سرطان یک اصطلاح گسترده برای گروه پیچیده ای از بیماری ها است که در درجه اول با رشد و گسترش کنترل نشده سلول های غیر طبیعی در بدن مشخص می شود. در این مطلب به غربالگری ها و چک آپ هایی خواهیم پرداخت که با آن ها می توان از بروز سرطان های وخیم جلوگیری کرد.
سرطان و تاثیر آن بر سلامت
به طور معمول، سلول های انسان رشد می کنند و تقسیم می شوند تا سلول های جدید را در صورت نیاز بدن تشکیل دهند. هنگامی که سلول ها قدیمی یا آسیب دیده می شوند، می میرند و با سلول های جدید جایگزین می شوند.
در سرطان، این روند منظم از بین می رود. سلول‌های آسیب‌دیده به جای مرگ، زنده می‌مانند و سلول‌های جدید در مواقعی که به آنها نیاز نیست تشکیل می‌شوند. این سلول های اضافی می توانند بدون توقف تقسیم شوند و ممکن است رشدهایی به نام تومور ایجاد کنند.
تومورها می توانند خوش خیم (غیر سرطانی) یا بدخیم (سرطانی) باشند. تومورهای خوش خیم به سایر قسمت های بدن سرایت نمی کنند و به طور کلی مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد نمی کنند. از سوی دیگر، تومورهای بدخیم می توانند به بافت های مجاور حمله کنند و به سایر قسمت های بدن گسترش یابند، این فرآیند به عنوان متاستاز شناخته می شود. متاستاز عامل اصلی مرگ ناشی از سرطان است.
طبق گفته ویکی پدیا در ایران، از ۸۵ هزار مورد سرطان جدید در سال، ۵۵٫۵ درصد را مردها و ۴۴٫۵ درصد را زنان تشکیل می‌دهند. شایع‌ترین سرطان در میان مردان، سرطان معده و سپس مثانه و روده بزرگ است. در میان زن‌ها شایع‌ترین سرطان‌ها، سینه، پوست و سپس معده است. بنابراین اهمیت پیشگیری موثر سرطان و تشخیص زودهنگام دوچندان می شود؛ در این مطلب سعی میکنیم به روش های غربالگری شایع ترین نوع سرطان ها بپردازیم.
انواع تست های غربالگری سرطان
غربالگری سرطان سینه
سرطان سینه شایع ترین نوع سرطان در بین خانم هاست و زندگی عده کثیری را تحت تاثیر قرار می دهد.که تشخیص زودهنگام احتمال درمان بیشتر و طول عمر بیشتر را محیا می کند راه های تشخیص این سرطان به شرح زیر استکه هرکدام مزایا و محدودیت های مخصوص خود را دارند:
· معاینه بالینی پستان و خودآزمایی
این چکاپی است که خانم می تواند در خانه انجام دهد تا تغییرات یا مشکلاتی در بافت سینه پیدا کند.
این فرآیند شامل بررسی فیزیکی سینه ها برای هرگونه ناهنجاری مانند توده، ضخیم شدن یا تغییر در اندازه، شکل یا تقارن است. این تست اولین مرحله برای تشخیص سرطان است. عموما افراد مبتلا به سرطان های بدخیم متذکر می شوند که متوجه این نکات شده اند اما جدی نگیرفتند و اقدامات پیگیری را انجام نداده اند.
· سونوگرافی پستان
به زنان زیر 40 سال برای غربالگری و چک آپ سینه سونوگرافی سینه توصیه می شود.
دریافت نوبت سونوگرافی از بهترین مراکز سونوگرافی
· ماموگرافی
رایج ترین ابزار غربالگری سرطان سینه است. این یک نوع اشعه ایکس است که تصاویری از بافت پستان برای تشخیص ناهنجاری ها یا تغییرات می گیرد.
به طور کلی به خانم ها توصیه می شود که ماموگرافی منظم را در سن 40 شروع کنند، که سالانه تا حدود 70 سالگی ادامه یابد.
دریافت نوبت ماموگرافی از بهترین مراکز ماموگرافی ایران
· ام آر آی سینه
MRI از پستان تصویر دقیق تری نشبت به سایر تست ها ارائه می دهد و معمولاً همراه با ماموگرافی برای افراد در معرض خطر استفاده می شود؛ و می تواند سرطان هایی را که ماموگرافی ممکن است از دست بدهد، تشخیص دهد، به ویژه در خانم هایی که بافت سینه متراکم دارند.
