پروتز دندان ،دندان مصنوعی ،انواع پروتز دندان ،قیمت پروتز دندان : باید بگوییم که پروتز دندان به همان دندان مصنوعی و تعمیر دندان اطلاق می شود که در بین همه ی مردم شایع می باشد.پروتز های دندان ،دارای انواع مختلفی می باشند .مانند روکش های پروتز دندانی که برای ترمیم یک دنان مورد استفاده قرار می گیرد و یا پروتز های کامل که به عنوان یک جایگزین برای همه دندان ها می باشندکه در اصطلاح به آن دندان مصنوعی می گویند.
در حالت کلی پروتز های دندانی به دو دسته تقسیم می شوند :
- پروتز دندان ثابت
- پروتز دندان متحرک که بنا بر تشخیص دندان پزشک برای افراد تجویز می گردند.
پروتز دندان ثابت:
گفتنی است که روکش های دندانی همان پروتز ثابت دندان می باشند که بیشتر مردم از انها استفاده می کنند .اما پروتز های دندانی ثابت نیز خود به دو نوع تقسیم می شوند:
الف- روکش تک واحدی دندان (Single dental crown):
دندان پزشکان زمانی برای بیمار از روکش استفاده می کنند که دندان فرد ضعیف شده باشد و نیاز به حمایت و محافظت داشته باشد .و یا در بعضی از موارد هم برای زیبایی از روکش برای دندان فرد استفاده می شود.در برخی مواقع هم به خاطر نقص عملکرد دندان (مشکلات فانکشنال) روکش به کمک سیستم جویدن و مضغ فرد می آید.
ب- بریج دندان (dental bridges):
نوع دوم پروتز ثابت دندان بریج های دندانی هستند .پروتز ثابت دندان در میان عموم مردم رواج بیشتری دارد از این نوع می باشند.دندان پزشک بریج دندان را برای بیماری زمانی مورد استفاده قرار می دهد که یک یا تعداد بیشتری از دندان های فرد ازبین رفته و پوسیده شده باشند.به گ.نه ای که هنوز یک دندان در جلو و یک دندان هم در عقب دندان های از دست رفته ،هنوز سالم مانده است.به این ترتیب با تراش دو دندان مجاور ناحیه خالی از دندان ،یک پل (bridge) بین دندان های پایه زده می شودتا هم ناحیه خالی پر شده و هم فرد بتواند دوباره غذاها را جویده و زیبایی خود را به دست آورد.
پروتز دندان متحرک:
از نام این پروتز نیز می توان فهمید که این پروتز دندان متحرک نوعی پوتز دندان مصنوعی می باشد که فرد به آسانی می تواند آن را در دهان خود گذاشته و یا آن را از دهان خود خارج کند.ولی در برخی مواقع استفاده از پروتز های دندان ثابت برای درمان دندان های از دست رفته نمی تواند گزینه مناسبی باشد.که در این شرایط دندانپزشک از نوع خاص پروتز دندان که در بین عموم هم معروف می باشد ،به نام پروتز دندان متحرک برای بیمار خود استفاده می کند .پروتز های دندان متحرک نیز به سه دسته که در زیر آورده شده اند تقسیم می شوند.
انوع پروتز های دندان متحرک
پروتز دندانی پارسیل (partial prosthesis):
پروتز یا دندان مصنوعی که مردم بیشتر آن را به عنوان دندان تکه ای می شناسند ،از جمله ی این پروتز های دندان متحرک می باشد .پروتز پارسیل خود دارای انواع مختلفی می باشد به عنوان نمونه:
پروتز پارسیل تمام آکریل (فلیپر) که اغلب به عنوان یک درمان موقتی در بیماران مورد استفاده می باشد.
یک نوع دیگر از پروتز دندان متحرک پارسیل ، پروتز کرم کبالت می باشد .مدت ها از این پروتز برای درمانی بی دندانی ها با انتهای آزاد استفاده می شده است. بدین صورت که:
افرادی که دندان های خلفی – دندان های عقبی ان ها از بین رفته بود و دندانی برای پایه برای پروتز ثابت ندارند.و یا افرادی که به هر دلیل خاصی نمی خواهند از پروتز های ثابت استفاده نمایند ،پروتز کرم کبالت متشکل از ترکیب آکریل (لثه پروتز دندان یا همان بخش صورتی رنگ دندان مصنوعی ) و آلیاژ فلزی است که عمده ازن را کرم کبالت تشکیل می دهد.ولی چون گیره ها در آن فلزی می باشند ،اغلب دارای ظاهری ناخوشایند می باشد.به خاطر همین امر هم می باشد که امروزه انواع دیگری از پروتز پارسیل طراحی شده که قسمت فلزی آن نیز به صورت رنگ دندان است و به نام پروتز پارسیل Felexite معروف شده است.
