آشنایی با بیماری کیست مویی ( سینوس پیلونیدال) و دلایل ایجاد و راه های پیشگیری از کیست مویی : در واقع سینوس به معنای کانال یا حفره می باشد و این حفره یا کانال می تواند در هر قسمتی از بدن وجود داشته باشد.در حقیقت سینوس پیلونیدال(PNS) به صورت یک سوراخ کوچک ،تونل یا گودال می باشد که در شکاف بالای باسن و پایین استخوان دنبالچه قرار دارد. کیست مویی یک اختلال مزمن پوستی است که حاوی مو می باشد که دارای یک یا چند دهنه کوچک در پوست می باشد و فرد مبتلا می تواند دارای درد زیادی باشد.
خوشبختانه این عارضه یک بیماری خوش خیم است و ربطی به سرطان ندارد و نمی تواند منجر به سرطان شود.این بیماری در اکثر موارد می تواند آلوده شده و عفونی گردد.کیست مویی می تواند یک مرکز عفونت برای بافت های پیرامون خود به شمار آید.چنانچه کیست مویی دچار عفونت شده باشد ؛چرک و ترشحات خونی با بوی بسیار بدی از آنجا ترشح خواهد کرد.در صورتی که سینوس پیلونیدال عفونی و آلوده شده باشد به صورت کیست یا آبسه پیلونیدال بروز خواهد کرد.سینوس پیلونیدال خیلی به ندرت امکان دارد که در قسمت های دیگر بدن به وجود آید اما در زیر بغل و عانه نیز مشاهده شده است.
این بیماری اغلب در افراد جوان جامعه بروز می کند .این بیماری در افرادی که به اقتضای شغل خود مجبور هستند که بیشتر بنشینند مانند رانندگان تاکسی بیشتر شایع می باشد.و در میان بچه ها نیز به ندرت مشاهده شده است.و مردان با شرایط یکسان چهار برابر زنان به این بیماری مبتلا می شوند.
در سال 1880، سینوس پیلونیدال برای نخستین بار تشخیص داده شد و به خاطر فاصله کوتاه آن از مقعد و شبیه لانه ای از مو بودن سینوس پیلونیدال نامیده شد.در طی جنگ جهانی دوم به علت شرایط همیشه نشسته در رانندگان جیپ ،به این بیماری نام دیگری به نام (بیماری جیب ) دادند.
کیست مویی آن قدر مشخص می باشد که نیازی به تشخیص ندارد و پزشک با دیدن آن به آسانی می تواند آن را تشخیص دهد.جهت درمان این بیماری نیازی نیست که ما منتظر باشیم تا نشانه ها و علائم دردناک آن را مشاهده کنیم.برای اینکه بیماری کیست مویی پیشرفت زیادی نکند ،باید هر چه سریعتر اقدامات درمانی را آغاز کنیم.درست است که این بیماری در محل و موقعیت بدی بروز می کند و موجب خجالت وشرمساری فرد بیمارمی گردد اما بیمار مبتلا باید مانند یک جوش یا خال به آن بنگرد و سعی کند که هر چه زودتر اقدام به درمان آن کند تا پیشرفت زیادی در بیماری حاصل نشود.
دلیل ایجاد کیست مویی یا سینوس پیلونیدال چیست؟
بنابر بررسی های صورت گرفته در مورد این بیماری ،تا کنون علت دقیق کیست مویی مشخص نشده است.ولی شواهد نشان از این دارند که دلیل ابتلای آن اکتسابی و ترکیبی از تغییرات هورمونی پس از بلوغ ،رشد مو و اصطکاک ناشی از لباس فرد در طی نشستن دراز مدت می باشد.
برای نخستین مرتبه ،هورمون های جنسی در سن بلوغ ترشح می گردند که اگر غدد سبابه تحت تاثیر قرار گیرند ،امکان دارد منجر به بیماری پیلونیدال گردند.از سوی دیگر برخی از کارها و فعالیت ها موجب اصطاک شده و در پی آن موجب می شوند که موهای که در جال رشد هستند مجبور به پسرفت در زیر پوست گردند .و چون بدن موهای زیر پوستی را به عنوان یک جسم خارجی تلقی می کند ،لذا سعی می کند که یک پاسخ منفی به آن بدهد.که این پاسخ منفی می تواند به شکل یک کیست در پیرامون موها ظاهر شود.و پوستی که تحریک شده باشد دچار تورم شده و رنگ قرمزی دارد و در ضمن دارای درد زیادی هم می باشد.
