چکیده : استفاده از کامپوزیت‌های دندانی به منظور بهبود زیبایی دندان‌ها در کلینیک دندانپزشکی روز به روز افزایش می‌یابد. این کامپوزیت‌ها عمدتا برای ترمیم دندان‌های جلویی و پر کردن دندان‌های پشتی استفاده می‌شوند. با توجه به نیازهای مختلف بیماران، انواع مختلفی از کامپوزیت دندان به بازار عرضه شده‌اند، که هرکدام ویژگی‌ها و روش‌های استفاده متفاوتی دارند. این انواع گاهی ممکن است برای بیماران انتخاب مناسبی را چالشی کنند.
استفاده از کامپوزیت‌های دندانی به منظور بهبود زیبایی دندان‌ها در کلینیک دندانپزشکی روز به روز افزایش می‌یابد. این کامپوزیت‌ها عمدتا برای ترمیم دندان‌های جلویی و پر کردن دندان‌های پشتی استفاده می‌شوند. با توجه به نیازهای مختلف بیماران، انواع مختلفی از کامپوزیت دندان به بازار عرضه شده‌اند، که هرکدام ویژگی‌ها و روش‌های استفاده متفاوتی دارند. این انواع گاهی ممکن است برای بیماران انتخاب مناسبی را چالشی کنند.
به علاوه، از نظر بالینی، کامپوزیت‌های دندانی همچنان در حال توسعه هستند و مدل‌های جدیدی به بازار عرضه می‌شوند تا با هر نوع درمانی سازگاری داشته باشند. این پیشرفت‌ها باعث می‌شود سوالاتی مانند “کدام کامپوزیت برای مناسب‌ترین درمان من مناسب است؟” به وجود آید، که در این مقاله به آن پرداخته خواهد شد.
انواع کامپوزیت دندان و کاربرد آنها
انواع کامپوزیت موجود برای دندان عبارت‌اند از:
ماکروفیل‌ها
ماکروفیل‌ها به عنوان اولین کامپوزیت‌های با ذراتی در اندازه ۱۰ تا ۵۰ میکرومتر وارد بازار شدند. این ذرات با استحکام بالا، اما زیبایی محدودی همراه بودند و صیقل دادن آنها دشوار بود. به دلیل اندازه بزرگ ذرات پرکننده، صیقل دادن مشکلاتی به وجود می‌آورد. برخی از این ذرات به اندازه‌ای بزرگ هستند که حتی با چشم عاری قابل مشاهده‌اند. اگرچه امروزه معمولا از کامپوزیت‌های دندانی با ذرات ماکروفیلی استفاده نمی‌شود، اما هنوز افرادی وجود دارند که به دلیل علل مختلف از این روش ترمیم قدیمی استفاده می‌کنند.
هیبرید، میکرو هیبرید و نانوهیبرید
کامپوزیت‌های حاوی مخلوطی از ذرات ماکروفیل و میکروفیل به نام میکرو هیبریدها، ویژگی‌های بیشتری را در اختیار دندانپزشکان قرار می‌دهند. این کامپوزیت‌ها ترکیبی از ذرات با اندازه‌های بین ۱۰ تا ۵۰ میکرومتر و همچنین ذرات ۴۰ نانومتری دارند. محصولاتی همچون Tetric EvoCeram و IPS Empress Direct از شرکت Ivoclar Vivadent، به همراه Herculite Ultra از Kerr، به عنوان نمونه‌های نانو هیبریدها شناخته می‌شوند. این کامپوزیت‌ها با ترکیب استحکام ماکروفیل‌ها و قابلیت صیقل پذیری میکروفیل‌ها، انتخابی مناسب برای ترمیم‌های دندانی هستند. به عنوان مثال، Herculite XRV از Kerr یک نمونه موفق از کامپوزیت‌های میکرو هیبریدی است که در حال حاضر در بازار موجود است.