پروتز کامل دندان یا دست دندان (denture) یا همان دندان مصنوعی
همان گونه که همه ما می دانیم از این نوع پوتز زمانی برای فرد استفاده می شود که این فرد تمام و یا بخش زیادی از دندان های خود را از دست داده باشد.حتما همه ما از این دندان ها در دهان پدر بزرگ ویا مادر بزرگ های خود دیده ایم.ولی این روز ها با پیشرفت علم دندان پزشکی درمان دیگر و خیلی پرطرفدار به نام ایمپلنت دندان به جامعه معرفی شده که که می توان گفت که تا حدود زیادی استفاده ها از پروتز دندان کامل را به کنار زده است .ولی چون پروتز های دندانی در مقایسه با این روش از هزینه های بسیار کمتری برخوردار می باشند ،لذا باز هم دارای طرفداران زیادی در میان مردم می باشند.و عده ی زیادی از افراد جامعه از آن استفاده می کنند.
پروتز کامل دندان هم به دو نوع تقسیم می شوند:
- پروتز کامل معمولی
- پروتز کامل لثه نرم
می توان گفت که پروتز کامل دندان متشکل از دو بخش می باشد یکی دندان ها که بخش سفید پروتز می باشند و دارای شباهت زیادی به دندان های طبیعی هستند و بخش دوم هم لثه و بخش صورتی رنگ می باشد که در بین بیماران به لثه پروتز موسوم است. لازم به ذکر است کخ بخش لثه باید دارای استحکام لازم باشد تا بتواند کارایی مورد نیاز را داشته باشد.
پروتز های کامل یا پارسیل با لثه نرم
افراد باید دقت داشته باشند که ،لثه نرم به شکل یک لایه نازک در حدود 1تا 2 میلی متر در زیر لثه سخت برای یک مدت کوتاه مورد استفاده قرار می گیرد تا تورم یا التهابات لثه بیمار از بین برود و بستر مناسبی برای دریافت پروتز لثه سخت ایجاد گردد.در غیر این صورت استفاده از پروتز با لثه نرم برای یک مدت طولانی امکان پذیر نمی باشد درست ست که استفاده از آن بسیار آسان می باشد ولی کارایی آن به تنهایی بسیار پایین می باشد در ضمن سبب تخریب بافت لثه باقی مانده در دهان بیمار خواهد گشت.و همچنین تمیز نگه داشتن پروتز های قابل انعطاف بسیار دشوار می باشد و احتمال دارد که انواع باکتری های و قارچ ها در سوراخ و خلل و فرج های ان ها رشد کنند.
اوردنچر (Over denture):
این نیز نوع دیگر از درمان پروتز دندان متحرک است .اوردنچر در حقیقت پروتز کامل دندان یا دست دندان کاملی می بادش که روی دو پایه دندانی یا چند پایه ایمپلنت قرار می گیرد .باید بگویم که اوردنچر از پروتز کامل دندانی راحتتر می باشد ولی با همه این تفاسیر نوعی پروتز دندانی متحرک می باشد و دارای راحتی کمتری از پروتز دندانی ثابت می باشد.
استفاده از پروتز دندان دارای چه مزیت هایی می باشد؟
همان طور که قبلا هم اشاره کردیم از این پروتز ها زمانی برای بیماران استفاده می شود که بیمار قسمت زیادی از دندان ها و یا همه دندان های خود را از دتس داده باشد .از انجایی که ایمپلنت های دندانی و کاشت دندان دارای هزینه های زیادی می باشد و همه ی مردم توان مالی پرداخت هزینه های آن را ندارند ،بهترنی راه حل برای داشتن دندان ،استفاده از پروتز های دندانی می باشد که در میان مردم به دندان های مصنوعی معروف می باشد .استفاده از دندان های مصنوعی دارای مزایای زیادی می باشد که ما در زیر این مزایا را برای شما ذکر کرده ایم.
- در مقایسه با امپلنت و کاشت دندان ، این دندان های مصنوعی دارای هزینه های کمتری می باشند.
