انواع مختلف تشنج و چگونگی برخورد با بیماران تشنجی : معمولا درباره تشنج و خطراتی که این مورد برای سلامت افراد می تواند داشته باشد بسیار شنیده ایم. در واقع تشنج یکی از علائم شایع و هشدار دهنده بیماری های مغز است که در صورت وقوع، خبر از صدمه جدی در پارانشیم مغز را می دهد که این عارضه در اثر فعالیت ناگهانى سلولهاى یک قسمت از مغز ایجاد می شود. و با توجه به این که بروز تشنج همیشه می تواند خطرناک باشد و باعث آسیب‌دیدگی در فرد شود از این رو در صورت بروز آن، فورا برای بررسی دلایل و اقدام به درمان، حتما باید به پزشک متخصص مغز و اعصاب مراجعه شود.
انواع مختلف حمله تشنج
- تشنج‌های غیرصرعی
- تشنج‌های جزئی
- تشنج‌های گسترده
- تونیک کلونیک جنرالیزه (صرع بزرگ)
تشنج‌های غیرصرعی :
معمولا فرد بیمار در این نوع تشنج ممکن است تا به طور مختص هوشیاری خودش را از دست بدهد این نوع تشنج علائمی مانند خیره شدن و پلک زدن چشمها و حرکات متعدد گوش و لب ها بسیار شایع است که معمولا این گروه از تشنج‌ها ناشی از آسیب‌هایی نظیر ضربه دیدن سر یا وجود بیماری است. و خوشبختانه در صورتی که بیماری درمان شود؛ تشنج نیز برطرف می شود.
تشنج‌های جزئی :
در بیشتر مواقع فردی که دارای صرع باشد ممکن است تا دچار تشنج شود که در این حالت بیمار به طور پی‌درپی دچار تشنج خواهد شد. بیشترین علت این که یک طرف از بدن درگیر تشنج می شود این است که در این نوع از تشنج‌ها تنها در یک طرف مغز اتفاق می‌افتند نام دیگر این نوع از تشنج‌ها عبارت است از : تشنج فوکال، جکسونین و لوب گیجگاهی
تشنج‌های گسترده :
همان طور که از نامش نیز مشخص است تشنج های گسترده نسبت به تشنج محدود می توانند که اثرات بیشتری را بر روی مغز بگذارند و همین باعث می شود تا در نتیجه تاثیر بیشتری را نیز بر روی عملکرد بدن داشته باشند. با توجه به این که این تشنج در هر دو طرف مغز رخ می‌دهد از این رو نیز هر دو طرف بدن را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
تشنج‌های گسترده خود به دو گروه از تشنج ها تقسیم می شود
- صرع بزرگ (گرند مال)
- تونیک کلونیک
تونیک کلونیک جنرالیزه (صرع بزرگ) :
در این نوع تشنج که به صرع بزرگ نیز معروف است حالت های بیمار و نوع حمله بسیار شدیدتر است که در صورت کنترل نشدن می تواند بسیار خطرناک باشد. بیمار در طى این حمله بالا رفتن سیاهى چشم ها، خشک شدن بدن، حرکات لرزشى اندام ها، قفل شدن و كف كردن دهان، سيانوز و کاهش سطح هوشیارى را تجربه می کند.
معمولا همان طور که در قسمت فوق نیز گفتیم تنشج‌ها می‌توانند که ناشی از مشکلات متعددی در بدن باشند و معمولا هر مشکلی در بدن که منجر به آسیب مغزی شود می‌تواند سبب بروز تشنج گردد.
مهم ترین دلایل و علل تشنج عبارتند از :
همان طور که گفتیم بروز تشنج ناشی از وجود یک اختلال در فعالیت الکتریکی مغز است که منجر به تشنج در فرد می شود
- آسیب و ضربه به مغز
- تومور مغزی
- بیماری صرع
- تغییرات متابولسیم و یا سوخت و ساز بدن که باعث مشکلات کبدی و کلیوی می شود
- وجود عفونت شدید در بدن (مانند عفونت مغز)
- مصرف مواد مخدر و الکل
- وجود بیماری مادرزادی از قبیل سندرم داون
- سکته و بیماری آلزایمر
مهم ترین کارها و باید ها و نباید ها در مواجهه با فردى که دچار حمله تشنجى شده چیست ؟
- حفظ خونسردی باید حفظ کنیم
- چرخاندن بیمار به قسمت پهلو برای تنفس بهتر
- باز کردن دکمه یقه و یا در صورت داشتن کراوات باز کردن آن
- تکان ندادن بیش از حد بیمار
- در حملاتى که حمله تشنج طى چند دقیقه خود به خود تمام نشود نیاز به رساندن بیمار به اورژانس دارد.
نباید ها :
- مهم ترین نبایدی که می بایستی انجام دهید سعى در گذاشتن چیزى بین دندانهایش است ،این اقدام خطرناک بوده و مى تواند باعث صدمه قابل ملاحظه اى به دندان هایش شود و هم چنین ممکن است دست شما به شدت گاز گرفته شود.
- نباید که در حین حمله و یا حتى بلافاصله بعد از آن به بیمار ، آب، نوشیدنى و حتى داروهاى بدهید .
- سیلى زدن، آب پاشیدن، تنفس دهان به دهان و فشار روی قفسه سینه ممنوع است.
در افرادی که دارای علائمی نزدیک به تشنج هستند باید بگوییم که مراجعه به پزشک متحصص مغز و اعصاب بهترین کار و مناسب ترین کار است. در مراجعه به پزشک مهم ترین روش تشخیص تشنج ابتدا شرح حال بیمار و سپس پزشک برای قطعی کردن نوع تشنج یا شرایط بیمار، از نوار مغز و یا تصویر برداری مغزی به روش های ام آر آی یا سیتی اسکن و یا آزمایشات خون بهره می گیرد در بیشتر افراد گاهی هم برای تشخیص تشنج بررسی مایع مغزی نخاعی لازم است .معمولا برای درمان تشنج پزشک متخصصص مغز و اعصاب برای درمان تجویز دارو با دوزهای پائین را شروع می کند.
