رشته دندانپزشکی به یکی از اولویتهای جدی برای داوطلبان گروه تجربی، به شمار میرود. آینده شغلی روشن، درآمد مناسب و امکان تخصص در حوزههای مختلف، این رشته را به گزینهای پرطرفدار تبدیل کرده است. با اینحال مدت زمان تحصیل همیشه در بین رشتههای پزشکی چالشبرانگیز بوده، اغلب متقاضیان نمیدانند رشته دندانپزشکی چند سال است؟
طبق اسناد رسمی، تحصیل در دوره دندانپزشکی عمومی، حدود ۶ سال زمان میبرد و برای دورههای تخصصیتر میتواند متفاوت باشد. این مسیر شامل دورههای متفاوتی است و ما در این مقاله به بررسی کامل مراحل تحصیل رشته دندانپزشکی، شرایط ورود به دوره تخصص و فوقتخصص آن توضیح دادهایم.
دندانپزشکی عمومی چند سال است و شامل چه مراحلی میشود؟
برای ورود به حرفه دندانپزشکی، اولین و مهمترین قدم، گذراندن دوره دندانپزشکی عمومی است. این دوره نهتنها پایه و اساس آموزش یک دندانپزشک را تشکیل میدهد، بلکه پل ورود به تخصصهای بالاتر هم به حساب میآید. همانطور که پیشتر هم اشاره شد، تحصیل در رشته دندانپزشکی عمومی در ایران معمولاً ۶ سال طول میکشد.
این دوره بهگونهای طراحی شده که دانشجو از صفر تا صد مراقبت از بیماران را، هم در حوزه درمانی و هم در حوزه زیبایی، بهصورت تئوری و عملی یاد بگیرد. این ۶ سال بهشکل پیوسته برگزار میشود و بر خلاف برخی رشتهها، ترم تابستانی یا فاصلههای بلندمدت میان مراحل وجود ندارد. در پایان این دوره، دانشجو با دریافت مدرک دکترای حرفهای دندانپزشکی (DDS)، مجاز به فعالیت در مطب یا کلینیک خواهد بود.
واحدهای درسی و مراحل آموزش عملی داندانپزشکی عمومی
در سال اول و دوم که دوره علوم پایه است، دانشجو با ساختار بدن انسان آشنا میشود. دروسی مانند آناتومی سر و گردن، فیزیولوژی، بافتشناسی دهان، بیوشیمی و میکروبیولوژی از مباحث کلیدی این مقطع هستند. در این سالها بیشتر زمان در کلاسهای تئوری و آزمایشگاهها سپری میشود.
در سال سوم و چهارم، دانشجویان وارد مباحث اختصاصیتر مانند پروتز ثابت و متحرک، ترمیمی، پریودنتولوژی، اندودانتیکس (درمان ریشه)، ارتودنسی مقدماتی و جراحی دهان میشوند. بسیاری از این دروس در کنار آموزشهای تئوری، بخشهای عملی در لابراتوار دارند که با مدلهای دندانی تمرین میشود. همچنین در این مقطع، درسهای رادیولوژی دهان، فک و صورت، تشخیص بیماریهای دهان و پاتولوژی فک هم ارائه میشوند که برای تشخیص درست و انتخاب روش درمانی مناسب، حیاتیاند.
در دو سال آخر، دانشجو وارد فاز درمان بیماران واقعی میشود. در کلینیکهای دانشگاهی، تحت نظر اساتید متخصص، بیماران را ویزیت کرده و درمانهای متنوعی را انجام میدهد؛ از کشیدن دندان عقل، عصبکشی، ترمیم پوسیدگیها، ساخت پروتزهای کامل و پارسیل گرفته تا ترمیم زیبایی دندانها با کامپوزیت و لمینیت که زیر نظر متخصص انجام میشود.
تفاوت با پزشکی عمومی از نظر مدت زمان و محتوا
هرچند هر دو رشته از پایههای علوم پزشکی محسوب میشوند، اما از نظر ساختار و رویکرد، تفاوتهای قابل توجهی دارند. در جدول زیر به مقایسه ایندو پرداختهایم:
مورد مقایسه | دندانپزشکی عمومی | پزشکی عمومی |
مدت زمان تحصیل | 6 سال | 7 سال |
نوع مهارت عملی | تمرکز شدید بر کار عملی از سال سوم | ورود تدریجی به فاز بالینی از سال چهارم |
حوزه درمانی | دهان، دندان، فک و زیبایی دندانها | کل بدن، بیماریهای داخلی، جراحیها |
نوع کار در کلینیک | فردی و ابزارمحور | تیمی و دارومحور |
تخصص دندانپزشکی چند سال است و چگونه باید وارد آن شد؟
بسیاری از دانشجویان پس از اتمام دوره دندانپزشکی عمومی، تصمیم میگیرند مسیر تخصص را ادامه دهند؛ اما این مسیر دقیقاً چطور آغاز میشود و تخصص دندانپزشکی چند سال است؟ دوره تخصص دندانپزشکی معمولاً بین ۳ تا ۴ سال طول میکشد، بسته به گرایش انتخابی و شرایط دانشگاه محل تحصیل شما دارد.
