اغلب ما در مورد دیابت اطلاعاتی داریم و درباره آن گفتههایی را شنیدهایم. دیابت در انواع مختلفی دستهبندی میشود که نام آشناترین آنها دیابت نوع یک و دو هستند. علائم دیابت در افراد، با توجه به جنسیت و سن ممکن است که متفاوت باشد. همچنین عوامل ژنتیکی و نوع فعالیتهای بدنی روی دیابت تاثیر خواهند گذاشت. اگر این بیماری را مدیریت نکرد و برای درمان آن از راههای مختلف بهرهمند نشد، این بیماری میتواند عارضهای سخت و طاقت فرسا باشد. از این رو برای اینکه با روشهای درمان و علل اصلی بروز دیابت آشنا شوید تا انتهای متن همراه ما باشید.
دیابت چیست؟
دیابت (diabetes)، نوعی بیماری مزمن است که در آن میزان گلوگز خون یا قند خون بسیار بالاست. دربیانی دیگر، دیابت یکی از بیماریهای غدد بهشمار میرود. گلوکز، منبع اصلی انرژی برای بدن بوده و از غذاهایی که مصرف میکنیم به بدنمان میرسد. مقدار گلوکز، باید در حد تعادل باشد و این تعادل را برخی از اعضای بدن، برقرار میکنند. اگر میزان گلوکز کنترل نشود، ممکن است آسیبهای جدی به بسیاری از دستگاههای مهم بدن، اعصاب و عروق خونی وارد شود. بیماری دیابت، انواع مختلفی دارد که هرکدام، علائم و نشانههای خاص خود را دارند. برای مثال، در دیابت نوع اول، بدن با کمبود انسولین مواجه است و نمیتواند آن را به مقدار کافی تولید کند.
انواع دیابت
دیابت به عنوان نوعی بیماری متابولیکی شناخته میشود. این بیماری روی سوخت و ساز بدن اثر میگذارد و قند خون را افزایش میدهد. از طرفی هم ممکن است که بدن نتواند به طور موثر انسولین تولید کند. در نتیجه میزان قند خون افزایش پیدا کرده و سلولهای بدن تحت تاثیر قرار میگیرند. سیستم اعصاب، چشمها، کلیهها، و سایر اندام در بروز انواع دیابت در خطر هستند. به طور کلی دیابت انواع مختلفی دارد که هر یک به شرح زیر هستند.
دیابت نوع ۱
این نوع از دیابت، بیماری خودایمنی است. بهطوری که سیستم ایمنی، سلولهای پانکراس را بهعنوان یک عنصر خارجی تشخیص داده و آنها را مورد حمله قرار میدهد. علائم ان عبارتند از:
- گرسنگی شدید
- افزایش تشنگی
- کاهش وزن ناخواسته
- تکرر ادرار
- تاری دید
- خستگی
همچنین تغییرات خلقوخو رخ میدهد.
دیابت نوع ۲
در این نوع دیابت، بدن در برابر استفاده از انسولین مقاومت نشان میدهد یا انسولین تولیدشده از پانكراس، وظیفه خود را درست انجام نمیدهد. از علتهای ایجاد دیابت نوع 2 عبارتند از:
- انجام جراحی
- مصرف داروها (مثل كورتیكواستروئیدها)
- سوءتغذیه
- عفونت
ژنتیک و عوامل محیطی هم در این نوع دیابت تاثیر گذار هستند.
دیابت نوع دو یکی از شایعترین بیماریهای غدد است که با پیشگیری، تشخیص به موقع و درمان در زمان مناسب، عوارض کمتری در پی خواهد داشت. هرچقدر، بیشتر با علائم دیابت نوع دو آشنا باشید، راه مدیریت اوضاع برایتان هموارتر میشود. در این بیماری پانکراس انسولین را به اندازه کافی و مورد نیاز بدن ترشح میکند اما عواملی در بدن وجود دارند که باعث میشوند انسولین اثر نکند و قند خون بالا برود. نتیجه این روند بروز مرض قند یا دیابت نوع دوم است. برای پیگیری این بیماری باید به متخصص کبد و گوارش مراجعه کنید. در این مقاله از علائم این نوع از دیابت میپردازیم.
دیابت بارداری
با توجه به اینکه برنامه ترشح هورمونها در دوران بارداری دستخوش تغییراتی میشود، روی ترشح قند خون هم اثر میگذارد. بنابراین دیابت بارداری رخ میدهد. خانمهایی که به دیابت بارداری مبتلا میشوند، علائم زیر را دارند:
- اضافه وزن
- کم تحرکی
- سابقه ابتلا به سندروم تخمدانهای پلیکیستیک
- رژیم غذایی نامناسب
خانمهای که دیابت بارداری دارند باید تحت نظر پزشک باشند تا خطری آنها و جنین را تهدید نکند.
پیش دیابت
هنگامی که قندخون افراد بالاتر از حد معمول باشد؛ اما نه به اندازهای که دکتر آن را دیابت تشخیص دهد، پیش دیابت رخ داده است. انواع پیش دیابت، شامل موارد زیر هستند:
- اختلال قند ناشتا
- اختلال تحمل گلوکز
- اختلال در میزان تنظیم گلوکز
پزشک برای بررسیهای مختلف، مراجعههای بیشتری را توصیه خواهد کرد تا قند خون در بازههای زمانی مختلف آزمایش شود.
دیابت خاموش
دیابت خاموش، نوعی از بیماری قند خون است که بدون علائم و نشانه خاصی است. اما شایعترین نشانههای خاموش این نوع از دیابت، شامل موارد زیر هستند:
- دیر خوب شدن زخمها
- کاهش شدید وزن
- تاری دید
- مشکلات معده و دستگاه گوارشی
- ورم دستها و پاها
همچنین تغییرات پوستی میتواند از دیگر عوامل دیابت خاموش باشد.
