ام اس | بیماری مولتیپل اسکلروزیس – MS : امروزه یکی از بیماری های بسیار شایع که در بین بیشتر خانم ها نیز رواج دارد، بیماری ام اس یا مولتیپل اسکلروزیس است. که در واقع این نوع بیماری به صورتی است که اثر مستقیم بر روی سیستم عصبی می گذارد و از شايع ترين بیماری های مغز و اعصاب مى باشد.
همان طور که درباره این بیماری گفتیم این بیماری مختص اعصاب مرکزی است که باعث ایجاد لکه های سفید یا پلاکهای متعددی در مغز می شود. و باعث قطع انتقالات اطلاعات از مغز به سیستم عصبی بدن می شود و در بخش هایی در مغز، طناب نخاعی و یا هر دوی آنها رخ می دهد. سن شروع این بيمارى معمولا بين ٢٠ تا ٤٠ سال است و شيوع آن در بين زنان بيشتر از مردان گزارش شده است.
در یک تعریف بسیار مشخص تر و دقیق تر درباره این بیماری این که بیماری مولتیپل اسکلروزیس و یا ام اس يك نوع بيمارى خود يمنى است كه در آن آنتى باديهاى ساخته شده توسط بدن فرد باعث از بين رفتن غشا سلولهاى عصبى كه ميلين نام دارد مي شود. معمولا بسته به اينكه پلاكها در كدام قسمت مغز ايجاد شوند نشانه هاى بالينى فرد فرق ميكند. و مشاهده پلاک ها با ام ار ای صورت می گیرد در صورتی که پلاك در مخچه بادشد باعث عدم تعادل و اگر پلاك در راه هاى حركتى باشد باعث فلج اندام ها مي شود.
مراجعه به دکتر متخصص : دکتر متخصص مغز و اعصاب
شایع ترین نشانه های این بیماری عبارتند از :
- دوبینی
- تاری دید
- بیحسی و گزگز دست ها
- فلج اندام ها
- اختلالات ادراری
- خستگی زود رس
- سرگیجه
- اختلالات حافظه
دوبینی : این اختلال یکی از شایع ترین علت های بیماری است که بیشتر به دلیل حمله ی بیماری ام اس به سیستم عصبی و تاثیر بر روی عصب بینایی به وجود می آید.
تارى ديد : در بیشتر اوقات فردی که دچار بیماری ام اس شده است احساس تاری دید شدیدی می کند كه این تاری معمولا يكطرفه و همراه با درد كره چشم و نيمه سر در سمت چشم است و می تواند به سرعت و در عرض چند ساعت تا چند روز پيشرفت كند که اصطلاحا نوريت اپتيك يا التهاب سر عصب بينايى نیز ناميده مي شود.
بي حسى و گزگز دستها و پاها: شایع ترین عارضه بیماران مبتلا به ام اس معمولا بی حسی و مورمور شدن مداوم که یکی از اعضای بدن مثل صورت و دست ها و پاها است که این گزگز شدن به علت آسیب و تخریب سلول ها عصبی در مغز و نخاع است یکی از شایع ترین بخش های بدن برای بروز این عارضه پاها هستند.
فلج اندامها : می تواند به صورت پاراپارزى يا فلج هر دو پا و يا فلج يك نيمه بدن يا يك اندام باشد.
اختلالات ادرارى : در بیشتر بیماران مبتلا به ام اس بی اختیاری در دفع ادرار و مدفوع بسیار دیده شده است و این افراد در این نوع بیماری در کنترل ادرار و مدفوع خود مشکل دارند.
سرگيجه و عدم تعادل در راه رفتن : یکی از دلایل استفاده از عصا در بیماران مبتلا به ام اس داشتن مشکل در حرکت کردن است. که پیشرفت تخریب سلول های عصبی باعث سرگيجه و عدم تعادل در راه رفتن می شود.
اختلالات حافظه : کاهش و ضعف حافظه، ناتوانی در تمرکز، صحبت کردن و مشکلات زبانی از اختلالات رایج در نتیجه ی پیشرفت MS است که البته خیلی وقت ها می تواند از علائم شروع این بیماری باشد.
خستگى زودرس و گرفتگی عضلات : یکی از علائم آزاردهنده ی بیماری ام اس اسپاسم ها و گرفتگی های عضلانی حمله ای است. معمولا این اسپاسم ها شدیدا دردناک هستند، و در بخش های انتهایی بدن نظیر دست ها و پاها ایجاد می شوند و بعد از چند دقیقه برطرف می شوند.
با توجه به این که وجود اين علائم لزوما به معنى بیماری ام اس نيست اما بسیار توصيه مي شود که در صورت بروز هر يك از اين نشانه ها مراجعه به متخصص مغز و اعصاب را فراموش نکنید و از آنجایی که هیچ آزمایشی برای تشخیص بیماری ام.اس وجود ندارد، از این رو تشخیص آن توسط پزشک های غیر متخصص بسیار دشوار و ناممکن است.MRI بهترین روش برای شناسایی و تشخیص این بیماری است.
نشانه های این بیماری بستگی به مقدار از بین رفتن میلین در سلول عصبی و محل درگیر شدن عصب دارد. سیر بیماری ام.اس از شخصی به شخص دیگر متفاوت است و اندام های متفاوتی از بدن درگیر بیماری می شوند در واقع با توجه به شیوع این بیماری هنوز علت شناخته شده اى براى ام اس پيدا نشده است اما محققان درباره نقش ژنتيك در بروز آن بسیار جدی هستند و ان را به اثبات رسانده اند. تشخيص ام اس كاملا تخصصى است و فقط توسط متخصص مغز و اعصاب بايد انجام شود.
معمولا فرضیه های مختلفی نیز مانند كمبود ويتامين D و يا اسيد اوريك مايع مغزى نخاعى در بروز ام اس از سوی بسیاری از محققان مطرح شده است ولى هنوز پاتوژنز شناخته شده اى براى آن وجود ندارد.
از جمله بيماري هایی که علائم كلينيكى يا راديولوژيک ام اس را تقليد مي كنند و ممكن است با ام اس اشتباه شوند عبارتند از :
- بیماری واسكوليتها يا التهاب عروق كوچك مغز
- ميگرن
- لوپوس و ساير بيماريهاى بافت همبند
- بيمارى عفونى مغز مثل لايم و سيفليس
- ايدز
- بيماريهاى عروقى مغز مثل تنگى عروق مغز يا فشارخون كه در اثر تغييرات خونرسانى مغز ايجاد پلاك در ام ار آى مغز مي كنند.
درمان های مناسب برای بیماری ام.اس
همان طور که در قسمت های فوق نیز گفتیم این بیماری درمان 100درصد ندارد و برای درمان این بیماری از دارو های متعددی استفاده می شود، که این دارو ها در کند کردن روند بیماری موثر هستند و به فرد مبتلا کمک می کنند تا با علائم و مشکلات بیماری راحت تر کنار بیایند.
فیزپوتراپی نیز به غیر از دارو درمانی، از روش ها و راهکارهایی ایت که جهت کمک به درمان ام.اس استفاده می شود.
استفاده از مشاوره های روان شناسی جهت پیش گیری از افسردگی، اضطراب و سایر اختلالات روانی در افراد مبتلا استفاده از مشاوره های روان شناسی بسیار موثر می باشد.
کاردرمانی از روش هایی مفید در بهبود وضعیت بیمار در بیماری ام اس است. زیرا کار درمان آموزش های لازم را جهت انجام کار های روزمره خود می دهد
