آرتروز و رماتیسم از بیماریهای شایع مفصلی هستند که اغلب با یکدیگر اشتباه گرفته میشوند. آرتروز به فرسایش تدریجی غضروف مفاصل مربوط میشود، در حالی که رماتیسم یک بیماری التهابی و خودایمنی است که مفاصل و سایر بافتهای بدن را درگیر میکند. تفاوت اصلی این دو، در نوع آسیب و مکانیسم آنهاست: آرتروز بیشتر جنبه ساییدگی و تخریب دارد، اما رماتیسم ناشی از التهاب و اختلالات سیستم ایمنی بدن است.
در کنار درمانهای پزشکی، برخی ترکیبات طبیعی مانند شیره انگور و روغن کنجد میتوانند به کاهش التهاب و درد کمک کنند. شیره انگور با داشتن آنتیاکسیدانها و مواد مغذی، و روغن کنجد با خواص ضدالتهابی، نقش مؤثری در بهبود عملکرد مفاصل ایفا میکنند. در ادامه این مطلب، مکملهای مفیدی برای کمک به درمان آرتروز و رماتیسم را معرفی خواهیم کرد. با ما همراه باشید.
آرتروز و روماتیسم چیست؟
بیماری آرتروز به تخریب تدریجی غضروف مفاصل اشاره دارد. در این حالت، غضروف که به عنوان بالشتکی برای مفاصل عمل میکند، به مرور زمان ساییده شده و باعث ایجاد درد در مفاصل میگردد. در مقابل، روماتیسم نوعی بیماری خودایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به بافتهای خود حمله میکند و علاوه بر مفاصل، سایر اندامها و بافتها را نیز تحت تأثیر قرار میدهد. علائم اصلی آرتروز و روماتیسم شامل درد، در جدول زیر، این علائم به طور خلاصه آورده شده است:
نوع علائم | آرتروز | روماتیسم |
درد
|
معمولاً در حین فعالیت یا بعد از آن تشدید میشود. | معمولاً در هر دو طرف بدن و به صورت متقارن احساس میشود. |
التهاب
|
ممکن است در ناحیه مفصل وجود مقداری تورم را احساس کنید. | التهاب مفاصل، همراه با گرما و قرمزی در ناحیه آسیبدیده. |
محدودیت حرکتی
|
توانایی حرکت دادن مفصل تحت تأثیر قرار میگیرد. | حرکت مفاصل به دلیل درد و التهاب، محدود میشود. |
خشکی صبحگاهی
|
معمولاً پس از بیدار شدن از خواب، نوعی احساس سفتی در مفاصل وجود دارد که با حرکت کردن بهبود مییابد. | این علامت ممکن است نسبت به آرتروز به مدت طولانیتری ادامه یابد و معمولاً بعد از بیدار شدن از خواب شدیدتر است. |
نقش تغذیه در بهبود آرتروز و روماتیسم
تغذیه نقش بسیار مهمی در مدیریت و بهبود علائم آرتروز و روماتیسم دارد و انتخاب مواد غذایی مناسب میتواند به کاهش التهاب و بهبود کیفیت زندگی مبتلایان به این بیماریها کمک کند. در ادامه، به بررسی تأثیر دو گروههای غذایی مختلف مواد غذایی التهابزا و مواد غذایی ضد التهاب بر آرتروز و روماتیسم میپردازیم.
مواد غذایی التهابزا:
- گوشتهای فرآوری شده: مانند سوسیس و کالباس که التهاب را تشدید میکنند.
- قندهای ساده: موجود در نوشیدنیهای شیرین که باعث افزایش التهاب میشوند.
- روغنهای صنعتی: مانند روغن سویا و ذرت که مصرف زیاد آنها موجب التهاب میشود.
- غذاهای سرخکردنی: حاوی چربیهای ناسالم و اشباع شده که التهاب را افزایش میدهند.
مواد غذایی ضد التهاب:
- اسیدهای چرب امگا-3: موجود در ماهیهای چرب، دانههای کتان و گردو که به کاهش التهاب کمک میکنند و علائم آرتروز و روماتیسم را بهبود میبخشند.
- آنتیاکسیدانها: موجود در میوهها و سبزیجات رنگی که آسیب اکسیداتیو را کاهش میدهند.
- سبزیجات رنگی: مانند فلفل دلمهای و کلم بروکلی که سیستم ایمنی را تقویت کرده و التهاب بدن را کاهش میدهند.
غذاهای مفید برای مفاصل و استخوانها
همانطور که گفتیم تغذیه نقش مهمی را در بهبود سلامت کلی و کاهش التهاب ایفا میکنند. در ادامه، به تشریح گروههای غذاهای مفید برای مفاصل و استخوانها میپردازیم:
اسیدهای چرب سالم
اسیدهای چرب سالم، به ویژه روغن کنجد، روغن زیتون و تخم کتان، از جمله منابع غنی از امگا-۳ و امگا-۶ هستند که به تقویت غضروفها و کاهش دردهای مفصلی کمک میکنند. این چربیهای سالم با خواص ضد التهابی خود، باعث بهبود عملکرد مفاصل و افزایش انعطافپذیری آنها میشوند.
