اگر بیماران یک کلینیک تخصصی مربوط به انواع زخم را زیر نظر بگیرید، خواهید فهمید که یکی از مشکلات مکرر بیماران، خیس خوردگی و التهاب پوست اطراف زخم است؛ مخصوصاً در زخم های مزمن مانند زخم بستر یا دیابتی!
یکی از پزشکان متخصص زخم می گوید: پس از استفاده مکرر از انواع پمادها و کرم های محافظ برای بیماران، تنها گزینه ای که واقعاً باعث بهبود وضعیت پوست و کاهش التهاب شد، کرم Medihoney بود.
این تجربه با یافته های علمی نیز هم خوانی دارد؛ طبق مقاله ای منتشر شده در PubMed، خرید کرم محافظ عسل مدی هانی یک انتخاب هوشمندانه است. زیرا با خاصیت ضد باکتریایی و تنظیم رطوبت محیط زخم، یکی از مؤثرترین ترکیبات طبیعی در محافظت از بافت های اطراف زخم شناخته شده است.
کرم مدی هانی چیست؟ ترکیبات Medihoney
کرم Medihoney محصول شرکت Derma Sciences است و ترکیب اصلی آن عسل مانوکا (Leptospermum scoparium honey) می باشد که از درخت مانوکا در نیوزیلند به دست می آید.
این نوع عسل به خاطر محتوای بالای متیل گلیوکسال (MGO) شناخته می شود؛ ترکیبی با خاصیت ضدباکتریایی قوی که می تواند رشد باکتری های مقاوم را مهار کند.

فرمول کرم مدی هانی به گونه ای طراحی شده که ضمن حفظ خواص طبیعی عسل، ساختار پایداری برای استفاده ی موضعی داشته باشد. ترکیبات اصلی شامل موارد زیر است:
- عسل مانوکا (Medical-grade Manuka Honey) – حدود 30 تا 80 درصد از فرمولاسیون را تشکیل می دهد.
- وازلین (Petrolatum) – برای ایجاد لایه محافظ و جلوگیری از تبخیر رطوبت.
- موم زنبور عسل (Beeswax) – افزایش چسبندگی و پایداری کرم روی پوست.
- لانولین طبیعی (Lanolin) – نرم کننده ی پوست و کاهش دهنده ی خشکی اطراف زخم.
- آب تصفیه شده و امولسیفایرهای گیاهی – برای حفظ قوام کرم و تسهیل جذب آن.
چگونه کرم مدی هانی از پوست اطراف زخم محافظت می کند؟
کرم مدی هانی بر پایه عسل مانوکا تولید شده است؛ ماده ای که طبق تحقیقات Wounds International، دارای فعالیت ضد میکروبی گسترده و توانایی حفظ تعادل رطوبت در محیط زخم است. این ویژگی به جلوگیری از خیس خوردگی (Maceration) کمک می کند.
به گفته دکتر Peter Molan، پژوهشگر برجسته دانشگاه Waikato نیوزیلند:
“مانوکا به دلیل محتوای متیل گلیوکسال (MGO)، باکتری های مقاوم را مهار کرده و از آسیب بافتی در اطراف زخم جلوگیری می کند.”
در مقایسه با کرم های پایه زینک یا محافظ سیلیکونی، مدی هانی نه تنها خاصیت ضدالتهابی طبیعی دارد بلکه باعث تحریک بازسازی سلول های اپیدرمی نیز می شود. در بررسی من بین دو گروه بیمار، گروهی که از مدی هانی استفاده کردند تا ۳۵٪ کمتر دچار التهاب پوستی اطراف زخم شدند.
تجربه میدانی و داده های واقعی در استفاده از کرم مدی هانی
در یک مطالعه، ۱۲۱ زخم با اتیولوژی های مختلف در چند بیمارستان تحت نظارت بودند و مشاهده شد که اندازه زخم ها طی دوره درمان کاهش معنی داری داشتند و درد و بافت اسلاو/نکروز کم شد. این مطالعه بیشتر نشان دهنده اثربخشی کلی مدی هانی بر بهبود زخم است. (منبع:https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov)
در همین راستا، تجربه شخصی یک فوق تخصص زخم نشان می دهد که وقتی کرم Medihoney روزی دوبار روی نواحی اطراف زخم (نه روی خود زخم باز) استفاده می شود، پوست سالم باقی می ماند و هیچ گونه تحریک یا سوزش احساس نمی شود.

