شما اکنون در میانه‌ی راه هستید. سه ماهه دوم بارداری اگرچه استرس‌ها و حساسیت‌های کمتری نسبته به سه ماهه‌های قبل و بعد خود دارد، با این حال جنین همچنان در بدن شما در حال رشد است و از این رو باید نسبت به انجام برخی مراقبت‌های ضروری هوشیار باشید. در این مقاله قصد داریم در مورد مراقبت‌های ضروری مادر و جنین در سه ماهه دوم بارداری و نکات مهمی که باید در این دوران بدانید بیشتر توضیح دهیم.
آزمایشهای مهم در سه ماهه دوم بارداری
در این دوران نیز باید آزمایش‌هایی انجام دهید. جدا از این ممکن است بسته به نظر پزشک (یا حتی در صورت دلخواه) سونوگرافی‌هایی انجام شود تا از وضعیت جنین مطلع شوید. بعضی از آزمایشاتی که باید در این دوران از مادر گرفته شود عبارتند از:
- آزمایش قند خون: دیابت بارداری یکی از مشکلات رایج و در عین حال خطرآفرین در دوران بارداری است که اگر به موقع تشخیص داده شود و تحت کنترل قرار بگیرد، می‌توانید از آن در امان باشید. زمان انجام این آزمایش بین هفته‌های 24 تا 28 بارداری است. مادرانی که سابقه‌ی اضافه وزن قبل از بارداری دارند بیشتر از سایر مادران در معرض دیابت بارداری هستند. دیابت بارداری از طریق تغذیه و تحرک کافی درمان می‌شود. در موارد شدید و خطرناک به دارو درمانی نیاز است.
- آزمایشهای تشخیصی پزشک: اگر در این دوران با مشکلات خاصی روبه رو هستید، ممکن است پزشک برای بررسی‌های بیشتر از شما آزمایش خاصی بخواهد. برای مثال زنانی که در این دوران تپش قلب شدید یا تنگی نفس را تجربه می‌کنند ممکن است نیاز داشته باشند نوارقلب بدهند.
همچنین بعضی از آزمایشاتی که در سه ماهه دوم بارداری از جنین گرفته می‌شود عبارتند از:
- غربالگری مرحله دوم: این آزمایش پس از غربالگری اول و در هفته‌های 16 تا 18 بارداری انجام شده و خود شامل چند آزمایش است: 1) آزمایش خون نشانگرهای چهارگانه که در این آزمایش میزان چهار ماده یعنی آلفا فیتوپروتئین (afp)، هورمون گنادوتروپین جفتی انسان یا hcg، استریول (estriol) یا شکلی از هورمون استروژن و هورمون اینهیبین A (inhibin a) در خون مادر اندازه‌گیری می‌شود که اطلاعاتی از وضعیت جنین در اختیار پزشک قرار می‌دهد. و 2) سونوگرافی آنومالی یا تفصیلی که رشد جنین و اندام‌های آن بررسی می‌شود. انجام آزمایش غربالگری اختیاری است.
- آزمایشهای تشخیصی: اگر در غربالگری دوم وجود خطر تشخیص داده شود، از آزمایشهای بعدی برای بررسی بیشتر شرایط استفاده می‌شود. این آزمایش بیشتر آزمایش آمینوسنتز است که در آن مشکلات کروموزومی جنین بررسی می‌شود. مادرانی که در سنین بالا باردار می‌شوند یا در خانواده سابقه‌ی مشکلات ژنتیکی داشته‌اند، بیشتر به انجام چنین آزمایشاتی نیاز دارند.
- آزمایش آلفا فیتوپروتئین: نوعی از غربالگری است که وجود سندروم داون را در جنین بررسی می‌کند. معمولاً از مادرانی که در گذشته سابقه‌ی تولد نوزاد با این شرایط را دارند یا در خانواده‌شان افراد مبتلا به این عارضه وجود دارد خواسته می‌شود این آزمایش را انجام دهند.
