لاستیک ماده ای است که در همه جا حاضر است و نقش مهمی در صنایع مختلف از جمله مراقبت های بهداشتی ایفا می کند. لاستیک با خواص منحصر به فرد خود در انعطاف پذیری، کشش و زیست سازگاری، کاربرد گسترده ای در تولید طیف وسیعی از محصولات پزشکی پیدا می کند. از دستکش‌های جراحی و کاتتر گرفته تا ایمپلنت‌ها و پروتزها، اورینگ های لاستیکی اجزای لاستیکی جزء لاینفک روش‌های پزشکی مدرن و مراقبت از بیمار هستند.
انواع لاستیک مورد استفاده در محصولات پزشکی
انواع مختلفی از لاستیک در کاربردهای پزشکی استفاده می شود که هر کدام دارای خواص خاصی هستند که برای اهداف متفاوتی طراحی شده اند. برخی از رایج ترین انواع عبارتند از:
لاستیک طبیعی: لاستیک طبیعی که از لاتکس درخت لاستیک به دست می آید، خاصیت ارتجاعی، مقاومت در برابر پارگی و زیست سازگاری عالی را ارائه می دهد. معمولاً در دستکش های جراحی، کاتترها و لوله ها استفاده می شود.
لاستیک سیلیکونی: لاستیک سیلیکونی به دلیل مقاومت شیمیایی استثنایی، تحمل حرارت و زیست سازگاری شناخته شده است. به طور گسترده ای در ایمپلنت ها، پروتزها و وسایل پزشکی که نیاز به تماس طولانی مدت با بدن دارند استفاده می شود.
لاستیک استایرن بوتادین :SBR یک لاستیک مصنوعی است که به دلیل مقرون به صرفه بودن، دوام و مقاومت در برابر سایش و پارگی شناخته شده است. اغلب در محصولات پزشکی که نیاز به استریل مکرر دارند، مانند سرنگ و درپوش استفاده می شود.
لاستیک نیتریل: لاستیک نیتریل مقاومت بالایی در برابر روغن ها، مواد شیمیایی و سایش دارد. معمولاً در دستکش برای جابجایی مواد خطرناک و لوله های پزشکی استفاده می شود.
مونومر اتیلن پروپیلن دی ان : EPDM یک لاستیک مصنوعی است که به دلیل مقاومت عالی در برابر گرما، هوازدگی و اشعه ماوراء بنفش شناخته شده است. اغلب در محصولات پزشکی که نیاز به قرار گرفتن طولانی مدت در شرایط بیرونی دارند، مانند ویلچر و واکر استفاده می شود.
نقل قول از شرکت آراد پلیمر ثمین:
“لاستیک هایی که در صنعت پزشکی ، بهداشتی و دارویی استفاده می شود در اندازه ها و شکل های استاندارد و یا سفارشی مشتری قابل تولید می باشد.این نوع لاستیک ها باید مقاومت خوبی به مواد شیمیایی و حرارت داشته باشند همچنین برخی قطعات لاستیکی مورد مصرف در صنعت پزشکی باید نسبت به گاز نفوذ ناپذیر باشند.
قطعات و آب بندها/ سیل های پزشکی از یک آب بند ساده تا آب بند کننده های پیچیده با مواد لاستیکی تولید می شود.برخی از لوازم و قطعات پزشکی لاستیکی به شرح زیر می باشند.”
کاربردهای محصولات لاستیکی پزشکی
تطبیق پذیری لاستیک آن را به یک ماده ضروری در کاربردهای مختلف پزشکی تبدیل می کند. در اینجا برخی از مناطق کلیدی که در آن اجزای لاستیکی نقش حیاتی ایفا می کنند آورده شده است:
روش‌های جراحی: دستکش‌های لاستیکی، کاتترها، لوله‌ها و سایر ابزارهای جراحی ساخته‌شده از لاستیک درجه پزشکی برای حفظ یک محیط استریل و جلوگیری از انتقال عفونت‌ها در طول روش‌های جراحی ضروری هستند.
دستگاه های تشخیصی و درمانی: اجزای لاستیکی در دستگاه های تشخیصی و درمانی مختلف از جمله گوشی پزشکی، کاف فشار خون و ماسک های تنفسی گنجانده شده اند. انعطاف پذیری و دوام آنها اندازه گیری دقیق و راحتی بیمار را تضمین می کند.
ایمپلنت و پروتز: لاستیک نقش مهمی در ساخت ایمپلنت ها و پروتزها مانند دریچه های قلب، استنت ها و اندام های مصنوعی دارد. زیست سازگاری آن امکان ادغام طولانی مدت با بافت های بدن را فراهم می کند.
لوازم و تجهیزات پزشکی: اجزای لاستیکی در طیف گسترده ای از لوازم و تجهیزات پزشکی، از جمله بطری های آب گرم، عصا، واکر و تشتک یافت می شوند. آنها راحتی، پشتیبانی و عملکرد را برای بیماران فراهم می کنند.