نانوکامپوزیت
آخرین نسل کامپوزیت‌ها با نام Filtek Supreme Ultra Universal توسط شرکت ۳M ESPE اختراع شده است. این نانوکامپوزیت‌ها دارای ذراتی با اندازه ۲۰ نانومتر هستند. ویژگی منحصر به فرد این نانوکامپوزیت‌ها، گروه‌بندی ذرات و ایجاد نانو خوشه‌ها است. این خاصیت باعث نزدیک شدن ذرات کوچکتر به یکدیگر می‌شود، که عملکردی مشابه ذرات بزرگتر دارند. این نزدیکی ذرات به یکدیگر باعث افزایش قدرت، مقاومت در برابر سایش و صیقل پذیری این کامپوزیت‌ها می‌شود و این ویژگی‌ها آنها را به گزینه‌ای بسیار مناسب برای ترمیم دندان‌ها تبدیل کرده است.
کامپوزیت‌های قدامی
کامپوزیت‌های قدامی یا همان کامپوزیت‌های زیبایی، جهت ترمیم دندان با تأکید بر طبیعی بودن زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرند. این نوع کامپوزیت‌ها به دلیل توانایی در حفظ براقیت برای مدت طولانی از زمان، به عنوان بهترین گزینه برای ترمیم زیبایی دندان‌های قدامی در زمینه دندانپزشکی محسوب می‌شوند. این کامپوزیت‌ها امکان تغییر رنگ، شکل و اندازه را بدون نیاز به تراشیدن دندان فراهم می‌کنند، که این ویژگی‌ها از مزیت‌های بارز آنها به حساب می‌آیند و به دندانپزشکان این امکان را می‌دهند تا با دقت و زیبایی ترمیم‌های لازم را انجام دهند.
کامپوزیت‌های خلفی
کامپوزیت‌های خلفی به عنوان گزینه‌ای ایده‌آل برای ترمیم دندان‌ها در ناحیه خلفی پیشنهاد می‌شوند. این کامپوزیت‌ها با در نظر گرفتن افزایش فشاری که در این ناحیه به دندان‌ها وارد می‌شود، به‌طور خاص طراحی شده‌اند. نتیجه این ترمیم، دندانی با استحکام بالا و ماندگاری طولانی مدت است که توانایی مقابله با فشارهای بسیاری را دارد. این ویژگی‌ها باعث می‌شوند تا کامپوزیت‌های خلفی به عنوان یک راه حل موثر و پایدار برای ترمیم دندان‌ها در نواحیی که با فشار زیادی مواجه هستند، توصیه شوند. استفاده از این کامپوزیت‌ها نه تنها به بهبود قابلیت کشیدن و جویدن کمک می‌کند بلکه از دندان در برابر نیروهای خطی و فشارهای خلفی محافظت می‌نماید.
کامپوزیت‌های مایع
کامپوزیت مایع یا فلو به واسطه انعطاف‌پذیری عالی خود به عنوان یک جزء مهم در دندانپزشکی شناخته می‌شود. این ویژگی انعطافی آن، دندانپزشکان را قادر می‌سازد با این کامپوزیت به راحتی و با دقت بالا کار کنند. در حوزه دندانپزشکی، از کامپوزیت‌های مایع برای پر کردن حفره‌های کوچک دندان مانند شکافها، منافذ یا باقیمانده‌های پوسیده استفاده می‌شود. این کامپوزیت با اعطای انعطافیت و الاستیسیته مناسب، به دندانپزشکان امکان می‌دهد تا در ترمیم‌های دقیق و حساس، به نحو احسن از آن بهره‌مند شوند. از این رو، کامپوزیت مایع یک گزینه ارزشمند در زمینه بهبود و زیبایی دندان‌ها است.
