علائم افتادگی رحم و مثانه چیست؟
امروزه افتادگی رحم و مثانه در بین بانوان افزایش یافته است منظور از افتادگی رحم ، شل شدن عضلات و لیگامانهای دیواره لگن است که سبب فرو افتادن رحم به طرف واژن می شود .در این حالت به اصطلاح شخص دچار افتادگی رحم می شود .همچنین منظور از افتادگی مثانه نیز به سبب شل شدن دیواره های واژن اندام های موجود در درون لگن سبب با ایجاد فشار و بطبع آن موجب ایجاد برامدگی در واژن می شوند و به اصطلاح دچار افتادگی مثانه می شوند.همچنین به افتادگی مثانه به درون دیواره واژن بیماری سیستوسل هم گفته می شود.هدف از این مقاله آشنایی هر چه بیشتر شما مخاطبان با افتادگی رحم و مثانه ،علائم و روش های درمانی مرتبط با آنها می باشد.
افتادگی رحم و مثانه چیست؟ نام علمی آنها را بیان کنید؟
افتادگی رحم و افتادگی مثانه به نام های علمی پرولاپس رحم وپرولاپس مثانه یا سیستوسل معروف هستند .اما سوال مهم این است که این افتادگی ها چگونه ایجاد می شوند ؟در بدن یک فرد سالم جای قرارگیری رحم ومثانه در بالای انتهای واژن است .رحم ومثانه بوسیله عضلات و لیگامان هایی در جای خود ثابت نگه داشته می شوند.اما گاهی به علت تخریب وشل شدگی این عضلات رحم ومثانه از جای ثابت خود به طرف واژن فرو می افتند.به علت افتادن رحم ومثانه در واژن یک نوع برآمدگی ایجاد می شود.اگر شدت تخریب واز بین رفتن عضلات زیاد باشد ممکن است این فروافتادگی هم بیشتر شده و رحم ومثانه حتی به داخل واژن بیفتند .هنگامی که رحم از دیواره واژن به پایین بیفتد، به این بیماری افتادگی یا پرولاپس رحم گفته می شود.
به چه دلایلی رحم و مثانه دچار افتادگی می شوند؟
دلایل مختلفی برای افتادگی رحم و مثانه وجود دارد که در زیر به چند مورد اشاره می کنیم:
- شاید بتوان گفت مهمترین دلیل شل شدن عضلات و لیگامان های لگنی، زایمان طبیعی می باشد. آن دسته از خانم هایی که حاملگی ها و زایمان های طبیعی پشت سر هم داشته اند کاندیدای اصلی افتادگی رحم و مثانه هستند.
- خانم هایی که به هر دلیل دچار یبوست مزمن هستند و مجبور به زور زدن های متوالی می باشند بیشتر در معرض ابتلا به افتادگی رحم ومثانه می باشند .
- یکی دیگر از موارد دخیل در ابتلا به افتادگی رحم ومثانه در خانم ها اضافه وزن و چاقی می باشد.
- سرفه مزمن نیز می تواند در ایجاد افتادگی رحم ومثانه موثر باشد .
- خانم هایی که به دلیل رسیدن به سن یائسگی دچار کاهش میزان استروژن در بدنشان هستند نیز از دیگر افراد مستعد به افتادگی رحم ومثانه می باشند .
همانطور که گفته شد علت اصلی افتادگی رحم و مثانه زایمان طبیعی است . اغلب خانم هایی که زایمان طبیعی داشته اند متاسفانه با این بیماری درگیر هستند و بدلیل نداشتن هیچ درد و علامتی بدون درمان باقی می ماند و فقط 10 تا 20 درصد از خانم هایی که توسط پزشک معاینه می شوند از مشکل خود باخبر می شوند .
افتادگی رحم و مثانه چه علائمی دارد ؟
در موارد خفیف افتادگی رحم و مثانه معمولا علائمی بروز نمی کند . علائم ایجاد شده در موارد شدید تر در ادامه ذکر می شود :
- افراد درگیر به افتادگی رحم و مثانه شدید، ناراحتی ایجاد شده در اثر این بیماری را به صورت احساس درد شدید و تیر کشیدن توصیف می کنند این ناراحتی در قسمت های واژن، لگن، زیر شکم، کشاله ران یا کمر احساس می شود درد ایجاد شده در طی رابطه جنسی و قاعدگی بیشتر می شود .
- علامت دیگر افتادگی واژن و مثانه احساس سنگینی یا فشار در ناحیه واژن می باشد که مانند احساس افتادن چیزی از واژن توصیف می شود .
- در اکثر موارد بافتی صورتی رنگ از واژن بیرون زده می شود که امکا دارد منجر به خارش شده یا دچار زخم های کوچکی با خونریزی شود .
- اکثر خانم های مبتلا از این موضوع شاکی هستند که در زمان خنده ،سرفه ، وعطسه دچار چکه کردن ادرار می شوند .
