درمان بیماری سلیاک , بهترین روش تشخیص سلیاک , روش تشخیص قطعی سلیاک , خطر بیماری سلیاک , درمان بیماری سلیاک در طب سنتی : سلیاک نوعی بیماری گوارشی است . این بیماری حاصل یک اختلال خود ایمن در روده باریک است ، که به پرزهای روده کوچک آسیب می زند . بیماری سلیاک در مواردی ارثی بوده و زمینه ی ژنتیکی علت آن می باشد . بیماری سلیاک واگیردار نبوده و تنها از یک نسل به نسل بعدی منتقل می شود .به گونه ای که امکان ابتلای فردی که یکی از بستگانش مبتلا به بیماری سلیاک باشد ، 10 الی 20 درصد است .
کودکان معمولا بعد از مصرف گلوتن دچار علائم بماری سلیاک می شوند ولی علائم این بیماری در افردا بزرگتر کمتر تدریجا نمایان می شود . آمار افراد مبتلا به بیماری سلیام در شهر تهران به 150 نفر می رسد این بیماری درمان خاصی ندارد و عوارضی همچون مشکلات گوارشی ،کمبود ویتامین D و مواد مغذی را در پی دارد .
بیماری سلیاک چیست؟
بیماری سلیاک نوعی اختلال خود ایمنی است که با تاثیر گذاشتن روی دستگاه گوارشی عملکرد روده کوچک را تحت تاثیر قرار داده و به پرزهای آن آسیب می زند . بیماری سلیاک زمینه ی ژنتیکی دارد . و معمولا بدن فرد مبتلا به این بیماری با مصرف گلوتن (پروتئین گندم، جو و ..) دچار واکنش خود ایمن شده و به پرزهای روده کوچک آسیب می زند . پرزهای روده تحلیل رفته و فعالیت آنزیم های روده کم می شود . و از این رو سو جذب اتفاق می افتد . سو جذب مواد غذایی و ویتامین ها مشکلات جدی به وجود می آورد . مصرف گلوتن توسط فرد مبتلا به بیماری سلیاک ، سو تغذیه را به دنبال خواهد داشت ، چرا که مقدار غذای مصرف شده اهمیت ندارد ، و جذبی وجود نخواهد داشت . این موضوع در میان کودکان اهمیت دو چندان دارد و رشد آن ها را مختل می کند . بیماری سلیاک خطر ابتلا به سرطان روده را افزایش می دهد .
علائم بیماری سلیاک
بیماری سلیاک در بیشتر افراد علامت و نشانه ی خاصی ندارد . در واقع در این افراد قسمتی از روده سالم بوده و غذا را هضم می کند ، از این رو نشانه ای ظاهر نمی شود . درسته که این افراد نشانه های بیماری را ندارند ولی از خطرات ناشی از این بیماری هم در امان نخواهند بود . در مواردی هم بیماری سلیاک علامت و نشانه های خاصی دارند ، این علائم می تواند گوارشی یا غیر گوارشی باشند که عبارتند از :
علائم گوارشی بیماری سلیاک کدامند ؟
- نفخ
- اسهال
- کاهش وزن ناگهانی
- استئاتوره (اسهال چرب) – اسهال چرب، چر حجم و رنگ پریده
علائم غیرگوارشی سلیاک کدامند ؟
- افسردگی
- خستگی
- ریزش مو و پوسیدگی دندان
- آسیب به رشد کودک
- آتروفی (تحلیل بافت یا پوست)
- ضعف عضلانی
- شکستگیهای پاتولوژیک استخوان
- آمنوره ( اختلالات قاعدگی یا عدم خونریزی در دوران قاعدگی)
- تغییر رنگ و کبود شدن پوست
- ناباروری و سقط جنین
- تنگی پیلور (در این بیماری مسیر ورود غذا به معده کوچک می شود.)
- پتشی (کمبود ویتامین K)
- درماتیت هرپتیفورم (بثوراتی خارش دار و تاول مانند)
- سوء جذب آهن و ویتامین B12 که در پی آن کم خونی ایجاد می شود .
- سوء جذب کلسیم و ویتامین D
بیماری سلیاک در خردسالان چه علائمی دارد ؟
علائم بیماری سلیاک در خردسالان معمولا بعد از شش ماهگی و با وارد کردن غذاهای کمکی حاوی گلوتن به رژیم غذایی آشکار می شود . بیشتر کودکان فاقد علائم بیماری سلیاک هستند و تشخیص بیماری در آن ها به تعویق می افتد . این بیماری علائم زیادی دارد ، و این علائم در همه ی کودکان یکسان نیست . برخی از این علائم عبارتند از :
- متورم شدن شکم
- استفراغ
- اسهال مزمن (اسهال که به مدت طولانی وجود داشته باشد و به درمان جواب ندهد.)
- اختلال در رشد کودک
- کاهش اشتها
- اتلاف یا تحلیل ماهیچه ای
بهترین روش تشخیص قطعی سلیاک
برای تشخیص بیماری سلیاک پزشک از بیمار سوالاتی می پرسد ، و از علائم و نشانه های موجود برای اطمینان بیشتر آزمایش هایی برای تشخیص این بیماری انجام می شود . از جمله آزمایشات لازم برای تشخیص بیماری سلیاک می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آزمایش خون جهت اندازه گیری آنتی بادی های خون (سطح آنتی بادی های موجود در بدن فرد مبتلا به سلیام به دلیل پاسخ ایمنی بدن زیاد است.)
- HLA تایپینگ ( این آزمایش با هدف تشخیص بیماری های ژنتیکی ، بر روی سلول های هسته دار بدن انجام می شود .)