علائم بیماری دیابت در زنان
علائم دیابت در زنان تا حدودی مشابه مردان است. اما بعضی از علائم تفاوت دارند به عنوان مثال: عفونتهای قارچی و برفک واژن میتواند نشانههای اختصاصی دیابت در زنان باشند. هنگامی که زنان دچار دیابت شوند، افزایش قند خون میتواند ترشح مخمرها در ناحیه تناسلی را زیاد کند. از این رو برفک واژن و عفونتهای دستگاه تناسلی بیشتر میشود. اگر خانمی احساس خارش و درد در ناحیه تناسلی خود دارد، باید برای بررسی دیابت با پزشک مشورت کند. همچنین علائم دیگری در زنان وجود دارد که نشان دهنده بیماری دیابت است. این علائم عبارتند از:
- عفونتهای دستگاه ادراری
- اختلال در عملکرد جنسی
- بیمیلی جنسی
- ادرار دردناک
- تخمدانهای پلیکیستیک
- بیماریهای قلبی
- عفونتهای پوستی
- پوست خشک
- خارش پوست
برفک دهانی از دیگر علائم بروز دیابت در زنان است. اگر تکههای سفید رنگ در دهان و گلو شما ظاهر شود باید تحت نظر پزشک باشید تا بررسیهای لازم برای دیابت انجام شود.
علائم دیابت در مردان
مردان به دلیل ترشح هورمون تستوسترون بیشتر در معرض ابتلا به دیابت هستند. اگر ترشح این هورمون در بدن از حالت عادی خارج شود، عملکرد اعضای بدن با مشکل روبهرو شده و میتواند منجر به دیابت شود. به طور کلی علائم بیماری دیابت در مردان عبارتند از:
- کاهش میل جنسی
- ضعف قدرت عضلانی
- مشکلات اورولوژیک
- مشکل انزال رتروگراد
- مشکلات پوستی
- برفک تناسلی
- کاهش تودههای عضلانی
همچنین هنگامی که مردان به دیابت مبتلا میشوند، زمان ارگاسم در رابطه جنسی، مقداری از مایع منی به داخل مثانه وارد میشود. در نتیجه، تودههای عضلانی در فرد کاهش پیدا میکنند.
علائم دیابت در کودکان
علائم دیابت در کودکان تفاوت زیادی با بزرگسالان ندارد.کودکان از بالای سن سه سال تا نوجوانی ممکن است که به دیابت مبتلا شوند. برخی از نوزادان هم به دلیل شرایط بارداری متفاوت مادر در بارداری به دیابت مبتلا میشوند. از علائم دیابت کودکان میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- تشنگی شدید
- خشکی شدید دهان
- استفراغ
- درد شکم
- تکرر ادرار
- حالت تهوع
دقت داشته باشید که اگر دیابت در دوران کودکی درمان نشود، در بزرگسالی پیشرفت خواهد کرد. بنابراین کودک در معرض ابتلا به بیماریهای چشمی، کلیوی و قلبی و عروقی قرار دارد. از این رو تحرک و رژیم غذایی سالم برای کودکان اهمیت پیدا میکند و باید تحت نظر پزشک بود.
چه افرادی بیشتر درگیر دیابت میشوند؟
دیابت میتواند تمام افراد را درگیر کند. برخی از افراد به دلیل ویژگیهای ژنتیکی یا محیطی به این بیماری مبتلا میشوند. اما افرادی دیگری هم هستند که به دلیل عدم رعایت رژیمهای غذایی و مصرف بیش از اندازه قند، دیابت میگیرند. افرادی که فشار خون بالا دارند احتمال بیشتری دارد که به دیابت نوع دو مبتلا شوند.
همچنین افرادی که سطح کلسترول غیرطبیعی و تریگلیسرید بالا دارند احتمال اینکه به دیابت مبتلا شوند بیشتر است.
دیابت چگونه درمان میشود؟
درمان دیابت وسیع است و هر نوع دیابتی درمان خاص خود را دارد . از این رو پزشک افراد را با توجه به شرایط سنی و نوع دیابت که دارند مورد بررسی قرار میدهند. دقت داشته باشید که روشهای درمانی برای هر فردی با نوع دیابت خاص متفاوت است. از این رو نمیتوان روشهای درمانی خودسرانه را پیش گرفت. در حالت کلی، دو نوع درمان برای دیابت وجود دارد که عبارتند از:
- درمانهای دارویی و پزشکی؛ مصرف دارو همراه با ترکیب رژیمهای غذایی و ورزش
- درمانهای غیردارویی؛ تغییر سبک زندگی، انجام روتین ورزشی و انتخاب رژیم غذایی مناسب
در هر دو روش درمانی نیاز است که به پزشک متخصص مراجعه کرد تا روند بیماری تحت نظارت باشد. از طرفی هم برای مراجعه به پزشک متخصص غدد به بهترینها مراجعه کنید. بنابراین برای اینکه از بهترین متخصصهای غدد نوبت دریافت کنید، میتوانید از سامانه آنلاین نوبت دهی دکتردکتر استفاده کنید. دکتردکتر به عنوان یک سامانه آنلاین نوبت دهی پزشکان در کنار شما است تا بتوانید از بهترین متخصصهای سراسر کشور نوبت مشاوره تلفنی یا ملاقات حضوری بگیرید.
کافی است که به سایت نوبت دهی دکتردکتر به آدرس drdr.ir مراجعه کرده و با بررسی سابقه پزشک نوبت خود را دریافت کنید. همچنین قبل از ملاقات با پزشک، نظرات سایر بیماران قابل مشاهده است و میتوان میزان رضایتمندی بیماران از پزشک را مطلع شد.