نکاتی که باید درباره میگرن بدانید : از شایع ترین انواع سردردها که برخی اوقات باعث درد در قسمت پیشانی، اطراف چشم و یا در پشت سر می شود سردرد میگرنی است که این درد به عنوان یکی از شایعترین بیماریهای مغز و اعصاب شناخته شده است که با توجه به نوع درد می تواندکه بسیار ناتوان کننده باشد. بیشتر حملات میگرن با سردرد همراه است. تهوع و استفرغ، اسهال، رنگ پریدگی صورت، سرد شدن دست و پا و حساسیت به نور و صدا در میگرن وجود دارد. بیشتر افراد به دنبال انتخاب درمان مناسب برای این بیماری هستند که درمان هر بیمار مستلزم دانستن تاریخچه پزشکی بیمار، سبک زندگی، بیماریهای همراه و الگوی سردرد بیمار است که در مراجعه به متخصص نورولوژیست پزشک شرح حال دقیقی از بیمار می خواهد.
میگرن 2 نوع است میگرن مزمن و میگرن ایپیزودیک
معمولا به حمله هایی که بیش از 2 هفته در ماه فرد را درگیر می کند میگرن مزمن (Chronic migraine ) گفته می شود در این نوع میگرن هر حمله سردرد بیشتر از 4 ساعت طول می کشد و این پروسه برای بیشتر از3 ماه ادامه دارد.
در نوع دوم و میگرن ایپیزودیک (Episodic Migraines) معمولا در کمتر از 15 روز در ماه حمله های میگرنی برای فرد اتفاق می افتد. در این نوع درد میگرن معمولا سردرد تکرار شونده و با شدت متوسط تا شدید است که این نوع درد معمولا با انجام فعالیت های فیزیکی روزانه بسیار شدت پیدا می کند و بدتر می شود و با یک سری فاکتور های مستعد کننده مثل استرس، مصرف بعضی از غذا ها (پنیر کهنه، غذا های آماده حاوی نیتریت و نیترات مثل فست فود ها و کنسرو ها، کافئین خیلی زیاد، تغییرات آب و هوا، سیگار و قلیان ،گرسنگی، خستگی، اختلال خواب (چه کم خوابی و چه پر خوابی )، هوای سرد، هورمون ها، بعضی دارو ها مثل دارو های ضد بارداری حاوی استروژن، نیتروکانتین، بوپروپیون و . . . ) تشدید پیدا می کند.
جلوگیری از میگرن
- ترک مصرف دخانیات
- از فراموش کردن وعده غذایی اصلی پرهیز کنید
- از گرسنگی بیش از حد خودداری کنید.
- مصرف مایعات را جدی بگیرید و به مقدار کافی مایعات بنوشید.
- خواب کافی و سر وقت
- ورزش منظم زیرا با استفاده از ورزش منظم و تکنیک های تمدد اعصاب، استرس را از خودتان دور می کنید.
- نوشیدنی های کافئین‌دار را بیش از 2 لیوان مصرف نکنید
- از نور زیاد و درخشان دوری کنید و در روز های آفتابی حتما از عینک آفتابی استفاده کنید.
میگرن چگونه آغاز می شود و این نوع سردرد شامل چند دسته اصلی است ؟
از شایع ترین سر درد ها می توان به سر درد میگرنی اشاره داشت که معمولا حمله های سردرد میگرن با سر درد یک طرفه (50% موارد) شروع می شوند و یا می توانند از همان ابتدا سر درد دو طرفه بوده و یا در نهایت دو طرف سر را درگیر کنند و ماهیت سردرد ضرباندار دارد.
سردرد میگرنی شامل دو دسته اصلی است :
- سردرد بدون علائم عصبی (بدون اورا)
- سردرد با علائم عصبی (با اورا)
معمولا در بعضی از افراد موارد سردرد میگرنی با علائم عصبی به نام اورا همراه است که به آن میگرن با اورا می‌گویند. علائم عصبی (اورا) چشمی شامل اختلال بینایی به‌صورت رویت فلاش، لکه های نورانی، خطوط زیگزاگ و تغییر در قدرت بینایی به‌صورت لکه در وسط میدان بینایی و اختلال دید یک نیمه میدان بینایی است. بی‌حسی و کرختی انگشتان، لب و صورت و گاهی فلج موقت اندام نیز جزو علائم عصبی (اورا) قبل از سر درد است.
این علائم 20 دقیقه طول می‌کشد و پس از اتمام این علائم سردرد بیماران شروع می‌شود. سردرد میگرنی ضرباندار با شدت متوسط تا شدید است؛ به‌طوری که فرد قادر به کار کردن و فعالیت نخواهد بود و معمولاً در بیداری و کمتر در خواب رخ می‌دهد. مدت زمان حمله سردرد چهار تا 72 ساعت (80 درصد همراه باتهوع و 50 درصد همراه با استفراغ) است. علاوه بر این 10 تا 20 درصد موارد با اشک ریزش و آبریزش از بینی همراه است. 60 درصد افراد مبتلا به میگرن قبل از سردرد علائمی مثل تغییرات خلق ( افسردگی، عصبانیت )، خستگی، تحریک پذیری، درد عضلات و بی‌اشتهایی، اسهال و یا یبوست دارند. گاهی این علائم تا 24 ساعت پس از حمله سردرد ادامه می یابد.
علت نبض دار بودن سردرد میگرن چیست؟
با توجه به نوع درد معمولا سردرد میگرن معمولا به صورت ضربان دار بوده که اغلب با تهوع و اختلال در بینایی نیز همراه است. گاهی اوقات نیز سردرد میگرن به صورت یک درد خفیف خود را نشان می دهد اما درباره حالت نبض دار باید بگوییم که این حالت نبض دار به علت پاتوفیزیولوژی عروقی میگرن است که ابتدا در آن رگ های خونی مغز تنگ و پس از آن گشاد شده و افزایش خون مغز باعث احساس ضربان در شریان های گیجگاهی می شود.