آنتیاکسیدانها
غذاهای سرشار از آنتیاکسیدان مانند توتفرنگی، تمشک، بلوبری و انگور سیاه، با داشتن ویتامین C، فلاونوئیدها و رزوراترول، به کاهش التهاب و محافظت از غضروفها کمک میکنند. چای سبز نیز با کاتچینهای خود، از آسیبهای اکسیداتیو جلوگیری کرده و به سلامت مفاصل کمک میکند.
ویتامین D و کلسیم
لبنیات مانند شیر، ماست و پنیر، به عنوان منابع عالی کلسیم شناخته میشوند و به حفظ استحکام استخوانها کمک میکنند. همچنین، تخممرغ و ماهیهای چرب مانند سالمون و ساردین، حاوی ویتامین D هستند که جذب کلسیم را تسهیل میکند.
آهن و مواد معدنی
شیره انگور، به عنوان یک منبع طبیعی غنی از آهن و آنتیاکسیدانها، باعث بهبود سلامت عمومی بدن و جلوگیری از کمخونی میشود. عدس و اسفناج نیز به دلیل داشتن آهن، کلسیم و دیگر مواد مغذی، نقش مهمی در تقویت استخوانها و مفاصل ایفا میکنند. ترکیب این مواد غذایی در رژیم غذایی روزانه میتواند به بهبود سلامت مفاصل و استخوانها کمک کند.
شیره انگور و تأثیر آن بر درد مفاصل
شیره انگور سرشار از آهن، پتاسیم و آنتیاکسیدانهاست که نقش مهمی در بهبود اکسیژنرسانی به مفاصل، کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی دارند. قند طبیعی آن نیز منبعی سریع از انرژی است که به کاهش خستگی و افزایش توان بدنی کمک میکند.
برای بهرهگیری از خواص شیره انگور، میتوانید روزانه یک قاشق غذاخوری از آن را با آب گرم قبل از صبحانه مصرف کنید یا آن را روی نان برشته بهعنوان یک میانوعده سالم میل نمایید. همچنین با خرید اینترنتی شیره انگور، بهراحتی و بدون اتلاف وقت میتوانید این محصول مفید را تهیه کنید.
روغن کنجد و تأثیر آن بر آرتروز و التهاب مفاصل
روغن کنجد یکی از مغذیترین روغنهای گیاهی است که سرشار از اسیدهای چرب امگا ۶ و ۹ و ویتامین E میباشد. این ترکیبات با خواص ضدالتهابی خود، به کاهش درد و خشکی مفاصل، بهویژه در مبتلایان به آرتروز، کمک میکنند. روغن کنجد را میتوان هم بهصورت خوراکی و هم موضعی برای ماساژ مفاصل استفاده کرد.
اگر به دنبال خرید اینترنتی روغن کنجد هستید، فروشگاه ترنگ اردکان گزینهای مناسب برای تهیه این محصول است. مصرف روزانه یک قاشق چایخوری روغن کنجد خام یا استفاده از آن در پختوپز، سالاد و سرخکردنیها، راهی ساده برای بهرهمندی از خواص آن است.
معرفی مواد غذایی که برای مدیریت آرتروز و روماتیسم باید از مصرف آنها پرهیز کرد
پرهیز از برخی مواد غذایی در مدیریت آرتروز و کاهش التهاب مفاصل، تأثیر بهسزایی دارد. در ادامه، به بررسی مواد غذایی که باید از مصرف آنها پرهیز کرد، میپردازیم:
- شکر سفید: این ماده و محصولات حاوی آن باعث افزایش التهاب بدن و درد مفاصل میشوند.
- نوشابهها: نوشابههای گازدار با افزایش التهاب بدن علائم بیماریهای آرتروز و روماتیسم را تشدید میکنند.
- فستفودها: غذاهای سریع و فرآوریشده مانند فست فودها علاوه بر ارزش غذایی پایینی که دارند، معمولاً حاوی چربیهای ناسالم، شکر و نمک بالایی هستند و باعث تشدید التهاب میشوند.
- روغنهای جامد: این روغنها حاوی چربیهای ترانس هستند که التهاب و خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهند.
- گلوتن: برخی از افراد نسبت به گلوتن حساسیت دارند و با مصرف آن دچار التهاب و درد مفاصل میشوند.
- مصرف زیاد گوشت قرمز: در برخی افراد مبتلا به آرتروز یا روماتیسم، مصرف زیاد گوشت قرمز میتواند التهاب را تشدید کند.
- لبنیات پرچرب: لبنیات پرچرب نیز ممکن است در برخی افراد باعث تشدید التهاب شود.
سخن پایانی
برای حفظ سلامت مفاصل و کاهش التهاب، مصرف مواد مغذی مانند امگا ۳، ورزشهای سبک مثل پیادهروی و یوگا، خواب کافی و مدیریت استرس اهمیت دارد. همچنین ترکیب شیره انگور و روغن کنجد میتواند انرژی روزانه را تأمین کرده و به بهبود عملکرد مفاصل کمک کند.