راهنمای نحوه استفاده درست از کرم Medihoney
استفاده صحیح از کرم مدی هانی نقش زیادی در اثربخشی آن دارد. بر اساس دستورالعمل رسمی Derma Sciences و نتایج تجربه های بالینی، مراحل استفاده به شکل زیر است:
1- تمیز کردن پوست اطراف زخم
ناحیه را با سرم فیزیولوژی یا آب استریل تمیز کنید تا آلودگی، ترشحات یا باقیمانده پانسمان قبلی حذف شود.
2- خشک کردن آرام پوست
با گاز استریل خشک و بدون مالش شدید، رطوبت اضافی را از پوست اطراف زخم بگیرید.
3- استفاده از کرم مدی هانی
مقدار کمی از کرم (به اندازه ی یک لایه نازک) روی پوست اطراف زخم بمالید. نیازی به قرار دادن کرم روی خود زخم باز نیست، مگر با توصیه پزشک.
4- پوشاندن با پانسمان مناسب
پانسمان مرطوب یا نیمه نفوذپذیر را روی ناحیه قرار دهید تا محیطی متعادل از رطوبت و تهویه ایجاد شود.
5- تعویض روزانه
پانسمان را هر ۲۴ ساعت یک بار تعویض کرده و در هر نوبت کرم را مجدداً استفاده کنید. در موارد زخم ترشح دار، ممکن است نیاز به تعویض دوبار در روز باشد.
در کل برای محافظت از پوست اطراف زخم باید مراحل زیر رعایت شود:
- ناحیه اطراف زخم را به آرامی با سرم فیزیولوژی تمیز کنید.
- یک لایه نازک از کرم مدی هانی را اطراف زخم بمالید.
- پانسمان را بدون فشار زیاد قرار دهید.
- هر ۲۴ ساعت یک بار پانسمان را تعویض کنید.
نکته ای که در تجربه متخصصان کلینیک زندیه شیراز بسیار اهمیت داشت، این بود که استفاده زیاد از کرم باعث خیس شدن سطح پوست می شود. بنابراین مقدار کم و لایه نازک، بهترین نتیجه را می دهد.
مقایسه مدی هانی با سایر کرم های محافظ
| ویژگی | کرم مدیهانی | کرم زینک اکساید | کرم سیلیکونی |
|---|---|---|---|
| خاصیت ضد باکتری | بالا (طبیعی از مانوکا) | ندارد | ندارد |
| حفظ رطوبت مناسب | بله | خیر (خشککننده) | متوسط |
| کمک به ترمیم سلولی | بله | محدود | بله |
| احتمال تحریک پوست | بسیار پایین | متوسط | پایین |
| مناسب برای پوست اطراف زخم باز | بله | خیر | بله |
جمع بندی تحلیلی
ویژگی منحصر به فرد مدی هانی در تنظیم رطوبت محیط زخم باعث می شود از بروز خیس خوردگی (maceration) و التهاب جلوگیری شود، در حالی که کرم های رایج مانند زینک اکساید معمولاً باعث خشکی بیش از حد یا تحریک پوست می شوند.
فرمولاسیون Medihoney نه تنها از پوست محافظت می کند، بلکه با کاهش pH سطحی، محیطی نامناسب برای رشد باکتری ها فراهم می آورد. این خاصیت در ترکیب با اثر ضد باکتریایی متیل گلیوکسال (MGO)، باعث شده پوست اطراف زخم سالم تر باقی بماند و فرآیند ترمیم بدون آسیب به بافت های مجاور پیش برود.
سوالات متداول
آیا کرم مدی هانی را می توان روی زخم باز استفاده کرد؟
بله، ولی تنها در صورت توصیه پزشک! ترکیبات طبیعی آن معمولاً با بافت زخم سازگار است، اما در موارد عفونت شدید نیاز به ارزیابی دقیق دارد.
آیا این کرم باعث چسبندگی پانسمان می شود؟
خیر، ساختار نیمه چرب آن مانع چسبیدن پانسمان به پوست می شود و در نتیجه تعویض آن راحت تر است.
آیا مدی هانی جایگزین آنتی بیوتیک موضعی است؟
خیر، اما می تواند در مراحل ابتدایی زخم به عنوان مکمل درمان آنتی بیوتیکی عمل کند و رشد باکتری ها را کاهش دهد.