کامپوزیت‌های یونیورسال
کامپوزیت‌های یونیورسال به منظور ترمیم زیبایی دندان‌های همچه قدامی و خلفی به طراحی رسیده‌اند. این نوع کامپوزیت‌ها، با در نظر گرفتن میزان تیرگی مینای دندان، در گستره وسیعی از رنگ‌ها ارائه شده‌اند. یکی از ویژگی‌های بارز این کامپوزیت‌ها، سازگاری با طبیعت رنگ دندان و توانایی تطابق با رنگ اطراف دندان‌هاست. این کامپوزیت‌ها در اشکال مختلفی مانند سرنگ، کپسول یا مایع در دسترس هستند. با این تنوع در فرم‌ها، دندانپزشکان می‌توانند با توجه به نیازهای هر بیمار، از کامپوزیت‌های یونیورسال استفاده کنند و به وفور در ترمیم‌های دندانی با نتایج زیبا و مطلوب بهره‌مند شوند.
کامپوزیت‌های سلف کیور
کامپوزیت‌های دارای پلیمریزاسیون دوگانه یا سلف کیور، نیازی به استفاده از نور برای اجرای فرآیند پلیمریزاسیون ندارند. این ویژگی باعث می‌شود که این کامپوزیت‌ها برای کاربردهای کور بیلداپ مناسب باشند. از آنها به عنوان یک قالب در داخل پل، به منظور ساخت ریشه دندان مصنوعی استفاده می‌شود. همچنین، در پرکردن حفره‌های دندان‌های خلفی با اندازه‌های بزرگتر، افراد ترجیح می‌دهند از کامپوزیت سلف کیور استفاده کنند، زیرا این نوع کامپوزیت دارای کیفیت بالاتری است و به خوبی با حفره سازگاری دارد. در مواقعی که حفره بسیار بزرگ است یا نیاز به لایه‌بندی کامپوزیت لایت کیور زمان‌بر است، این گزینه به عنوان یک جایگزین موثر برای ترمیم دندان‌ها در نظر گرفته می‌شود.
کامپوزیت‌های بالک فیل
کامپوزیت‌های قدیمی نیاز به قرارگیری تدریجی دارند تا به تدریج درمان کامل لایه‌ها صورت گیرد و انقباض آنها کاهش یابد. با این حال، کامپوزیت‌های بالک فیل به عنوان گزینه‌ای طراحی شده‌اند که به جلوگیری از نیاز به چندین لایه یا انجام ترمیم کلی در یک لایه می‌پردازند. این کامپوزیت‌ها با مواد مختلفی که به عمق درمان، یکپارچگی حاشیه‌ای و سازگاری با استفاده از مواد افزودنی ویژه را فراهم می‌کنند، برای عملکرد بالینی مطلوب در ترمیم‌های حتی با حجم زیادی از کامپوزیت مناسب هستند. این گونه کامپوزیت‌ها نه تنها به ساده‌سازی روند ترمیم کمک می‌کنند بلکه با فراهم آوردن امکانات کامل و صرفه‌جویی در زمان، گزینه‌ی مقرون به صرفه‌ای برای افزودن کامپوزیت به مجموعه خود می‌باشند.
کامپوزیت‌های ارتودنسی
کامپوزیت‌های ارتودنسی رزینی برای درمان‌های ارتودنسی دندان طراحی شده‌اند و در فعالیت‌هایی مانند چسباندن براکت‌ها، اتصال باند ارتودنسی و سایر روش‌های ارتودنسی استفاده می‌شوند. این کامپوزیت‌ها اکثراً از نوع لایت کیور هستند و در عین حال افراز فلوراید را فراهم می‌کنند. این ویژگی‌ها آنها را به انتخاب مناسبی برای اهداف ارتودنسی تبدیل کرده‌اند. کامپوزیت‌های ارتودنسی به صورت سرنگ یا خمیر در کارتریج‌هایی عرضه می‌شوند که تسهیل در استفاده و دقت در اعمال ارتودنسی را فراهم می‌کنند. این مواد نه تنها در تصحیح و زیبایی دندان‌ها کمک می‌کنند بلکه در فرآیند ارتودنسی باعث اتصال محکم و پایدار بین براکت‌ها و دندان‌ها می‌شوند.