استانداردهای پزشکی برای لاستیک
ترکیبات لاستیکی درجه پزشکی جزء ضروری وسایل و تجهیزات پزشکی مورد استفاده در صنعت پزشکی هستند. اجزای لاستیکی به عنوان مهر و موم در دستگاه‌ها و ابزارهای مکانیکی مختلف عمل می‌کنند که سطحی از تماس با بدن انسان را شامل می‌شود، از جراحی گرفته تا دستگاه‌های دندانپزشکی و زیبایی. انتخاب مواد مناسب در مرحله طراحی اولیه می تواند به شرکت ها کمک کند تا به سرعت تأییدیه نظارتی را دریافت کنند و به دلیل استفاده از مواد تأیید نشده از آزمایش های تکراری جلوگیری کنند.
توجه به این نکته مهم است که لاستیک درجه پزشکی با لاستیک درجه غذایی متفاوت است و ممکن است به فرمول‌بندی‌ها و فرآیندهای تولید متفاوتی نیاز داشته باشد تا استانداردهای ایمنی مورد نیاز برای دستگاه‌های پزشکی را برآورده کند.
با این حال، زیست سازگاری تنها عامل مهم در طراحی مهر و موم برای صنعت پزشکی نیست. فرآیند تولید همچنین باید با استانداردهای فوق العاده بالا مورد نیاز در صنعت پزشکی مطابقت داشته باشد، مانند استانداردهای اتاق تمیز مانند ISO 14644 .
برای کمک به شما برای آشنایی با اجزای لاستیکی درجه پزشکی و استانداردهای مربوط به آنها، مفهوم زیست سازگاری، استانداردهای مربوطه را که ارزیابی زیست سازگاری را تنظیم می کنند و سایر استانداردها و شیوه های کیفیت را بررسی خواهیم کرد.
لاستیک درجه پزشکی باید استانداردهای پزشکی را داشته باشد
دو روش آزمایش معمولاً برای ارزیابی مواد لاستیکی در دستگاه‌های پزشکی استفاده می‌شود. USP کلاس VI الزامات آزمایش را برای زیست سازگاری ترکیبات لاستیکی که به طور خاص برای دستگاه های پزشکی در نظر گرفته شده است را تشریح می کند، در حالی که ISO 10993 دستورالعمل هایی را برای ارزیابی ایمنی کلی بیولوژیکی دستگاه های پزشکی ارائه می دهد.
تست زیست سازگاری
زیست سازگاری توانایی یک وسیله یا ماده برای انجام عملکرد مورد نظر خود بدون ایجاد اثرات نامطلوب در بدن است. آزمایش زیست سازگاری بخشی جدایی ناپذیر از فرآیند تأیید نظارتی برای تجهیزات پزشکی است. آزمایش‌های زیست سازگاری اثرات و برهمکنش‌های مواد با بافت زنده را هنگام تماس با یکدیگر ارزیابی می‌کنند.
محصولات لاستیکی در صنعت پزشکی
عجیب است اما درست است که لاستیک چنین کالایی است که در همه جنبه های زندگی و صنایع مختلف کاربرد دارد. صنعت پزشکی نیز از انواع لاستیک و محصولات لاستیکی استفاده می کند.
از دستکش گرفته تا قطعات تزریقی، لوله تا کلاهک و درپوش، از جمله چرخ ها و چرخ های ثابت روی تخت های بیمارستانی و چرخ دستی، دسته های گسترده ای از محصولات ساخته شده از لاستیک وجود دارد که در صنعت پزشکی و مراقبت های بهداشتی استفاده می شود. صنعت پزشکی همچنین از غلتک های لاستیکی در ضبط کننده های نمودار پزشکی و تجهیزات تصویربرداری پزشکی استفاده می کند.
حلقه های اورینگ
اورینگ های لاستیکی در تجهیزات پزشکی برای ایجاد مهر و موم بین دو قسمت استفاده می شود و از نشت مایع جلوگیری می کند. آنها معمولا از مواد لاستیکی مصنوعی مانند نیتریل یا سیلیکون ساخته می شوند.
لوله:
لوله لاستیکی در تجهیزات پزشکی برای انتقال مایعات و گازها استفاده می شود. معمولاً از مواد لاستیکی مصنوعی مانند پی وی سی یا سیلیکون ساخته می شود.
درپوش:
درپوش لاستیکی یا وسایلی معمولاً در سرنگ ها به عنوان مهر و موم یا بسته برای انتهای سوزن یا نازل لوله سرنگ استفاده می شود. درپوش لاستیکی معمولاً در انتهای بشکه سرنگ وارد می شود و مهر و موم محکمی را ایجاد می کند که از نشت محتویات سرنگ به بیرون جلوگیری می کند. درپوش های لاستیکی معمولاً از مواد لاستیکی مصنوعی مانند لاستیک بوتیل ساخته می شوند که در برابر مواد شیمیایی و فرآیندهای استریلیزاسیون مقاوم هستند.