حتما برای شما هم پیش آمده است که در حین خم و راست کردن پاهای زانو صدایی از زانو شنیده شود. معمولا این صدا برای بسیاری از افراد نگران کننده است و به دنبال علل و درمان آن هستند. اما آیا واقعا صدا دادن زانو خطرناک است؟
اگر بخواهیم پاسخ این سوال را بدهیم باید بررسی نماییم که علت صدا دادن زانو چیست؟ آیا علاوه بر صدا دادن زانو دردی هم احساس می شود؟ ایا فرد سابقه بیماری پیش زمینه ای دارد؟ پس از رسیدن به پاسخ این سوالات می توان عنوان کرد که آیا صدا دادن زانو خطرناک است یا یک آسیب طبیعی است.
برای رسیدن به پاسخ این سوالات پیشنهاد می کنیم حتما تا انتها این مطلب همراه ما باشید.
منظور از صدا دادن زانو چیست؟
از آنجایی که بدن ما مجموعه بسیار پیچیده ای از استخوان ها، مفاصل و بافت همبند است که همگی برای انجام طیف گسترده‌ای از حرکات باید به روشی بسیار خاص با هم کار کنند، شنیدن صدا از مفاصل ممکن است برای همه ما اتفاق افتاده باشد.
این موضوع به ویژه در مورد زانو بسیار رایج است، که در واقع از دو مفصل مجزا تشکیل شده است که به عنوان یک لولا عمل می کنند. ترکیب پیچیدگی زانو با بار تحمل کننده وزن به معنای تعداد زیادی از قطعات متحرک نزدیک به هم است که سایش و پارگی قابل توجهی را تجربه می کنند.
و این شرایط می تواند دلیل قابل قبولی برای وجود صداها باشد، از جمله رایج ترین صدای شنیده شده از زانو کلیک کردن هنگام صاف کردن پاها می باشد. که شایع ترین دلیل آن شامل کرپیتوس است، که اصطلاحی است برای ترک هایی که به دلیل تجمع گاز در مفاصل مانند زانو و همچنین سفتی مرتبط با زانوی دونده و سایر آسیب های استرس مکرر رخ می دهد.
به صورت کلی شنیدن صدا از زانو در اکثریت مواقع طبیعی است و جای نگرانی نیست مگر اینکه با درد، ناراحتی عمومی یا مشکلات حرکتی همراه باشد. با این حال، اگر شما این صدا را به صورت مداوم احساس می کنید و بلخصوص اگر با درد همراه است بسیار مهم است که برای بررسی های بیشتر نزد بهترین دکتر زانو در تهران مراجعه نمایید.
علت صدا دادن زانو بدون درد
ترکیدن حباب های گاز
تغییر در فشار مفصل می تواند باعث ایجاد حباب های ریز گاز در مفاصل شود. هنگامی که این حباب های گاز به سرعت می ترکند، صدای ترکیدن می دهند و شما معمولا این صدا را زمان خم و راست کردن زانو احساس می کنید.
اصطلاح پزشکی برای این روند کاویتاسیون است،در نظر داشته باشید که صدا دادن زانو بدون درد هیچ ضرری ندارد و این تضور که شما را مستعد ابتلا به آرتروز می کند کاملا اشتباه است.
رباط ها یا تاندون
رباط ها و تاندون ها بافت های نرمی هستند که در اطراف تمام مفاصل بدن ما قرار گرفته اند، گاهی اوقات وقتی مفصلی را حرکت می‌دهید (مثلاً زانوی خود)، یک رباط یا تاندون ممکن است کمی کشیده شود که روی یک توده کوچک استخوانی می‌رود و سپس به جای خود باز می‌گردد و صدای تق تق زانو ایجاد می کند.
باز هم، اگر این نوع صدا دادن زانو بدون درد باشد، هیچ ضرری ندارد، و علیرغم آنچه اکثریت افراد می گویند، شما را مستعد مشکلات زانو نمی کند و بخشی از طبیعی از روند بدن است اما اگر در خصوص آن نگران هستید می توانید به کلینیک ارتوپدی برای بررسی بیشتر مراجعه کنید.
صدا دادن زانو همراه با درد
اگر در زمان صدا دادن زانو درد هم احساس کنید معمولا نشان از آسیب دیدن رباط های زانو است.