سونوگرافی تعیین جنسیت جنین نیز اگرچه یک آزمایش ضروری نیست اما در سه ماهه دوم قابل انجام شدن است. پیشنهاد می‌شود برای رشد کامل جنین، این سونوگرافی را از هفته‌ی بیستم به بعد انجام دهید.
مکمل‌های مهم در سه ماهه دوم بارداری
اسید فولیک که مصرف آن از قبل از بارداری توصیه می‌شود باید تا هفته‌ی شانزدهم بارداری ادامه پیدا کند. در بعضی موارد پزشک بعد از این دوران، این قرص را با قرص فروفولیک جایگزین می‌کند که علاوه بر اسید فولیک حاوی آهن نیز هست که می‌توان از بروز کم‌خونی در این دوران جلوگیری کند. همچنین مکمل آهن، کلسیم، ویتامین دی، ید و … نیز از دیگر مکمل‌هایی هستند که می‌توانند در سه ماهه دوم استفاده شوند. توجه کنید اگرچه تغذیه‌ی سالم در این دوران اهمیت دارد اما شاید نتواند به خوبی نیاز شما به انواع مواد معدنی ضروری را جبران کند. از این رو نیاز به مصرف مکمل‌ها وجود دارد.
تغذیه مناسب در سه ماهه دوم بارداری
در سه ماهه دوم بارداری، توجه به نوع تغذیه همچنان به قوت خود باقی است. رژیم غذایی شما باید متنوع و براساس مصرف غذاهای سالم و حذف مواد غذایی مضر باشد. ممکن است در آزمایش تشخیص دیابت که در این دوران انجام می‌شود مشخص شود که شما مبتلا به دیابت بارداری هستید و از این رو پزشک یک رژیم تخصصی برای کاهش و کنترل قند برایتان تجویز کند. این رژیم بیشتر بر کاهش میزان کربوهیدرات‌ها و قند افزوده تمرکز دارد. به جای آن می‌توانید با افزایش مصرف پروتئین، میوه و سبزی و چربی‌های سالم، نیاز خود به انرژی را تامین کنید.
مصرف غذاهای پرادویه، شیرین، فست فودها، غذاهای بسیار ترش، نمک زیاد و دیگر غذاهای مضر و ناسالم در این دوران ممنوع است. انتظار می‌رود در سه ماهه دوم حالت تهوع شما کاهش پیدا کرده و وارد فاز وزن‌گیری شوید بنابراین باید توجه بیشتری به کالری دریافتی خود داشته باشید. اگر در این زمینه با مشکل روبه رو هستید از پزشک بخواهید رژیم مناسبی با توجه به شرایطتان برای شما تجویز کند. همچنین هم پرخوری و هم کم خوری در این دوران ممنوع است و باید تمرکز بر تغذیه سالمی باشد که میزان آن هم برای مادر و هم جنین کافی باشد.
ورزشهای مناسب سه ماهه دوم بارداری
ورزش در بارداری با معنای آن در زمان‌های دیگر کمی متفاوت است. منظور این است که مادر باردار تحرک کافی در این دوران داشته باشد. اما نباید خود را بیش از حد خسته کند، عرق بریزد، کالری بسوزاند و … بلکه فقط باید مطمئن شوید تحرک کافی انجام می‌شود تا اضافه وزن مادر در این دوران کنترل شود. شما همچنان می‌توانید از ورزشهای سبک و ساده‌ای مانند حرکات کششی بی‌خطر در این دوران و پیاده‌روی استفاده کنید. در برخی بارداری‌های پرخطر، انجام حرکات ورزشی ممنوع یا محدود می‌شود. بنابراین حتماً در مورد میزان و شدت ورزش‌هایی که در این دوران انجام می‌دهید با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است نیاز باشد استراحت بیشتری داشته باشید و روند افزایش وزن خود را به شکل دیگری کنترل کنید.
منبع: gahvare.net
