پژوهش سازمان سلامت پیشگیرانه‌ی پا در سال ۲۰۱۲ برای ارزیابی ملی سلامت پا نشان می‌دهد ترک پاشنه یا شقاق پاشنه یکی از رایج‌ترین مشکلات پوستی پا در بین افراد بوده و بیش از ۲۰ درصد بزرگسالان آمریکایی دچار ترک پا هستند.
ترک خوردن پوست پا ممکن است در ابتدا درد یا مشکلات زیادی برای افراد ایجاد نکند اما با گذشت زمان این ترک‌ها عمیق‌تر شده، عفونت می‌کند و مشکلات بیشتری به وجود می‌آورد.
ترک پا چگونه ایجاد می‌شود؟
دلیل ایجاد ترک پاشنه را می‌توان راه رفتن زیاد و عدم پیشگیری از خشکی پوست پاشنه دانست. راه رفتن و فشار زیاد به پاشنه پا باعث می‌شود پدهای چربی زیر پاشنه منبسط شوند و پوست پاشنه پا ترک بخورد. در این مواقع ابتدا پوست اطراف پاشنه خشک و سخت می‌شود و به اصطلاح پینه می‌بندد. در صورت نادیده گرفتن این ترک‌ها، در مراحل بعدی، پا دچار عفونت، درد و بیماری‌هایی چون زخم پای دیابتی خواهد شد.
علائم زیر، مراحل شکل‌گیری و پیشرفت ترک پا را نشان می‌دهد:
- درد پاشنه پا در هنگام ایستادن
- خارش و خون‌ریزی ترک‌های پا
- پوسته‌پوسته شدن پا
- حس گرما و تورم پاشنه به همراه قرمز شدن موضعی
موارد زیر از مهم‌ترین عوامل ایجاد ترک پاشنه هستند:
- پوشیدن کفش نامناسب
- وزن بالا
- راه رفتن و ایستادن طولانی
- دیابت
- و…
ترک پا را چگونه درمان کنیم؟
پوست پا با از دست دادن رطوبت به مرور خشک شده و ترک می‌خورد. برای پیشگیری و درمان این مشکل باید پوست پاشنه پا را به حد کافی مرطوب نگه داشت. معمولا ۲ تا ۳ بار مرطوب کردن پاشنه‌ی پا، برای رفع اولیه‌ی خشکی بسیار مفید است.
نکته مهمی که باید در این باره به آن توجه کرد این است که با خشک شدن و ترک خوردن پاشنه پا، سلول‌های مرده پوست، سدی ایجاد می‌کنند که مانع جذب مناسب مرطوب‌کننده‌ها و روغن‌های مورد استفاده می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل باید پیش از مرطوب کردن ناحیه ترک خورده، پوست مرده را با سنگ‌پا زُدود و سطح پوست را برای استفاده از مرطوب‌کننده‌ها آماده کرد.
نکات موثر در درمان ترک پا
برای درمان ترک پا در خانه علاوه بر استفاده از موادی برای نرم و مرطوب کردن پوست پا، می‌توان با رعایت بعضی نکات روند بهبود را سریع‌تر کرد. در ادامه به این نکات اشاره می‌کنیم:
- کوتاه کردن زمان حمام
حمام کردن‌های طولانی باعث می‌شود پوست مستعد خشکی شود. تماس آب داغ با پوست باعث از بین رفتن سد محافظتی و افزایش سلول‌های مرده پوست پا می‌شود.
- مراقبت از محل ترک‌خوردگی
هنگامی که پوست پا در حال بهبودی است، باید با روش‌هایی مثل استفاده از بانداژ مایع، از ورود میکروب‌ها و آلودگی به پوست جلوگیری کرد.
- استفاده از کفش مناسب
پوشیدن بعضی از کفش‌ها مثل مدل‌های پاشنه‌باز، دمپایی یا کفش‌های کهنه و ناکارآمد به پوست پا و پاشنه آسیب می‌زند. یک کفش مناسب باید پاشنه‌های خشک و ترک‌خورده را از آسیب‌های بیرونی یا آلودگی حفظ کند.
- انجام مراقبت‌های پیش از خواب
می‌توان قبل از خواب به مدت ۱۰ دقیقه پاها را در آب یا ترکیب آب و صابون قرار داد. بعد از این کار بهتر است پاشنه را با لوفا یا اسکرابر به گونه‌ای ماساژ داد که پوست مرده‌ی آن ناحیه از بین برود.
