درمان بی اختیاری ادراری , تشخیص و درمان : اداری که در کلیه ها تولید می شود از طریق لوله حالب وارد مثانه شده و در آنجا ذخیره می گردد و تحت کنترل مغز و با هماهنگی عضلات مثانه و عضلات مجاری ادراری روند ادرار کردن صورت می گیرد حال در صورتی که به هر علتی هماهنگی این عضلات از بین برود ؛فرد دچار بی اختیاری ادرار می شود و بای بگوییم که میزان بی اختیاری ادرار در میان زنان دو برار مردان می باشد.
بی اختیاری ادرار , دارای چه نشانه هایی می باشد؟
- نداشتن توانایی در کنترل ادرار
- خالی نشدن کامل ادرار
- خارج شدن ادرار زمان خواب بودن
- خارج شدن ادرار زمان عطسه یا سرفه کردن
- خارج شدن بدون کنترل ادرار پیش از دستشویی رفتن
چه عواملی موجب ایجاد بی اختیاری ادرار می شوند؟
- ایجاد اختلال در اعصاب مثانه : در بیماری هایی مانند دیابت ،پارکیسسون ،سکته قلبی و مغزی ،(ام اس) اشکال در عصب رسانی و مثانه ایجاد شده و بی اختیاری ادراری به وجود می آید.
- ضعیف شدن عضلات مثانه و مجاری ادراری : در اثر مواردی مانند زایمان ،تعدادی داروها ،اضافه وزن ،و یائسگی
عارضه بی اختیاری ادرار چگونه تشخیص داده می شود؟
- ثبت وضعیت تخلیه اداری به صورت روزانه : در این روش فرد میزان مصرفمایعات و میزان ادرار و دفعات وزمان دفع ادرار خود یادداشت می نماید که می تواند اطلاعات بسیار مفید در مورد حجم مثانه بدهد.
- انجام آزمایش ادرار و بررسی از نظر عفونت ادراری
- تعیین حجم ادار باقیمانده که به وسیله سونوگرافی از مثانه در دو مرحله قبل و بعد از تخلیه ادار اندازه گرفته می شود.
- نوار عصبی مثانه یا یورودینامیک : وسیله اصلی تشخیص دلیل بی اختیاری ادراری و به تبع آن درمان مناسب انجام نوار عصبی مثانه یا یورودینامیک است که به وسیله متخصص اورولوزی انجام می گردد.
- سیستوسکوپی : انجام این روش تنها در موارد خاص تشخیصی که بی اختیاری ادراری دایمی است توصیه می گردد تا در صورت وجود فیستول تشخیص دهد.
نوار عصبی مثانه و یا همان یورودینامیک را چگونه انجام میدهند؟
آزمایش یورودینامیک مهمترین تست سرپایی برای بررسی فانکشن ادراری نرمال و غیر نرمال به خصوص در مثانه و مجاری ادراری می باشد.با این آزمایش می توان تشخیص افتراقی در موارد انسداد ادراری (تنگی مجرا ،BPM) و انواع بی اختیاری ادراری را به بهترین نحو انجام داد که این عمل متخصص برای درمان دقیقتر کمک زیادی می کند.
دستگاه یورو دینامیک یک دستگاه کاملاً تشخیصی می باشد که به شکل وسیعی برای تشخیص بیماری های مربوط به قسمت زیرین سیتم ادراری (مثل بی اختیاری ادراری مخصوصاً بی اختیاری در دختران و تنگی مجرا در پسران) دارای کاربرد می باشد.
خانم ها و آقایان دارای یک سری مشکلات شایع مثانه می باشند که این عبارت می باشند از :
- ادرار شبانه(Nocturia):بیدار شدن از خواب برای ادرار کردن در طول شب بیش از یک بار
- تکرار ادرار(Frequency)تکرار کردن ادرار بیشتر از 7 بار در روز که فاصله زمانی ان از دو ساعت کمتر باشد.
- فوریت ادراری (URGENCY) :نیاز داشتن ضروری به دفع ادرار
- بی اختیاری ادراری
- بی اختیاری ادراری همراه با فوریت (Urge Incontinence):نشست ادراری غیر قابل کنترل یا حس شدید نیاز به دفع ادرار
- بی اختیاری ادرار همراه با استرس(Stress Incontinence) :که عبارت می باشد از ریزش ادرار با سرفه و عطسه و دویدن.
- شب ادراری(Nocturnal Enuresis)
- پرولاپس (Prolapse):پرولاپس یا همان افتادگی مخصوص خانم هایی کی باشد که درصورت احساس یا مشاهده یا خروج توده ای از واژن به بیرون شکل می گیرد.