- به دلیل افتادگی و فشار ایجاد شده بر روی مثانه تکرر ادرار و احساس نیاز فوری و مکرر به دفع ادرار از دیگر علائم این بیماری به شمار می رود .
- چون در هنگام ادرار مثانه به طور کاما تخلیه نمی شود امکان ایجاد عفونت های زیاد ادراری وجود دارد .
- بخاطر خالی شدن سخت مثانه و مقعد و ایجاد حرکات روده به فرو کردن انگشتان در مثانه و مقعد نیاز است .
- عمل دفع و مدفوع و تخلیه روده ها به سختی صورت می گیرد .
- افراد درگیر به افتادگی رحم ومثانه در زمان ایجاد رابطه جنسی با مشکلاتی مانند عدم توانایی در به ارگاسم رسیدن ، درد ،و چکه کردن ادرار در هنگام رابطه مواجه می شوند .
- آمدن ترشح مرطوب از رحم که باعث کثیف شدن لباس زیر می شود .
تشخیص افتادگی رحم و مثانه
جهت تشخیص افتادگی رحم توصیه می شود به پزشک زنان مجرب و حاذق مراجعه شود تا بوسیله معاینه تشخیص دهد در مواردی که به وسیله معاینه تشخیص داده نشود سونوگرافی و MRI تجویز می شود .
اگر درباره این موضوع که آیا مثانه شما به صورت کامل تخلیه می شود یا خیر شک دارید و دچار عفونت های ادراری مکرر می شوید و نمی توانید ادرار خود را نگه دارید ، پزشک ممکن است آزمایش های دیگری مانند آزمایش یورودینامیک(تست عصب مثانه) را برای ارزیابی عملکرد مثانه تان تجویز کند.
اگر به چند مورد از علایم نشان دهنده ایجاد بیماری افتادگی رحم مبتلا هستید و یا شک دارید جهت تشخیص زودهنگام علائم افتادگی رحم و مثانه به مرکز معاینه و مشاوره دقیق مراجعه کرده و تحت معاینه قرار بگیرید . تشخیص به موقع این بیماری و پیشگیری از آن در درمانش خیلی موثر است .
روش های درمانی افتادگی رحم و مثانه را نام ببرید ؟
در مواردی که بیماری خفیف است تمرینات کگل جهت تقویت عضلات کف لگن و پیشگیری از پیشرفت بیماری موثر می باشد.
وسیله پلاستیکی و حلقه ای شکل به نام پساری را در قسمت بالای واژن به کار می برند تا افتادگی رحم و مثانه خفیف درمان شود. این حلقه پلاستیکی می تواند سبب بالا کشیده شدن رحم و مثانه شده و مانع از افتادن آن به داخل واژن شود.
در مواردی که افتادگی رحم و مثانه شدید باشد و به وسیله راه های بالا درمان نشود به جراحی برای حل مشکل نیاز است . در طی این جراحی که از طریق واژن یا ایجاد برش بر روی شکم یا از طریق لاپاراسکوپی انجام می شود رحم ومثانه به بالا کشیده شده و سر جای خود قرار می گیرند .روش این جراحی بر اساس یکی از موارد زیر انتخاب می شود : سن بیمار، شدت علائم، سابقه بیماری های دیگر،میزان تمایل برای باروری در آینده و میزان تمایل برای داشتن رابطه جنسی.
هدف از انجام این عمل جراحی را می توان بازگرداندن آناتومی طبیعی بدن، کاهش علائم، بازگردن عملکرد طبیعی مثانه و روده و احیای توانایی برقراری رابطه جنسی بیان کرد . در برخی موارد که مورد بیماری بسیار خاص است برداشتن رحم از طریق جراحی یا هیسترکتومی به بیمار پیشنهاد می شود .
جلوگیری از افتادگی رحم و مثانه
اگر زایمان طبیعی انجام داده اید و نگران ابتلا به افتادگی هستید می توانید با انجام این روش های ساده فشار وارده بر عضلات لگنتان را کاهش دهید. در ادامه به این موارد می پردازیم :
- از بلند کردن اجسام و وزنه سنگین اکیدا خودداری کنید.
- اگر دچار یبوست هستید از ملین استفاده کرده و از زور زدن و وارد کردن فشار در هنگام دفع مدفوع خودداری کنید.
- اگر مبتلا به سرفه مزمن هستید از مصرف دخانیات خودداری کنید.
- با انجام ورزش و رعایت رژیم غذایی به وزنی متعادل برسید.
خانم های یائسه نیز از کاندیدای اصلی ابتلا به افتادگی رحم هستند مصرف مکمل های استروژن پس از یائسگی تحت نظر پزشک متخصص زنان بسیار موثر بوده و می تواند سبب حفظ قدرت و استحکام عضلات لگن شود. البته مکمل استروژن اگر بیش از حد مصرف شود سبب بروز سرطان رحم ، سرطان تخمدان یا سرطان سینه می شود بنابرین حتما با مشورت پزشک از این مکمل استفاده کنید.