یک سری شرایطی وجود دارد که در این شرایط احتمال ابتلای فرد به بیماری کیست مویی افزایش پیدا می کند که این شرایط عبارت اند از:
- داشتن سابقه خانوادگی در این زمینه : بر اساس بررسی ها ثابت شده است که این بیماری در یک سوم موارد در میان اعضای خانواده مشاهده شده است.
- وجود سوراخ مادرزادی در انتهای دنبالچه : در صورتی که این شرایط برقرار باشد ،شرایط برای گیر افتادن موها فراهم می شود.
- توجه نکردن زیاد به بهداشت فردی : در صورتی که بهداشت فردی به ویژه در ناحیه مقعد و پیرامون آن رعایت نشود ،موجب آلودگی پوستی و افزایش خطر ابتلای به بیماری کیست مویی می شود.
- به تن کردن لباس های تنگ : چون لباس های تنگ و پسبان میزان اصطکاک را بالا می برند ،لذا شرایط را برای ابتلای فرد به بیماری سینوس پیلونیدال فراهم می کنند.
- جنس مذکر : چون آقایان ندر مقایسه با خانم ها دارای موهای بیشتری در این ناحیه از بدن هستند ،لذا مردان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند.
- سن افرد : فرد درهر سنی می تواند به این بیماری دچار شود ،ولی این بیماری میان افراد 15 تا 40 ساله بیشتر شایع می باشد.
- وارد شدن ضربه به ناحیه پایین کمری : مانند وارد شدن ضربه به ناحیه ی نشیمنگاه بر اثر سقوط و آسیبی که در اثر ضربه در بافت ها به وجود آمده باشد.
- پر مویی و داشتن موهای مجعد و درشت : در صورتی که تراکم موها در یک ناحیه بیشار باشد ،احتمال زیادی برای گیر افتادن آن ها وجود دارد.
- داشتن شغل کم تحرک : مشاغلی مانند رانندگی یا کارمندی که دارای تحرک بسیار کمی هستند و به صورت نشسته انجام می شوند موجب اصطکاک بیشتری در ناحیه پشت ونشیمنگاه می گردند و خطر ابتلا به این بیماری را بالا می برند.
- داشتن اضافه وزن یا چاقی : چون افراد چاق هم دارای تحرک کمتری هستند و هم چاقی موجب می شود که گودی باسن همیشه دچار تعریق شود لذا زمینه برای ایجاد این بیماری در افراد چاق فراهم می شود.
دلیل شروع بیماری سینوس پیلونیدال هر مسئله ای که باشد ،کیست مویی بر اثر گیر افتادن مو زیر پوست و سپس التهاب و تحرک بافتی ناحیه به وجود می آید که چنانچه آلوده باشد ،موجبات ناراحتی بیمار را فراهم می سازد.
با چه روش هایی می توان از ابتلا به کیست مویی پیشگیری کرد؟
ما باید دقت داشته باشیم که این بیماری یک عارضه ساده و در عین حال دردناک می باشد که تنها به خاطر داشتن سبک غلط زندگی و همین طور رعایت نکردن صحیح بهداشت فردی ایجاد می گردد و با وجود اینکه دارای درد زیادی می باشد ولی راه درمانی جز جراحی برای آن وجود ندارد.لذا بهتر می باشد که با آموزش صحیح در این زمینه سطح اگاهی افراد جامعه را بالا ببریم و از ایجاد این بیماری پیشگیری به عمل بیاوریم.انجام اقدامات پیشگیرانه دائم آسانتر و دارای میزان هزینه کمتری بوده و به سود افراد جامعه می باشد.
این بیماری در مراحل ابتدایی شروع خود دارای هیچ گونه نشانه ای نمی باشد و بیماری هنگامی پی به وجود آن می برد که بیماری پیشرفت کرده و وارد مرحله حاد شده باشد.ولی در تعدادی از موارد هم با یک سری نشانه های عمومی مانند تب ،درد مفاصل و عضلات و یا ناراحتی بروز می کند.این نشانه ها را اغلب باکتری آلوده کننده سطح پوست به وجود می آورد.در برخی مواقع ین نشانه ها تا ظاهر شدن درد و قرمزی محل و ایجاد آبسه و حتی تخلیه خود به خود آن نیز پیشروی می کنند.