· غربالگری سرطان دهانه رحم
سرطان دهانه رحم سرطان شایع دیگری است که زندگی زنان زیادی را تحت شعاع قرار داده است.
پاپ اسمیر، تست HPV، کولونوسکوپی و همچنین آزمایش خون از راه های تشخیص این مشکل هستند.
· غربالگری سرطان ریه
سی تی اسکن یا همان توموگرافی کامپیوتری با دوز پایین (LDCT) بهترین راه تشخیص سرطان ریه است. برای افراد سیگاری و کسانی که سابقه خانوادگی این سرطان را دارند غربالگری سالیانه این تست توصیه می شود.
دریافت نوبت سی تی اسکن از بهترین مراکز تصویربرداری
غربالگری سرطان پروستات
سرطان پروستات یکی از شایع ترین انواع سرطان در مردان است. پروستات، غده کوچک گردویی شکل در مردان رخ می دهد که مایع منی تولید می کند که اسپرم را تغذیه و حمل می کند. علائم اولیه سرطان پروستات معمولاً نامشخص هستند چراکه به طور معمول به کندی رشد می کند و در ابتدا به غده پروستات محدود می شود، جایی که ممکن است آسیب جدی ایجاد نکند. با این حال، در حالی که برخی از انواع سرطان پروستات به کندی رشد می کنند و ممکن است به حداقل درمان یا حتی بدون درمان نیاز داشته باشند، انواع دیگر تهاجمی هستند و می توانند به سرعت گسترش یابند.
- آزمایش آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA): سطح PSA را در خون اندازه گیری می کند. PSA ماده ای است که توسط پروستات تولید می شود. سطوح بالا ممکن است نشان دهنده سرطان پروستات باشد، اما PSA بالا می تواند ناشی از شرایط دیگر نیز باشد.
- معاینه دیجیتال رکتوم (DRE): پزشک یا پرستار یک انگشت دستکش دار و روغن کاری شده را وارد راست روده می کند تا اندازه پروستات را تخمین بزند و توده ها یا ناهنجاری ها را احساس کند.
- تصویربرداری: تست های تشخیصی تصویربرداری سرطان پروستات شامل سونوگرافی، سی تی اسکن، ام آر آی و همچنین نمونه برداری است.
غربالگری سرطان معده
در حالی که غربالگری معمول برای سرطان معده در بسیاری از کشورها به اندازه سرطان هایی مانند سرطان سینه، کولون یا سرطان دهانه رحم رایج نیست، اما بسیار مهم است با شیوه های غربالگری آن آشنا باشید.
- آندوسکوپی فوقانی (Esophagogastroduodenoscopy یا EGD):
که موثرترین روش برای غربالگری سرطان معده در نظر گرفته شده است.
· آزمایش خون
مزایا: شناسایی و درمان عفونت هلیکوباکتر پیلوری می تواند خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد.
· باریم میل
هرچند این تست کمتر برای غربالگری استفاده می شود اما می تواند تصاویری از معده ارائه دهد؛ این تست شامل بلعیدن محلول باریم است که پوشش معده را می پوشاند و به دنبال آن تصویربرداری با اشعه ایکس انجام می شود.
سی تی اسکن نیز یکی از راه های بررسی مشکلات و سرطان معده است.
نتیجه گیری
غربالگری سرطان به عنوان یک عنصر حیاتی در مبارزه با سرطان می ایستد و ابزاری قدرتمند برای تشخیص زودهنگام و مداخله ارائه می دهد. شناسایی به موقع سرطان از طریق روش های مختلف غربالگری می تواند به طور قابل توجهی شانس درمان موفقیت آمیز را افزایش دهد، اغلب قبل از پیشرفت بیماری به مرحله پیشرفته تر و کمتر قابل درمان. روش های غربالگری مانند ماموگرافی برای سرطان سینه، کولونوسکوپی برای سرطان کولورکتال، تست پاپ اسمیر و تست HPV برای سرطان دهانه رحم، و سی تی اسکن با دوز پایین برای سرطان ریه در کاهش میزان مرگ و میر این سرطان ها بسیار مهم بوده است.
در صورت نیاز به دریافت نوبت هرگونه تست های تصویربرداری می توانید از طریق ایران نوبت؛ جامع ترین سامانه نوبت دهی مراکز تصویربرداری اقدام فرمایید.
