برای حل هر مشکل یا بیماری ابتدا باید بدانیم که آن مشکل چیست، تا بتوانیم راه حل مناسب آن را پیدا کنیم.
شپش نوعی حشره بدون بال است، که تمام عمرش را روی پوست حیوانات زندگی می‌کند و دور از میزبانش چند روز بیشتر دوام نمی‌آورد. انگل خارجی محسوب می‌شوند و از لایه شاخی پوست و سلول‌های مرده سطح آن، و یا خون میزبان تغذیه می‌کنند. این امر باعث خارش و تحریک پوست میزبان می‌گردد. در موارد بسیار شدید حمله شپش، احتمال کم خونی میزبان نیز وجود دارد.
هر حیوانی که سطح پوستش مناسب تغذیه شپش‌ها باشد، و بتواند میزبان مناسبی برای شپش‌ها باشد، ممکن است به شپش مبتلا گردد. سگ‌ها نیز از این قاعده مستثنی نیستند.
اما اغلب، بیماری شپش در بین توله سگ‌ها یا سگ‌های ضعیف و یا سگ‌هایی که دچار سوء تغذیه یا پیری هستند، دیده می‌شود.
شرایط بهداشتی حیوانی در ابتلا به شپش تاثیر بسزایی دارد. سگ‌هایی که در شرایط غیر بهداشتی زندگی می‌کنند و یا نگهداری می‌شوند احتمال ابتلا به شپش در آنها بیشتر است.
ابتلا به شپش در سگ‌ها چه علائمی دارد؟
اولین علامتی که بسیار شایع است و به عنوان شایع‌ترین علامت شپش در سگ شناخته می‌شود خارش شدید بدن سگ است. اگر چندیست، سگ شما بی‌قرار است و مدام پوست خود را می‌خاراند یا گاز می‌گیرد باید احتمال ابتلای سگ خود به یک انگل خارجی را در ذهن داشته باشید. که شپش نیز یکی از آنهاست. به دنبال خارش شدید معمولاً تحریک و قرمزی پوست ایجاد می‌شود. این تحریک و قرمزی می‌تواند به دنبال مکیدن خون میزبان توسط شپش نیز ایجاد شود.
از علائم دیگر می‌توان به موهای خشک، ژولیده گره خورده و نامرتب سگ اشاره کرد. سگ‌هایی که به شپش مبتلا هستند معمولاً ریزش مو سگ در اطراف گردن گوش‌ها، قسمت بالای کمر و پشت کشاله ران مقعد و شانه‌ها را تجربه می‌کنند.
اگر آلودگی سگ به شپش شدید باشد احتمال ایجاد کم خونی و به دنبال آن بی‌حالی، کاهش وزن و کم شدن سرعت رشد سگ قابل مشاهده است. توله‌هایی که آلودگی شدید شپش دارند، معمولاً سرعت رشدشان نسبت به توله‌هایی که این آلودگی را ندارند کمتر است.
شپش‌ها معمولاً به راحتی بر روی بدن سگ دیده نمی‌شوند، و تا زمانی که تعداد آنها بسیار زیاد نشده معمولاً صاحبین سگ نمی‌توانند به راحتی آنها را ببینند. شپش‌ها بیشتر به مناطق مرطوب مانند ناحیه مقعد و یا نواحی خراشیده شده پوست، در زیر انبوه موهای درهم فرو رفته و گره خورده و به اطراف سر، گردن، کشاله ران و دم حیوان علاقمندند و این محل‌ها را برای زندگی انتخاب می کنند.
در واقع سه نوع شپش وجود دارد که سگ‌ها را درگیر می‌کند:
۱. شپش جونده (Trichodectes canis)
۲. شپش مکنده (Linognathus setosus)
۳. شپش جونده خونخوار (Heterodoxus spiniger)
نحوه انتقال شپش به سگ چگونه است؟
شپش‌ها موجوداتی با دامنه حرکتی کم هستند که فقط می‌توانند بخزند اما نمی‌توانند بپرند یا پرواز کنند. احتمال که سگ ممکن است از محیط شپش گرفته باشد احتمال ضعیفی است، و انتقال شپش معمولاً بیشتر از طریق تماس مستقیم با یک سگ آلوده و یا وسایل آلوده به شپش مانند قلاده، ملحفه، وسایل اصلاح و تمیز کردن اتفاق می‌افتد.
آیا شپش سگ به انسان منتقل می‌شود؟
برخی از بیماری‌ها و انگل‌ها بین انسان و سگ‌ها مشترک هستند، اما خوشبختانه شپش جزو این انگل‌ها نمی‌باشد. شپش‌ها جزو انگل‌هایی هستند که اختصاصی عمل می‌کنند و شپش سگ با شپش انسان و دیگر حیوانات متفاوت است. پس شپش سگ نمی‌تواند به انسان و حیوانات دیگر منتقل گردد.