مدت زمان تحصیل در تخصصهای مختلف دندانپزشکی به صورت زیر است:
- اندودانتیکس (تخصص درمان ریشه) – ۳ سال
- ارتودنسی (ردیفکردن دندانها) – ۳ سال
- جراحی فک و صورت – معمولاً ۴ سال
- پروتزهای دندانی – ۳ تا ۴ سال
- دندانپزشکی کودکان، بیماریهای دهان، رادیولوژی دهان و فک – حدود ۳ سال
برای ورود به تخصص، ابتدا باید مدرک دکترای حرفهای دندانپزشکی (DDS) را دریافت کرده باشید. پس از آن، داوطلبان باید در آزمون دستیاری دندانپزشکی (بورد تخصصی) که سالانه توسط وزارت بهداشت برگزار میشود، شرکت کنند. این آزمون رقابتی است و قبولی در آن نیاز به آمادگی علمی بالا و مطالعه عمیق دارد.
نکته مهم اینجاست که معدل دوران عمومی، سوابق علمی، مقالهها و حتی سابقه طرح دندانپزشک عمومی میتواند در قبولی نهایی شما تأثیرگذار باشد. پس از قبولی در آزمون دستیاری، وارد دوره تخصصی میشوید. در این مدت، تمرکز شما روی درمانهای پیشرفته، تشخیصهای پیچیدهتر و شرکت در جراحیها و درمانهای تخصصی خواهد بود.
فوق تخصص دندانپزشکی چند سال طول میکشد؟ آیا ارزشش را دارد؟
دندانپزشکان بسیاری پس از اتمام دوره تخصص، تصمیم میگیرند قدمی فراتر بگذارند و وارد دنیای فوق تخصص دندانپزشکی شوند. این مقطع تحصیلی پیشرفتهتر از تخصص است که به دندانپزشکان این امکان را میدهد تا در یک حوزه بسیار خاص، مهارتهای عمیقتری کسب کنند.
شاید برای شما هم سوال باشد فوق تخصص دندانپزشکی چند سال طول میکشد؟ این مسیر ارزش این زمان و تلاش را دارد؟ دوره فوق تخصص دندانپزشکی معمولاً بین ۱ تا ۲ سال به طول میانجامد، که بسته به رشته انتخابی و برنامه آموزشی دانشگاه یا مرکز برگزارکننده دارد.
تخصص و فوق تخصص دندانپزشکی تفاوتهای مهمی دارند؛ تخصص دندانپزشکی پس از دوره ۶ ساله دندانپزشکی عمومی آغاز میشود. مدت زمان آن ۳ تا ۴ سال است. در این دوره، دندانپزشک در یک شاخه خاص، مانند جراحی دهان، ارتودنسی یا درمان ریشه تخصص پیدا میکند.
اما فوق تخصص دندانپزشکی که پس از دوره تخصص آغاز میشود و معمولاً ۱ تا ۲ سال طول میکشد. دندانپزشک در این دوره مهارتهای پیشرفتهای در زمینه جراحی فک و صورت یا ایمپلنتولوژی (نصب ایمپلنتهای دندانی) کسب میکند. دندانپزشکان دوره فوق تخصص نسبت به گروه تخصص، در درمانهای خاصتر و پیچیدهتر، مهارت دارند. از نظر اعتبار و درآمد، فوق تخصصان معمولاً درآمد و جایگاه بالاتری دارند.
مزایای طی کردن دوره فوق تخصص به شرح زیر است:
- اعتبار بالاتر در میان همکاران و بیماران
- افزایش چشمگیر دانش علمی و توانمندیهای عملی
- امکان تدریس در دانشگاهها و همکاری در پروژههای تحقیقاتی بزرگ
- درآمد بالاتر در مقایسه با دندانپزشکان عمومی و حتی متخصص
- فرصتهای کاری در مراکز درمانی سطح بالا در داخل یا خارج از کشور
سخن پایانی
اگر برای شما هم سوال بوده که رشته دندانپزشکی چند سال است؟ باید بگوییم که ابتدا برای تبدیل شدن به یک دندانپزشک عمومی نیاز به حدود ۶ سال تحصیل دارید. سپس برای ورود به تخصص دندانپزشکی، باید ۳ تا ۴ سال دیگر وقت بگذارید و در صورت تمایل به فوق تخصص، ۱ تا ۲ سال اضافهتر نیاز خواهید داشت. با وجود این مراحل، دندانپزشکی یک حرفه با فرصتهای فراوان برای پیشرفت و کسب درآمد بالا است. اگر به این مسیر علاقه دارید، اکنون زمان شروع است. درباره این موضوع اگر نیاز به کسب اطلاعات بیشتری دارید، میتوانید به کارشناسان موسسه پیشگامان پارسه مراجعه کنید.