- بیوپسی دئودنوم با آندوسکوپی (تکه برداری از قسمت اثنی عشر روده با آندوسکوپی )
- تستهای تحمل خوراکی (گزیلوز و لاکتوز )
یکی دیگر از راه های تشخیص بیماری سلیاک رعایت رژیم غذایی فاقد گلوتن است . اگر فرد بیمار با رعایت این رژیم بهبودی در وضعیت خود مشاهده کرد ، می توان مبتلا به بیماری سلیاک را تشخیص داد . لازم به ذکر است که برای اطمینان بیشتر انجام آزمایش خون و بیوپسی قبل از رعایت رژیم ضروری است .
علت اصلی ابتلا به بیماری سلیاک چیست؟
سلیاک نوعی اختلال مزمن در دستگاه گوارش است که به دلیل واکنش سیستم ایمنی بدن نسبت به هضم گلوتن ایجاد می شود . علت اصلی این بیماری تاکنون مشخص نشده است . ولی این بیماری وراثتی می باشد . و این بیماری در میان افرادی که وابستگان نزدیک به آن مبتلا باشند ، شایع تر است . همچنین بیماری سلیاک در میان افراد سفید پوست و کشورهای غربی بیشتر شایع است ، تا جایی که در کشورهای غربی بیماری وراثتی است که در اثر عدم تحمل بدن نسبت به گلوتن ایجاد شده درصد کل جمعیت به این بیماری مبتلا هستند .
بیماری سلیاک در مواردی در بدو تولد خود را نشان می دهد ولی در مواردی به مرور زمان ، و پس از اولین جراحی، زایمان و یا ابتلا به عفونت مشخص می شود . در برخی از افراد خطر ابتلا به بیماری سلیاک بیشتر است ، و این افراد بیشتر مستعد ابتلا به این بیماری هستند .
- افراد دارای دیابت (نوع ۱)
- افرادی با مشکلات تیروئید
- افراد مبتلا به کولیت روده
- افرادی که دچار بیماری سندروم داون یا سندروم ترنر هستند .
- بیماران آدیسون
- افرادی که بیماری آرتروز دارند .
درمان بیماری سلیاک
امروزه دانشمندان به دنبال روش و دارویی برای درمان بیماری سلیاک هستند ، دارویی که بتواند با اثر گذاری مستقیم روی روده بتواند این بیماری را کنترل کند و سیستم ایمنی را مقاوم تر کند . دانشمندان همچنین به دنبال واکسنی برای پیشگیری از بروز این بیماری هستند . اما تاکنون درمان قطعی برای بیماری سلیاک وجود ندارد . از این رو رعایت رژیم غذایی فاقد گلوتن تا آخرعمر تنها روش برای پیشگیری از علائم و عوارض این بیماری است . فرد مبتلا به بیماری سلیام بایستی زیر نظر پزشک تغذیه رژیم غذایی مناسبی را رعایت کند .
مصرف مواد غذایی شامل ، گندم، جو، چاودار و برخی حبوبات، آرد سیب زمینی، برنج، عدس، سویا، ذرت و لوبیا در افراد مبتلا به بیماری سلیام مجاز نیست . واکنش افراد مبتلا به بیماری سلیاک نسبت به تخم مرغ، روغن و شکر متفاوت است . از این رو مصرف غذاهای فرآوری شده در این افراد مجاز نیست . برای جبران ویتامین و املاح خوراکی در افراد مبتلا به سلیاک ، مصرف میوه ها ، سبزیجات به صورت تازه و پخته ، گوشت و لبنیات کم‌چرب، ماهی ضروری است .
دروه ی بهبودی بیماری سلیاک با رعایت رژیم غذایی 3 تا 6 ماه می باشد . البته دوران بهبودی در افراد بزرگسال می تواند کوتاه تر و به مدت 2 ماه باشد .
درمان بیماری سلیاک در طب سنتی
اولین گام درمان بیماری سلیاک در طب سنتی حذف مواد غذایی دارای گلوتن (گلوتن نوعی پروتئین است که در گندم ، جو و چاودار وجود دارد ) است . پس اولین قدم حذف نان از رژیم غذایی بیمار است ( می تواند به جای نان از برنج استفاده کرد ) و از نان هایی که از آرد گندم یا جو تهیه نشده باشند استفاده کرد .
توجه داشته باشید :
نان تافتون , سنگک , لواش , بربری , باگت , تست همه اینها از آرد گندم تهیه می شوند .
روغن ماهی را برای درمان بیماری سلیاک در طب سنتی در رژیم غذایی بیمار بگنجانید . همچنین از مکمل های روغن ماهی نیز استفاده کنید .
از مکمل های دارای پاپئین در رژیم غذایی استفاد کنید .
مصرف ماست می تواند در برطرف کردن بیماری سلیاک در طب سنتی کمک کند . ( با غذاهای خاوی گوشت ماست مصرف نکنید !)
مصرف دمنوش بابونه و دمنوش گیاه دم اسبی تاثیر زیادی در درمان بیماری سلیاک خواهد داشت.
برای درمان گیاهی بیماری سلیاک از گیاه ختم ذهبی یا گلدن سیل استفاده کنید ؛ می توانید به صورت دمنوش ؛ سبزی و یا مکمل مصرف کنید.
توجه
گیاه بابونه یکی از گیاهان دارویی بسیار فوق العاده است که برای درمان اکثر بیماری های گوارشی در سب سنتی تجویز می شود . و یکی از داروهای بیماری سلیاک است .
