پوکی استخوان چیست؟
توده استخوانی از کودکی تا اوایل بزرگسالی و سال های بعد از آن در بدن متراکم می شود. اما پس از 40 سالگی، تراکم آن به تدریج کاهش یافته و ما را در معرض خطر پوکی استخوان قرار می دهد. داخل استخوان سالم از فضاهای کوچک لانه زنبور مانندی تشکیل شده است. پوکی استخوان اندازه این فضاها را افزایش می دهد و باعث می شود استخوان قدرت و تراکم خود را از دست بدهد. علاوه بر این، قسمت بیرونی استخوان ضعیف‌تر و نازک‌تر می‌شود.
بیش از 53 میلیون نفر در ایالات متحده پوکی استخوان دارند یا در معرض خطر بالای ابتلا به آن هستند. افراد مبتلا به پوکی استخوان در حین انجام فعالیت های معمولی مانند ایستادن یا راه رفتن در معرض خطر بالای شکستگی استخوان هستند. شایع ترین استخوان هایی که درگیر می شوند دنده ها، استخوان های مچ دست و ستون فقرات هستند.
علائم اولیه پوکی استخوان چه مواردی هستند؟
علائم اولیه و قابل تشخیص از دست دادن استخوان نادر است. اغلب افراد تا زمانی که لگن، مچ دست یا برخی از استخوان های دیگر شکسته نشده باشند، نمی دانند که استخوان های ضعیفی دارند. با این حال، برخی از علائم و نشانه‌ها می‌توانند به کاهش بالقوه تراکم استخوان اشاره کنند، مانند:
عقب رفتن لثه
اگر استخوان فک در حال تحلیل استخوانی باشد، لثه ها ممکن است عقب نشینی کنند. از دندانپزشک خود بخواهید که از نظر از دست دادن استخوان در فک وضعیت شما را بررسی کند.
قدرت کمتر در دستان
در مطالعه‌ای بر روی زنان یائسه و تراکم کلی استخوان، محققان دریافتند که قدرت کم در دست ها با چگالی پایین استخوان مرتبط است.
ناخن های ضعیف و شکننده
استحکام ناخن می تواند نشانه ی سلامت استخوان باشد. اما باید عوامل دیگری را نیز در نظر گرفت که ممکن است روی ناخن‌ها تأثیر بگذارد، مانند قرار گرفتن در معرض دمای بسیار گرم یا سرد، استفاده منظم از لاک پاک‌کن ها یا در معرض قرار گفتن طولانی مدت ناخن ها با آب.
به غیر از تغییر در تراکم استخوان، پوکی استخوان معمولاً علائم اولیه زیادی ایجاد نمی کند. بهترین گزینه برای تشخیص آن در مراحل اولیه این است که با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر سابقه خانوادگی پوکی استخوان دارید.
علائم و نشانه های پوکی استخوان در مراحل جدی تر به چه صورت است؟
هنگامی که توده استخوانی دچار پوکی بیشتری شده باشد، ممکن است علائم واضح تری تجربه شود، مانند:
کوتاه شدن قد
شکستگی های فشاری در ستون فقرات می تواند باعث کوتاه تر شدن قد شود و این موضوع یکی از بارزترین علائم پوکی استخوان است.
شکستگی ناشی از افتادن
شکستگی یکی از شایع ترین نشانه های استخوان های کم تراکم است. شکستگی ها ممکن است با افتادن یا حرکت جزئی مانند پایین آمدن از پله رخ دهد. برخی از شکستگی‌های ناشی از پوکی استخوان حتی می‌توانند با یک عطسه یا سرفه قوی ایجاد شوند.
درد کمر یا گردن
پوکی استخوان می تواند باعث شکستگی فشاری ستون فقرات شود. این شکستگی‌ها می‌توانند بسیار دردناک باشند، زیرا مهره‌های فرو ریخته ممکن است اعصابی را که از طناب نخاعی بیرون هستند را تحت فشار قرار دهند. علائم درد می تواند از حساسیت جزئی تا درد ناتوان کننده متغیر باشد.
حالت خمیده یا شکستگی
فشردگی مهره ها نیز ممکن است باعث خمیدگی جزئی قسمت بالای کمر شود که می تواند باعث کمردرد و گردن درد شود. این امر به دلیل فشار اضافی روی راه هوایی و انبساط محدود ریه ها، حتی می تواند بر تنفس تأثیر بگذارد.
