وزن
در روز های نخست بعد از جراحی فک ،پیش بینی می شود که بیمار حدود 2.5 کیلوگرم کاهش وزن داشته باشد زیرا در این مدت اشتهای بیمار کاهش پیدا می کند لذا کاهش وزن طبیعی می باشد که به پوشیدن الاستیک ها مربوط می شود.ولی پس از هفته نخست باید اشتهای بیمار به اندازه کافی افزایش پیدا کند تا بتواند وزن از دست رفته بیمار را برگردانده و وزن فرد افزایش پیدا کند.
سفتی مفاصل و صدای مفاصل فک
گفتنی است که بعد از جراحی فک ،مفاصل فک به مدت چند ماه سفت می شود .و می توان گفت که فعالیت های معمولی فک مانند جویدن ،مناسبترین تمرین برای مقابله با سفتی مفاصل فک می باشند.در برخی مواقع احتمال دارد بیمار صدای سایده شدن در مفاصل را در زمان شروع حرکت فک بشنود .درست است که امکان دارد که این صدا دائمی باشد ولی نمی تواند تاثیری بر روی کاربرد فک داشته باشد.
تورم
بعد از جراحی فک ،یکی از ویژگی های شایع در دوران بهبودی تورم می باشد .در صورتی که در 48 ساعت بعد از جراحی بر روی فک بیمار یخ قرار داده شود این کار می تواند تاثیر زیادی در کاهش تورم داشته باشد.و بعد از آن هم گرمای خارجی به شکل پدهای حرارتی یا کمپرس گرم می تواند کمک شایانی به کاهش تورم بکند.
بعد از جراحی فک چه مراقبت هایی را باید انجام داد؟
- بیمار باید بعد از جراحی فک از خوردن غذاهای سفت و جویدنی اجتناب کند.
- بیمار می تواند حدودا ً بعد از دو ماه شروع به استفاده از غذاهای عادی کند.
- بعد از جراحی فک بیمار باید استراحت مطلق داشته باشد.
- فرد باید از مسواک زدن به مدت یک روز پرهیز کند.
- بیمار می تواند از محلول آب و نمک جهت شست و شو وضدعفونی کردن دهان خود استفاده کند.
- جهت کاهش تورم کمپرس سرد مورد استفاده قرار بگیرد.
- بیمار باید داروهای تجویز شده توسط پزشک را سر موقع مصرف کند.
- فرد نباید فعالیت های سنگین انجام دهد.
- برای بیمارانی که جراحی فک انجام داده اند استفاده از دخانیات ممنوع می باشد.
میزان هزینه جراحی فک چه مقدار می باشد؟
باید بگوییم که به طور دقیق نمی توان هزینه ی مشخصی را برای جراحی فک مشخص کنیم زیرا هزینه به عوامل گوناگونی بستگی دارد که پزشک می تواند بعد از معاینه دقیق بیمار این هزینه را برای او تعیین کند .عواملی مانند محل انجام جراحی ، میزان تبحر جراح ،شدت اختلافات فک ،هزینه بیهوشی و همین طور داروهای تجویز شده توسط پزشک می توانند مشخص کننده ی هزینه ی نهایی بیمار باشند.و همچنین دلیل جراحی که آیا به دلیل پزشکی انجام می شود و یا به منظور زیبایی می تواند بر پوشش بیمه بیمار تاثیر زیادی داشته باشد .در صورتی که جراحی فک به منظور پزشکی انجام شود بطبع بیمه میزان بیشتری از هزینه را تحت پوشش خواهد داد .
