درد سنگ کلیه (رنال کولیک) : کسانی که تجربه کرده اند می دانند درد کلیه (رنال کولیک) از شدیدترین درد ها می باشد و بسیار ناتوان کننده می باشد. نخستین قدم در این افراد، کنترل درد است اغلب نیاز به تجویز مسکن های قوی به صورت تزریقی می باشد و حتما باید مراقبت شده و تحت مانیتور انجام گردد.بعد از تسکین درد ،انجام اقدامات تشخیصی برای برخورد مناسب با سنگ کلیه لازم می باشد.
در درد های کلیه چه مواقعی نیازمی باشد که بیمار به اورژانس مراجعه کند؟
- بیماری که یک کلیه دارد : در صورتی که به دلیلی مانند مشکل مادرزادی یا برداشتن یک کلیه ،فرد تک کلیه شود و سنگ کلیه داشته باشد ،این فرد نیاز به اقدام اورژانسی دارد.
- عدم دفع ادرار : در صورتی که فردی توانایی ادرار کردن نداشته باشد یا تولید ادرار نداشته باشد ،نیاز می باشد که بیمار به اورژانس مراجعه داشته باشد.
- بیماران با پیوند کلیه : بیمارانی که پیوند کلیه می شوند ،چون دارای درد کلیه نمی باشند ،هر موقع با عدم تولید ادرار مراجعه کنند ،نیاز به اقدام اورژانس دارند.
- کسانی که داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی برای پیوند شیمی درمانی سرطان استفاده می کنند ،در صورت داشتن سنگ کلیه ،نیاز به اقدام اورژانسی دارند.
- زنان حامله:خانم حامله با سنگ کلیه نیاز به اقدام اورژانسی دارد.
- در صورتی که فرد دارای تب بیشتر از 38.3 باشد نیاز به اقدام اورژانسی دارد.
- در صورتی که فرد دچار تهوع ،استفراغ شدید باشد و یا درد با داروهای تزریقی بهبود نیابد ،نیاز به اقدام اورژانسی خواهد داشت.
با چه راه حل هایی می توان از تشکیل سنگ کلیه پیشگیری کرد؟
- اجتناب از تعریق بیش از اندازه
- مصرف نکردن نمک بر سر سفره
- داشتن تحرک بدنی و انجام ورزش
- کاهش دادن مصرف کبوهیدرات ها
- کاهش دادن مصرف پروتئین ،مقدار مورد نیاز پروتئین 1 گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن می باشد.استفاده از پروتئین گیاهی بهتر از پروتئین حیوانی می باشد.
- کنترل کردن عفونت در خانم ها ، لازم می باشد که با استفاده از آنتی بیوتیک ها ،عفونت کنترل شود.
- مصرف سبزیجات و فیبر ،فیبر با اتصال به اگزالات ، موجب کاهش تولید سنگ اگزالاتی می شود.
- کاهش دادن مصرف اگزالات ،به طور طبیعی اگزالات در چند ماده غذایی وجود دارد اما میزان جذب و دفع آن در افراد گوناگون ،متفاوت می باشد .اگزالات در مواد غذایی مانند چغندر ،ریواس شکلات ،چای پررنگ ؛اسفناج ، آجیل ،سبوس گندم ،انگور ، تمشک ، توت فرنگی ، فلفل ،زرد چوبه زیاد می باشد.پس مصرف این مواد در این گونه بیماران باید محدود گردد.
- مصرف زیاد پتاسیم ،پتاسیم موجب کاهش تشکیل سنگ کلیه می گردد.
- مصرف کردن کلسیم در حد طبیعی .میزان ورود کلسیم به بدن باید در حد متوسط باشد که حدودا 800 میلی گرم در روز می باشد .کمبود زاید کلسیم در رژیم غذایی ،مانند محدودیت شدید لبنیات موجب می شود که جذب اگزالات بالا رود و تولید سنگ کلیه هم زیاد شود.
- باید زیاد از آب سیب و گریپ فروت استفاده نشود.
- مصرف لیموناد با افزایش دفع سیترات ادرار موجب کاهش تشکیل سنگ کلیه می گردد.
- مصرف الکل مخصوصاً آب جو ؛موجب افزایش اسیداوریک و کلسیم از ادرار شده و خطر تشکیل سنگ کلیه را بالا می برد.
- مصرف زیاد آب و مایعات،فرد باید آب و مایعات زیاد در حدود 3 لیتر در طول روز استفاده کند تا تولید ادرار حداقل 2 لیتر شود یا به اندازه ای باشد که ادرار کاملا شفاف شود.ما به شما عزیزان توصیه می کنیم که دو لیوان آب قبل از خوابیدن بنوشید.به صورتی که فرد یکبار در طول شب ادرار کند در صورتی که فرد نمی تواند این میزان آب را استفاده کند ؛می تواند چای کم رنگ استفاده نماید.
توصیه های کلی به بیمارانی که دارای سنگ کلیه می باشند:
این بیماران باید ادرار خود را در ظرف شیشه ای یا کاغذ صافی کنند که اگر سنگ دفع شد ؛بتوان برای آنالیز به آزمایشگاه ارسال نمود .ترکیب سنگ از لحاظ کلسیم ،اگزالات ،اسیداوریک و یا مواد دیگر مشخص می شود و بر اساس آن می توان رژیم غذایی خاص آن یا داروی مخصوص را تجویز نمود تا جلوی سنگ سازی گرفته گردد یا حداقل به تعویق بیفتد.
میزان سنگ سازی دوباره در کسانی که با سنگ کلیه مراجعه می کنند در 10 سال حدود 50% می باشد .پس دادن رژیم غذایی مناسب و درمان دارویی به افراد با سنگ کلیه بسیار مهم می باشد.
چگونگی درمان سنگ کلیه
در صورتی که ابعاد سنگ کمتر از 4 میلی متر باشد و انسداد و عفونت ادراری وجود نداشته باشد؛اغلب خود به خود دفع می شود .در صورتی که این سنگ در مسیر حالب یعنی لوله بین کلیه و مثانه باشدو پس از حدود یک ماه دفع گردد و یا در صورتی که فرد درد شدیدی داشته باشد بایست اقدام اندوسکوپی برای خروج سنگ انجام گردد. در صورتی که ابعاد سنگ کلیه بیش از 5 میلی متر باشد امکان دفع آن کمتر خواهد شد و بالای 1 سانتی متر احتمال دفع تقریبا صفر می گردد و نیاز به اقداماتی برای جراحی می باشد.