درمان شپش در سگ‌ها
اگر متوجه شدید که سگ شما مبتلا به شپش شده است، باید بدانید که فقط با حمام و شستن سگ، نمی‌توانید از شپش‌ها خلاص شوید. شپش‌ها و تخم‌هایشان خیلی محکم به سطح پوست و موی سگ می‌چسبند و آب و صابون قدرت جدا کردن و از بین بردن آنها را ندارد. برای از بین بردن شپش در سگ‌ها باید از انواع شامپو، اسپری ضد شپش سگ، پودر ضد شپش سگ و هر موردی که دامپزشک شما به شما توصیه می‌کند استفاده نمایید.
تجویز داروها، شامپوها و اسپری‌ها بهتر است توسط دامپزشک و با توجه به شدت علائم سگ شما تجویز گردد و از مصرف خودسرانه این موارد جداً بپرهیزید. برای اطلاعات بیشتر می توانید از وب سایت کلینیک دامپزشکی روژان استفاده کنید. پیشنهاد میکنیم برای درمان شپش سگ از تجربیات دکتر الهیاری استفاده کنید.
انواع سم‌ها که برای از بین بردن شپش سگ استفاده می‌شوند. باید طبق دستور دقیق دامپزشک استفاده شوند و در صورت استفاده نادرست، مخصوصاً برای توله‌ها می‌توانند مضر و بسیار خطرناک باشند. در صورتی که سگ شما مبتلا به شپش مکنده باشد احتمال کم خونی و کمبود سایر ویتامین‌ها و مینرال‌ها برایش وجود دارد پس بهتر است در این مورد نیز دامپزشک تصمیم بگیرد.
البته کارهایی هست که می‌توانید در خانه انجام دهید تا به بهبود شپش سگ کمک کند:
اگر شما صاحب چند سگ هستید و یکی از سگ‌ها مبتلا به شپش شده، بهترین کار این است که سگ را تا آخر دوره درمان قرنطینه کنید، و از سگ‌های دیگر دور نگه دارید زیرا آلودگی شپش به راحتی بین سگ‌ها منتقل می‌شود. هر وسیله یا محلی که سگی که مبتلا به شپش است با آن تماس دارد باید توسط آب داغ شسته و تمیز شود. اسباب بازی‌های پارچه‌ای سگ، برس‌ها، ملحفه‌ها، یا باید دور انداخته شوند و یا با مواد ضدعفونی کننده کاملاً شسته و ضدعفونی شوند.
شپش‌ها دور از بدن میزبان تنها ۳ تا ۷ روز زنده می‌ماند پس اگر وسیله قابل شستشو نیست آن را در یک نایلون پلاستیکی قرار دهید در آن را محکم ببندید و ۴ تا ۶ هفته صبر کنید تا تمامی شپش‌های بالغ و تخم‌های شپش داخل آن از بین بروند. کوتاه کردن موهای سگ از دیگر عواملی است که می‌تواند به درمان سریعتر شپش کمک کند. تراشیدن موهای سگ یا کوتاه کردن آن باعث می‌شود که شپش‌ها دیگر نتوانند زیر موها پناه بگیرند و مواد حشره کش و سموم راحت‌تر به آنها برسد.
مدت زمان درمان شپش سگ حدوداً چقدر است؟
یک بار استفاده از مواد ضد شپش معمولاً حشرات بالغ را از بین می‌برد، اما آن شپش‌هایی که داخل تخم بودند و بعداً سر از تخم بیرون می‌آورند ممکن است دوباره مشکل ساز شوند، چرا که حشره کش‌ها معمولاً روی تخم‌ها اثری ندارد. شپش‌های ماده ی بالغ تقریباً ۴ هفته طول عمر دارند و هر روز تخم گذاری می‌کنند. تخم‌ها بعد از ۱ تا ۲ هفته باز می‌شوند و شپش‌های تازه متولد شده پس از ۲ تا ۳ روز بالغ شده و شروع به تخم گذاری می‌کنند. پس نیاز است که درمان را حداقل ۴ هفته، طبق دستور دامپزشک ادامه دهید.
سخن پایانی
شپش یک حشره ی انگل کوچک است، که می‌تواند هر حیوانی که روی بدنش مو یا پر داشته باشد را مبتلا کند.
سگ‌ها نیز مانند هر حیوان دیگری که دارای مو است، ممکن است به شپش مبتلا شوند. گرچه شپش در بین سگ‌های خانگی با نگهداری مناسب، چندان شایع نیست؛ اما احتمال ابتلای سگ در صورتی که سگ دارای سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری یا محل نگهداری ناسالم باشد وجود دارد.
لذا شما به عنوان یک صاحب متعهد، باید به طور مداوم اصلاح موهای سگ، تمیز کردن سگ و تغذیه مناسب سگ را در نظر داشته باشید و هر از چند گاهی سگ را از نظر ابتلا به شپش بررسی نمایید.