اقدامات لازم برای پیشگیری از کیست مویی عبارت اند از:
– باید بگویی که افراد از ابتلای به این بیماری در امان بمانند بهترین کار این می باشد که سعی کنند عامل اصلی به وجود آورنده این بیماری را برطرف کنند.یعنی موهای انتهایی ناحیه کمر را از بین ببرند.لذا باید موهای این ناحیه از بدن را همیشه کوتاه نگه داشت و یا اینکه با استفاده از لیزر برای همیشه خود را از شر این موها راحت کرد.در واقع این روش بهترین اقدام پیشگیرانه ممکن برای این بیماری به حساب می آید.
– استفاده از صابون های ضد باکتری و یا گلیسرین برای پاک کردن این ناحیه از هر گونه باکتری ،نیز یکی دیگر از راه های پیشگیری مناسب از ایجاد کیست مویی می باشد.باید صابون را به حد مجاز و بیش از اندزه صرف نکرد تا منافذ پوست مسدود نشوند.در صورتی که صابون به آرامی روی پوست ناحیه مالیده شود ،می توان مانع عفونت منطقه شود.ولی توجه شود که باید بعد از شستشو هیچ اثری از صابون روی پوست باقی نماند و ناحیه به طور کامل خشک گردد.لذا دوش گرفتن روزانه می تواند مفید واقع شود.
– افراد باید تا حد امکان ازکم تحرکی و نشستن بر روی ناحیه دنبالچه اجتناب کنند ،چون این کار موجب تحریک موهای ناحیه شده و باعث می شوند که به سمت داخل پوست برگشته و منجر به عفونت و ایجاد کیست مویی گردد.در پیشگیری از کیست مویی پوشیدن لباس های گشاد و راحت نیز دارای تاثیر زیادی می باشد.
– از آنجایی که چاقی و اضافه وزن میزان تعرق این گونه افراد را مخصوصاً در چین های بدن بالا می برد و تعریق منطقه ایجاد کیست مویی فرد را مستعد ظاهر شدن کیست پیلونیدال برای نخستین بار یا عود آن می کند.لذا رعایت یک رژیم غذایی مناسب وهمین طور داشتن یک برنامه اساسی کاهش وزن به همراه ورزش و تحرک بدنی ،می توان از بروز بیماری سینوس پیلونیدال پیشگیری به عمل آورد.
چناچه آبسه پیلونیدال تشکیل شده و عفونت نیز ظاهر شده باشد ،باز می توان با یک سری اقداماتی از پیشرفت و دشوار شدن روند بهبودی آن در پیش گرفتن اقدامات درمانی به موقع پیش گیری به عمل آورد.اگر آبسه تشکیل شده به خودی خود تخلیه نشود ، بیمار باید هر چه زودتر به پزشک مراجعه داشته باشد تا پزشک آن ار با استفاده از بی حسی وضعی و با یک جراحی ساده تخیله نماید.در این شرایط بهتربیمار باید از آنتی بیوتیک ها استفاده کند تا بیماری او سریعتر بهبود پیدا کند و ناحیه دوباره عفونی نشود.
اگر هم کیست به جدیدا تشکیل شده است و هنوز دچار عفونت نشده است ،بیمار می تواند با استفاده از حمام آب گرم و یا نشستن در وان یا لگن محتوی آب و نمک مانع از درد و التهاب بیشتر شود.استفاده از درمان های سنتی مانند زردچوبه به خاطر داشتن خواص ضد التهابی و روغن درخت چای به خاطر ویژگی ضدعفونی کنندگی می تواند به پیشگیری از پیشرفت بیشتر بیماری کمک زیادی بکنند.
در حالت کلی باید بگوییم که در صورتی که این بیماری در فرد ایجاد شده و پیشرفت کرده باشد باید برای بهبود 100% به پزشک مراجعه شود تا تحت جراحی قرار گیرد و آبسه کاملاً تخلیه گردد و هین طور آنتی بیوتیک مصرف شود تا روند بهبودی تسریع شود.
