اکثر افراد مبتلا به اوتیسم (در حدود 87 درصد) دارای نوعی مشکل حرکتی از راه رفتن غیر معمول تا مشکلات نوشتاری هستند. در واقع مشکلات حرکتی، از رفتارهای تکراری که از علایم اتیسم در نظر گرفته می شوند، متمایز میباشد. اما علیرغم شیوع، مشکلات حرکتی به عنوان یکی از ویژگی های اصلی اختلال طیف اٌتیسم در نظر گرفته نمی شوند، زیرا در سایر موارد نظیر سندرم داون، فلج مغزی و اختلال نقص توجه و بیش فعالی نیز رخ می دهند.
در این مقاله علل، ویژگیها و پیامدهای مشکلات حرکتی توضیح داده شده است.
افراد مبتلا ممکن است دارای مشکلات حرکتی درشت، مانند راه رفتن ناشیانه و ناهماهنگ و یا مشکلات حرکتی ظریف، نظیر نوشتن و…. بوده و یا در هماهنگی حرکات بین سمت چپ و راست بدن و یا اندامهای مختلف دچار مشکل باشند که انجام حرکاتی نظیر تاب خوردن یا پریدن را برای آنها دشوار مینماید. وبرخی دیگر دارای تون عضلانی پایین بوده و در حفظ وضعیت یا تعادل خود دچار مشکل باشند. برخی نیز در حرکاتی که نیاز به هماهنگی دست و چشم دارند، نظیر گرفتن توپ یا تقلید از حرکات دیگران دچار مشکل میباشند. مشکلات حرکتی می توانند از خفیف تا شدید متغیر بوده و بر هرکدام از سیستم های حرکتی بدن تأثیر بگذارند.
این مشکلات می توانند در دوران نوزادی ظاهر شوند. به عنوان مثال، نوزادان با سن یک ماه که مبتلا به اختلال طیف اٌتیسم میباشند، تمایل دارند دست های خود را کمتر از نوزادان غیر مبتلا حرکت دهند. در حدود 4 ماهگی، یک کودک بطور معمول میتواند سر خود را در راستای شانههای خود در حالت نشسته نگه دارد، اما کودک مبتلا به اٌتیسم اغلب فاقد این قدرت بوده و سرش به عقب می افتد. در 14 ماهگی اکثر کودکان بطور معمول قادر به راه رفتن هستند اما کودکان مبتلا به اٌتیسم ممکن است در این سن هنوز نتوانند بایستند. سایر مشکلات حرکتی می تواند شامل عدم توانایی برای گرفتن اجسام ، نشستن، کف زدن و یا اشاره کردن به اشیاء باشد.
برخی جهشهای ژنتیکی که افراد را مستعد ابتلا به اتیسم میکنند ممکن است در بروز مشکلات حرکتی مؤثر باشند.
اگرچه مشکلات حرکتی در افراد مبتلا به اختلال طیف اٌتیسم که دارای ناتوانی ذهنی هستند، شدیدتر است، اما میتواند هر فردی را در این طیف تحت تأثیر قرار دهد.
اختلال در ارتباط بین مناطق مختلف مغز می تواند به توضیح برخی از مشکلات حرکتی افراد مبتلا به اتیسم کمک کند. به عنوان مثال کودکان مبتلا به اتیسم در فعالیت بین مرکز بینایی و حرکتی خود هماهنگی کمتری دارند. مشکلات حرکتی آنها همچنین ممکن است از ارتباط کمتر بین لوب جداری تحتانی که در هماهنگی دست و چشم نقش دارد و مخچه که به هدایت و اصلاح حرکات کمک می کند، ناشی شود.
همچنین به نظر میرسد برخی از افراد مبتلا به اٌتیسم اطلاعات بصری را نادیده میگیرند و بیشتر بر حس عمقی یا حس درونی خود از موقعیت بدن تکیه میکنند در ضمن مشاهده شده است که هرچه افراد مبتلا به اٌتیسم بیشتر به حس عمقی خود تکیه کنند، مشکلات اجتماعی آنها شدیدتر می گردد.
مشکلات حرکتی در یادگیری تاثیر گذار هستند. این مشکلات در دوران نوزادی با تأخیر در حرف زدن و کسب واژگان جدید مرتبط است که خود ممکن است اثرات دیگری نیز بر رشد شناختی، اجتماعی و عاطفی داشته باشد. بطور کلی توانایی های حرکتی مانند نشستن، دست بردن به طرف اشیاء و راه رفتن به نوزادان امکان دسترسی به تجربیات جدیدی را می دهد که خود باعث یادگیری می شود. همچنین، نوزادانی که دچار مشکلات حرکتی هستند به عنوان مثال، فعالیت حرکتی زیادی نداشته و یا نمیتوانند اشیاء را در دست بگیرند و تمایلی به ایجاد تعامل با اولیاء و مراقبین خود ندارند که در نتیجه فرصتیادگیری گفتار و سایر مهارتها را از بزرگسالان محدود مینماید.
مهارتهای حرکتی ضعیف دوران کودکی باعث بی رغبتی کودکان مبتلا به اٌتیسم نسبت به شرکت در فعالیتهای بدنی و ورزشی گشته و متعاقب آن فرصت برای تعامل با سایر کودکان محدود شده و بطور بالقوه رشد اجتماعی کودک را مختل مینماید. در مواردی داشتن مشکل در هماهنگی حرکات سر، پیگیری تعاملات اجتماعی را دشوار مینماید و یا مشکلات نوشتاری می تواند بر عملکرد تحصیلی کودک مبتلا تأثیر بگذارد. وجود مهارت های هماهنگی بینایی-حرکتی که افراد مبتلا به اٌتیسم بیشتر با آن دست و پنجه نرم می کنند نیز برای تقلید و یادگیری از دیگران و شرکت در تعاملات اجتماعی بسیار مهم میباشند.
درمانهای استاندارد مشکلات حرکتی معمولاً شامل فیزیوتراپی و کاردرمانی که جز اقدامات درمان اتیسم میباشند، میشوند، اما این درمانها ممکن است بطور کامل نیازهای کودکان مبتلا را بر طرف ننمایند.
برخی از متخصصان از روش های درمانی نوینی جهت مشکلات حرکتی استفاده نموده اند نظیر برنامههای ورزشی ، یوگا، هنرهای رزمی و غیره …. ، اگرچه شواهد کمی وجود دارد که آیا این رویکردها مؤثر هستند یا خیر.
مترجم : دکتر هایده حائری
منبع:
Cite this article: https://doi.org/10.53053/OSZD5856
موسسه گنجینه