- در صورتی که فرد از این دندانهای مصنوعی استفاده کند دیگری مشکلی با غذا خوردن نخواهد داشت و می تواند هر نوع غذایی را میل نماید.
- لحن صدای فرد پس از مدتی درست خواهد شد و مشکلی در تکلم فرد به وجود نخواهد آمد.
- از انجایی که پروتز های دندانی برای هر فردی به صورت سفارشی ساخته می شود لذا تا حد ممکن آن ها را به صورت طبیعی می سازند.
- چانچه بهداشت دهان و دندان به خوبی رعایت شود این پروتز های دندانی دارای طول عمر بیشتری خواهند بود.
- زمانی که فرد از دندان های مصنوعی استفاده می کند ،این دندان ها به قدری طبیعی می باشند که اطرافیان تصور می کنند که دندان های طبیعی خود فرد می باشد.
- فرد می تواند دندان های مصنوعی را به آسانی از دهان خود خارج ساخته و آن ها را تمیز کند.
- باید بگوییم که تعدادی از پروتز های دندانی که کل دندان ها را شامل نمی شودند و تنها قسمتی از دندان ها را جایگزین می گردن .می توانند از آسیب دیدگی و شکستگی دندان های کناری خود محافظت نمایند.
نکته :
افراد باید دقت داشته باشند که پروتز دندان به هیچ وجه نمی تواند جای دندان های طبیعی افراد را پر کند بنابراین احتمال دارد که مدت زمان زیادی لازم باشد تا فرد بتواند به آن ها عادت نماید.
مراحل مختلف ساخت پروتز دندان یا دندان های مصنوعی
پس از اینکه بیمار به کلینیک دندان پزشکی مراجعه نومد و توسط دندانپزشک مورد معاینه قرار گرفت ،دندانپزشک اقدام به گرفتن قالب از دهان بیمار با استفاده از مواد مخصوص قالبگیر می کند و قالب دهان و دندان های بیمار را در می آورد و سپس آن را در اختیار تکنسین دندانساز قرار می دهد.بعد تکنسین با استفاده از این قالب ها ،دندانهای مصنوعی فرد را می سازد.در پاره ای از موارد امکان دارد که پزشک قالبگیری از دهان بیمار را در طی دو مرحله انجام دهد .درضمن تکنسین دندان ساز هم جهت تثبیت مدل قالب وپروتز دندان از موم استفاده می نماید.بدین صورت کهدندانپزشک موم را انعطاف می دهدو آن ها را بر روی لثه های فرد محکم قرار می دهد تا بدین صورت فرم شکل گیری دندان ها بر روی یکدیگر برای تکنسین دندانساز مشخص گردد.
به این صورت فرم اصلی پروتز دندان را میسازند و سپس آن را در دهان بیمار قرار می دهند تا آزمایش کنند در این آزمایش از بیمار خواسته می شود تا راحتی و آرامش خود را با دندان شرح دهد و همچنین قسمت هایی را که پوتز دندان بیمار را اذیت می کند را برای پزشک بگوید.تا تغییرات مورد نیاز بر روی پوتز و فرم دندان انجام شود.و سپس قالب نهایی را به لابراتوار می فرستند تا پروتز دندان مصنوعی ساخته و سپس در اختیار فرد قرار بگیرد.
پس از اینکه دندان مصنوعی را در دهان بیمار قرار دادند،دندانپزشک از بیمار خود می خواهد تا روزی یک مرتبه به کلینیک دندان پزشکی مراجعه داشته باشد تا صحت عملکرد دندان های او مورد بررسی قرار بگیرد و رضایت فرد جلب شود.و در صورتی که دندان مصنوعی فرد آسیب دیده باشد و یا درست عمل نکند وآن را مجددا بازسازی کنند.
قیمت و هزینه پروتز دندان به چه میزان می باشد؟
باید بگوییم که میزان قیمت و هزینه پروتز دندان چه پروتز ثابت باشد و چه پروتز دندان متحرک باشد معمولا متشکل از مجموع همه هزینه های لابراتوار ،هزینه ویزیت دندانپزشک و نیز دستمزد داندانپزشک می بادش که در این میان متخصص پروتز دندان دارای دستمزد بالاتری می باشد .ولی باید بگوییم که این هزینه ها برای همه دندانپزشکان مشخص می باشد و هر نوع درمانی دارای تعرفه مخصوصی می باشد.