- دفع شدن ادرار به دشواری(Voiding Difficulty):لازم به زور زدن وتامل در شروع ادرار
- ادرار خونی (Haematuria) :مشاهده خون در ادرار
- داشتن سوزش(Dysuria):داشتن درد یا سوزش در هنگام ادرار کردن
روش تشخیص همه بیماری های که در بالا ذکر شد با دریافت شرح حال از بیمار ،معاینه و در صورت نیاز آزمایش یورو دینامیک برای درمان توسط پزشک متخصص اورولوژی انجام می پذیرد. تست یورو دینامیک به این دلیل دارای اهمیت می باشد که با استفاده از این تست می توان بیماری های مربوط به بی اختیاری ادرار و مشکلات آن را به درستی تشخیص داد،دستگاه یورو دینامیک تنها وسیله تشخیصی برای مشخص نمودن دقیق مشکلات عصبی مثانه می باشد که سبب افتراق نوع بی اختیاری های ادراری میگردد.
نتیجه استفاده از این تست ،تشخیص صحیح بیماری توسط پزشک و در نهایت درمان موفق آن می باشد.با این تست ساده و در عین حال با ارزش و سرپایی و بدون جراحی لگن ویا ژنیکولوژی می شود نوع اختلالات به وجود آمده در مثانه را به طور دقیق تشخیص داده ودرمان نمود.
در کنار همه تجربیات و تشخیصات پزشک مربوطه انجام آزمایشی برای استحکام و تحقق بخشیدن به آن نتایج را نمی توان نادیده گرفت.این آزمایش بسیار ساده به غیر از اینکه دارای حالت تهاجمی نمی باشد ،بلکه به نوبه خود دردناک هم نمی باشدو بر روی بیمار در کمال آسانی و راحتی انجام می شود و در مقابل آن یک سری پارامترهای تشخیص اساسی و هم بیمار در اختیار پزشک قرتر می گیرد که تمای این موارد کمک شایانی به بهبودی و درمان قطعی بیمار می نماید.
تست یورودینامیک را برای چه بیمارانی باید انجام داد؟
- بیمارانی که در دفع ادرار دچار مشکل می باشند.
- کسانی که بی اختیاری ادراری همراه با سرفه و عطسه و نایزمند جراحی می باشند.
- بیمارانی که جراحی بی اختیاری ادرار آن ها قبلا جواب نداده است.
- بیمارانی که مشکلات ادراری و مثانه ای بعد از جراحی قبلی و ژنیکولوژی دارند.
- کسانی که مشکلات کمپلکس مثانه ای دارند.
- کسانس که بی اختیاری دراری فوریتی توام با سرفه و عطسه دارند.
تست یورودینامیک فقط به وسیله 2 کاتتر باریک یکی در مجرای ادرار برای اندازه گیری فشار مثانه ای (Pves) و دیگری در رکتوم برای اندازه گیری فشار شکمی (_Pabd) صورت می پذیرد.
داشتن آمادگی جهت انجام تست یورو دینامیک :
یورودینامیک تستی می باشد که از طریق آن می توان به روش عملکرد مثانه،مجرای ادرار و عضلات کف لگن در حالت مثانه پر و زمان تخیله ادرار پی برد.
پیش از انجام تست یورودینامیک چه اقداماتی را باید انجام دهیم؟
- این تست را با تعیین وقت قبلی انجام می دهند .بهتر می باشد با مثانه پر )در حدی که نیاز به دفع معمول ادرار است) مراجعه شود.
- در صورتی که شما از سوند یک بار مصرف برای تخلیه ادرار استفاده می نمایید ،تا قبل از مراجعه همین کار خود را ادامه دهید.
- برای این تست هیچ گونه محدودیت غذایی لازم نمی باشد ولی اگر شما دارای یبوست مزمن می باشید ،بهتر است از میوه و سبزیجات و مسهل های گیاهی پیش از مراجعه استفاده نمایید.
- پیش از شروع تست جهت پیشگیری از عفونت آنتی بیوتیک تزریق خواهد شد.
- شما برای اینکه کمک مناسبی برای انجام تست بکنید بهتر است آرامش کامل خود را حفظ نمایید.
- مدت زمان مورد نیاز برای انجام تست امکان دارد بسته به تنوع آن ،از 1 تا 10 دقیقه طول بکشد.
- هر مرحله از تست به وسیله پرستار با تجربه به شما توضیح داده خواهد شد و بعد نتایج حاصله به وسیله متخصص اورولوزی یا فوق تخصص اورولوژی گزارش خواهد شد.
روش درمان بی اختیاری ادراری :
- در مواردی که بی اختیاری خفیف باشد : درمان دارویی موجب بهبودی ظرفیت مثانه می گردد.
- ورزش عضلات کف لگن یا کگل : در این ورزش کافی مثل زمانی که ادرار می کنید به عضلات کف لگن فشار بیاورید . بعد در همین حالت سفت شده به مدت 10 ثانیه عضلات را نگه داریدبعد عضلات را شل نمایید.توصیه می کنیم که این ورزش را روزی سه تا چهار بار انجام دهید.
- تمرین مثانه : شما می توانید با یادداشت کردن روزانه تعداد و میزان ادرار کردن می شود به الگوی بی اختیاری ادراری پی برده و پیش از وقوع آن ادرار کرد.
- جراحی : به کار بردن روش های TVT ،TOT که در ان با دستگاه خاصی نوار در مجرای ادراری قرار داده می شود در بی اختیاری استرسی ادراری بسیار موثر می باشد و به وسیله فوق تخصص اورولوژی انجام می گردد.