آسیب ACL
درد ناگهانی زانو و صدا دادن آن در زمان آسیب معمولاً نشان دهنده پارگی کامل ACL، رباطی که در مرکز زانو قرار دارد می باشد.
ACL معمولاً زمانی که ضربه محکمی به پهلوی زانو وارد می‌شود (مثلاً تکل ورزشی در حین فوتبال) پیچش ناگهانی یا کاهش سرعت، یا زمانی که ساق پا بیش از حد به عقب خم می‌شود که باعث کشیده شدن بیش از حد و پارگی رباط به طور کامل یا جزئی می‌شود، آسیب می‌بیند.
تقریباً 50 درصد از پارگی‌های ACL با صدای ترکیدن در زانو همراه با تورم و درد فوری همراه هستند. یکی دیگر از نشانه های رایج پارگی ACL، خالی شدن مکرر زانو است. البته دقت داشته باشید که زانو درد و صدا دادن معمولا فقط در زمان آسیب رخ می دهد و معمولاً هیچ صدایی پس از آن وجود ندارد.
آسیب MCL
یکی دیگر از دلایل احتمالی درد و صدا دادن زانو پارگی MCL است که در آن رباط سمت داخلی زانو بیش از حد کشیده شده و در نهایت بنابر نوع آسیب ممکن است پاره شود.
MCL معمولاً زمانی پاره می‌شود که نیرویی از قسمت بیرونی زانو وارد می‌شود، مثلاً در حین تکل در فوتبال یا چرخش ناگهانی در ورزش اسکی.
نشانه های رایج پارگی این رباط عبارت است از: درد داخلی زانو و احساس ترکیدن یا پارگی، صدا دادن زانو حین آُسیب، تورم، بی ثباتی و مشکل در خم کردن پا
درمان صدا دادن زانو چیست؟
همان طور که در ابتدا بیان کردیم در بیشتر موارد صدا دادن زانو مربوط به مشکل جدی نمی باشد و احتیاجی به درمان ندارد، با این حال اگر با درد و اختلال در عملکرد زانو مواجه هستید که بر کیفیت زندگی و توانایی شما در انجام فعالیت های روزمره تاثیر می گذارد، پزشک می تواند به شناسایی مشکل کمک کرده و اقداماتی را برای بهبود عملکرد زانو و تسکین درد انجام دهد.
از آنجایی که صدا دادن زانو به حرکت فیزیکی و عملکرد بدن مربوط می شود، رفتن به جلسات فیزیوتراپی نیز می تواند تاثیر بسیاری داشته باشد.
پزشکان می توانند یک سری آزمایشات و معاینات را برای ارزیابی ثبات زانوی شما انجام دهند و هر ناحیه یا حرکت دردناکی را شناسایی کنند.
بسته به شرایط یا آسیب زمینه ای، شما می توانید یک برنامه درمانی متشکل از ورزش ها، کشش ها، درمان‌های دستی و سایر روش های درمانی تخصصی تر را دنبال کنید. این درمان ها به هدف رسیدن به ثبات زیر انجام می شوند:
- بهبود دامنه حرکتی و انعطاف پذیری
- تقویت و تثبیت زانو
- افزایش عملکرد و کاهش درد
- از بین رفتن صدای زانو در هنگام حرکت یا خم و راست کردن
آیا صدا دادن زانو خود به خود درمان می شود؟
در بیشتر موارد بله، اگر صدا دادن زانو با درد همراه نباشد باید پس از چند روز درمان شود. اما اگر در کنار صدا دادن زانو درد هم احساس می کنید، نیاز به درمان های پزشکی دارد که وابسته به علت نیز برای درمان آن بین 6 تا 12 هفته زمان احتیاج است.
البته این مورد را هم در نظر داشته باشید که صدا دادن زانو مشکلات دگیری را ایجاد نخواهد کرد و به طور کلی یک آسیب کم خطر است.
کلام آخر
در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با علت و درمان صدا دادن زانو آشنا کنیم، در آخر اگر بخواهیم یک جمع بندی داشته باشیم، صدا دادن زانو در صورتی که با درد همراه نباشد جایی برای نگرانی نیست و یک مشکل طبیعی است.
با این حال اگر علاوه بر صدا دادن زانو دردی هم احساس کنید، می تواند مربوط به مشکلات جدی تری باشد که برای بررسی آن ها باید نزد پزشک متخصص مراجعه نمایید.