علت بیماری میگرن چیست؟
هنوز دلایل قطعی میگرن مشخص نیست اما طبق آمار حدود 70-75% بیماران مبتلا به میگرن سابقه فامیلی سردردهای میگرنی را در اقوام درجه یک خود ذکر می کنند و این خود دلیل بر ژنتیک بودن عامل بیماری میگرن است. و بیشتر متخصصان نیز علت درد میگرن را تورم عروق خونی و اعصاب اطراف مغز که به «ساقه مغز» معروف است ربط می دهند.و سروتونین که یک ماده شیمیایی موجود در مغز است را به عنوان نقش اصلی در این بیماری معرفی می کنند.
علائم بیماری میگرن چیست؟
درباره بیماری شایع میگرن گفتیم که میگرن یک نوع سردرد ضرباندار است که این درد می تواند که در یک طرف یا هر دو طرف سر ایجاد شود.و معمولا این سردرد میگرن با تهوع، استفراغ یا کاهش اشتها نیز همراه است. در بسیاری از موارد نیز فعالیت فیزیکی، نور های درخشان یا صداهای بلند می توانند سردرد را بدتر بیشتر حملات میگرن بین ۱۲-۴ ساعت طول می کشد.
در موارد نادری نیزمیگرن به صورت علا ئم نورولوژیک غیرمعمول مثل گیجی، کاهش بینائی، حالت سوزن سوزن شدن و کرختی و ضعف و … بروز می کند. و جالب تر این که حمله میگرن گاهی توسط بعضی از فعالیت ها، غذاها، بوها و حتی احساسات تحریک شده بروز می کند.
در بسیاری از افراد استرس باعث بروز میگرن در آن ها می شود و حمله میگرن به سراغ آنها می آید درحالی که عده ای دیگر پس از این که استرس آنها رفع شد، ممکن است دچار حمله میگرن شوند (مثلا روز بعد از یک امتحان یا ملا قات مهم)، زنان نیز به تجربه در می یابند که حملا ت میگرن آنها درزمان حوالی قاعدگی بدتر می شود و شدیدتر است. در بیشتر افرادی که مبتلا به میگرن هستند اغلب این افراد دارای دست و پاهای سردتری نسبت به بقیه افراد هستند.
چگونه می توان سردرد میگرن را تشخیص داد؟
در صورت بروز سردرد اولین کار برای تشخیصص نوع درد مراجعه به پزشک متخصص است که پزشک معمولا برای تشخیص از روی تاریخچه پزشکی بیمار و معاینه فیزیکی و آزمایشاتی مثل CT اسکن و MRI نوع میگرن را تشخیص می دهد تمامی این آزمایش ها طبیعی هستند. در بسیاری از موارد نیز ممکن است که پزشک آزمایشات دیگری را نیز برای افرادی که خصوصیات سردرد در آنها کاملا منطبق به میگرن معمولی نیست توصیه می کند. معمولا سردرد میگرن می تواند که در فرد بیمار به مدت چند ساعت تا چند روز طول بکشد و فرد مبتلا به میگرن ممکن است چندین بار در ماه دچار حملا ت بیماری شود.
البته هستند افرادی که در طول دوره زندگی خود فقط یک بار دچار میگرن می شوند و در طرف دیگر طیف افرادی که بیش از ۳ حمله در هفته را تجربه می کنند وجود دارند. از این رو در سردرد هایی که جدیدا شروع شده اند و به خصوص سن بالای فرد 50 سال است حتی اگر مشخصات سردرد میگرنی را نیز داشته باشند باید توسط متخصص مغز و اعصاب بررسی شوند.
چگونه از شروع سردرد میگرنی پیشگیری کنیم؟
با توجه به عواملی که دراین بیماری زمینه ساز هستند نمی توان که از تمام حملات میگرنی پیشگیری کرد ولی می توان با شناسایی عواملی که باعث تحریک و ایجاد حملا ت بیماری می شوند از تعداد حملا ت بیماری و شدت آنها کم کرد.
بیمارانی که دچار میگرن هستند برای این که از حملات میگرن در امان باشند باید که بیماری خود را زیر نظر بگیرند، معمولا برای کاهش حملات میگرنی بعضی از بیماران از روش های دیگر مثل یوگا، بیوفیدبک، طب سوزنی، ماساژ و ورزش منظم نیز استفاده می کنند که در بیشتر موارد بسیار کارساز بوده است.
عوامل تحریک کننده میگرن کدامند؟
از مهم ترین عوامل تحریک کننده میگرن می توان که به انواع مشروبات الکلی، شکلات، پنیر، غذا های فرآوری شده، اختلال در خواب، سفر کردن، استرس، دوران قاعدگی در خانم ها، تغییرات فصل و آب و هوا،استشمام رایحه ای خاص و نور شدید اشاره کرد.
درمان دارویی پیشگیری‌کننده میگرن در چه مواردی کاربرد دارد.
- در صورتی که تعداد حملات بیشتر از دو بار در ماه باشد.
- مدت حملات بیشتر از 24 ساعت باشد.
- سردرد باعث اختلال عملکرد کاری و شغلی شود طوری که سه‌روز یا بیشتر فرد ناتوان شود.
- درمان حمله حاد میگرن با مسکن برای بیمار اثربخشی نداشته باشد.
- در مان حمله حاد میگرن با مسکن‌ها در هفته بیش از دو بار باشد.