درمان‌های خانگی برای ترک پا
درمان ترک پا در خانه نیاز به توجه، رسیدگی و استفاده از مرطوب‌کننده‌های مناسب دارد.
کرم‌های نفتی سنگین مانند وازلین به جذب و حفظ رطوبت پوست کمک می‌کنند و استفاده از آن‌ها برای رفع ترک پا بسیار مفید است. قرار دادن وازلین روی سطح پوست به مرطوب‌کننده‌های دیگر برای بهبود خشکی پا کمک می‌کند. برای درمان خشکی پاشنه، روش‌های مختلفی وجود دارد که بسیاری از آن‌ها را می‌توان در خانه اجرا کرد:
- استفاده مرتب از مرطوب‌کننده
شاید مهم‌ترین کاری که می‌توان در درمان خشکی پاشنه انجام داد، استفاده مرتب از مرطوب‌کننده است. یکی از بهترین زمان‌ها برای استفاده از مرطوب‌کننده، پس از شست‌وشوی پا و حمام است. هنگامی که هنوز پوست پا خیس است، باید این مرطوب‌کننده‌ها را روی پاشنه مالید تا رطوبت موجود در پوست حفظ شود. مرطوب کننده‌های حاوی ۱۰ تا ۲۵ درصد اوره از جمله محصولات بسیار مفید برای مرطوب کردن پوست پاشنه محسوب می‌شوند.
اگر به دنبال کرمی معتبر و موثر برای از بین بردن ترک‌های پای خود هستید، کرم ترک پای ساج، یکی از بهترین گزینه‌ها برای انتخاب است. کرم ترک پا و کرم ترک پا روغن بادام ساج برای کسانی که از سفتی، خشکی و ترک‌خوردگی کف پا رنج می‌برند، بسیار مفید و اثربخش است.
- استفاده از پاک‌کننده غیر عطری و ملایم
پاک‌کننده‌های غیر عطری و ملایم در حذف ناخالصی‌ها و چربی‌های اضافی پوست موثر هستند، سطح PH طبیعی پوست را حفظ و به محافظت از لایه‌ی بیرونی پوست کمک می‌کنند. استفاده از محصولات بدون عطر برای سلامت پوست پا بهتر است زیرا محصولات عطری می‌تواند باعث التهاب و تحریک پوست پا شود.
- عسل
تحقیقی که در سال ۲۰۱۲ درباره‌ی کاربردهای دارویی و آرایشی عسل انجام شده نشان می‌دهد عسل می‌تواند به عنوان درمانی طبیعی برای ترک پاشنه عمل کند. عسل دارای خواص ضد میکروبی و ضد باکتریایی است که روند بهبود ترک پا را سریع‌تر می‌کند. قرار دادن عسل روی پوست پا به عنوان لایه بردار یا ماسک، به ترمیم، پاک‌سازی و مرطوب کردن ترک‌های پا کمک می‌کند.
- روغن نارگیل
روغن نارگیل اغلب برای درمان خشکی پوست توصیه می‌شود و به پوست در حفظ رطوبت کمک می‌کند. این روغن همچنین دارای خواص ضد التهاب و ضد میکروبی است که جلوی خون‌ریزی و عفونت ترک پا را گرفته و گزینه‌ی خوبی برای مرطوب نگه داشتن پاشنه است.
روش‌های متنوع زیادی برای درمان خانگی ترک پا وجود دارد که با مرطوب کردن و نرم کردن پوست می‌توانند به‌عنوان درمانی جانبی برای خشکی پاشنه کاربرد داشته باشند:
استفاده از سرکه، روغن زیتون و سایر روغن‌های گیاهی، آلوئه‌ورا، موم پارافین، آب لیمو، خمیر موز و … از جمله این روش‌ها هستند.
کلام آخر
بهترین راه برای رفع ترک پا توجه به پوست و حفظ بهداشت و رطوبت آن است. مراقبت روزانه امکان ابتلا به ترک پا را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. در صورت بروز ترک پا، می‌توان از درمان‌های خانگی متنوعی استفاده کرد که در این مقاله به آن اشاره کردیم. در صورتی که ترک پا بر اثر یک بیماری زمینه‌ای ایجاد شده باشد؛ بهتر است به پزشک متخصص پوست مراجعه شود.