چه افرادی در ریسک ابتلا به پوکی استخوان قرار دارند؟
هم مردان و هم زنان می‌توانند به پوکی استخوان مبتلا شوند، اما این وضعیت در زنان شایع‌تر است، زیرا اغلب در اثر تغییرات هورمونی که با افزایش سن ایجاد می‌شود، پوکی استخوان اتفاق می افتد.
عوامل خطر رایج برای پوکی استخوان عبارتند از:
- سن بالا
- یائسگی قبل از 45 سالگی
- برداشتن تخمدان ها قبل از 45 سالگی
- تستوسترون پایین در مردان
- استروژن پایین در زنان
- مصرف داروهای خاصی که سطح برخی از هورمون ها را کاهش می دهند.
- سیگار کشیدن
- داشتن سابقه خانوادگی پوکی استخوان
- عدم انجام فعالیت بدنی منظم به اندازه کافی، به ویژه ورزش های تحمل وزن مانند پیاده روی
چگونه می توانیم از پوکی استخوان پیشگیری کنیم؟
به طور کلی دو رکن اصلی حفظ سلامت استخوان ها و پیشگیری از پوکی استخوان، ورزش و تغذیه مناسب می باشد. رژیم غذایی افراد باید دارای مقدار مناسبی از کلسیم باشد. خانم ها و آقایان 18 تا 50 ساله به میزان 1000 میلی گرم کلسیم در روز نیاز دارند و زمانی که خانم ها به بالای 50 سال و آقایان به بالای 70 سال می رسند این مقدار به 1200 میلی گرم روزانه تغییر می یابد. اما کلسیم به تنهایی کافی نیست و عوامل دیگر در کنار کلسیم به اثربخشی بهتر آن کمک می کند.
منیزیم:
منیزیم در تشکیل استخوان نقش دارد و بر فعالیت استئوبلاست ( سلول های سازنده استخوان )، استئوکلاست (سلول های تحلیل برنده استخوان)، غلظت هورمون پاراتیروئید و شکل فعال ویتامین D تاثیر می گذارد.
تحقیقات نشان می دهند زنان مبتلا به پوکی استخوان نسبت به خانم هایی که پوکی استخوان ندارند سطح سرمی منیزیم پایین تری دارند. درنتیجه یافته ها حاکی از این است که کمبود منیزیم یک عامل خطر در پوکی استخوان است.
زینک سولفات :
زینک یک عنصر کمیاب ضروری بدن است که برای رشد طبیعی اسکلتی و هومئوستاز استخوانی مورد نیاز است.
ویتامین K2 :
ویتامین K2 در لخته شدن خون، سلامت قلب و سلامت استخوان نقش دارد. این ویتامین در تنظیم رسوب کلسیم نقش دارد و باعث افزایش کلسیفیکاسیون استخوان ها و کاهش کلسیفیکاسیون عروق ( جلوگیری از بیماری های قلبی و کلیه) می شود. روی متابولیسم کلسیم در استخوان و دندان موثر است به ساخت و حفظ استخوان کمک می کند و باعث کاهش پوکی استخوان می گردد و اثرات مفید ویتامین K2 به همراه ویتامین D3 افزایش می یابد.
ویتامین D3 :
ویتامین D3 ، یک ویتامین محلول در چربی است که به آن ویتامین آفتاب هم می گویند و عملکرد اصلی آن جذب کلسیم و فسفات است و بر روی سلامت استخوان، رشد و تکامل ماهیچه، محافظت از سیستم عصبی، افزایش ایمنی، پشتیبانی از سلول های مغز و … موثر است.
شرکت مهبان دارو جز اولین تولیدکنندگان محصولاتی است که به صورت اختصاصی و بر اساس درک صحیح از نقش مهم ویتامین K2، مکمل ویتاول استئوبان را در جهت مدیریت و درمان پوکی استخوان فرموله کرده است. مکمل ویتاول استئوبان به عنوان یک مکمل پیشرو و همگام با محصولات روز دنیا ، ترکیب ویتامینهای D3 و K2 با کلسیم ، منیزیم و زینک را در کنار یکدیگر ودر قالب یک قرص قرار داده است و همین امر اثربخشی این مکمل را افزایش داده است. برای مصرف این مکمل جهت پیشگیری و کمک به درمان پوکی استخوان با پزشک خود مشورت کنید.
