اسهال و علت ابتلا به اسهال , درمان اسهال شدید : اسهال بیماری است که هر فردی ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عفونت و یا ویروس فصلی به آن مبتلا شود . بیماری اسهال ممکن است سلامت بخش های مختلف بدن را به خطر بیاندازد از این رو بایستی درمان آن جدی انجام شود . هر فردی مستعد مبتلا شدن به اسهال می باشد .فرد در پی مبتلا شدن به اسهال ، حداقل روزی سه مرتبه مدفوع آبکی دارد .و یا 4 مرتبه بیرون روی دارد. اسهال به سرعت باعث کاهش آب بدن و دهیدراته شدن آن می شود . اسهال در صورت شدید بودن باعث رنگ پریدگی ، کاهش ادرار به دنبال کم شدن آب بدن و تند شدن ضربان قلب منجر می شود . در ادامه ی این مقاله قصد داریم در مورد بیماری اسهال ، علت ابتلا به آن و روش های درمانی موثر برای درمان آن بیشتر صحبت کنیم .
عوامل ابتلا به بیماری اسهال
عوامل متعددی از جمله ، ویروس فصلی ، باکتری ، انگل و … در بروز بیماری اسهال نقش دارند . ولی در اکثر موارد علت اسهال ویروسی و به دلیل عفونت روده می باشد . که به شدت مسری می باشد و از طریق مختلف وارد بدن می شود .تماس با سطح آلوده ، تماس با دست ها ،مصرف مواد خوارکی آلوده ، می تواند باعث منتقل شدن ویروس اسهال شود . امکان انتقال ویروس حتی از فردی که هیچ گونه علائم ندارد نیز وجود دارد . از علل مختلف بیماری اسهال می توان به موارد زیر اشاره کرد :
- مصرف دارو ها : مصرف برخی از داروها مانند آنتی بیوتیک ها،داروهای فشار خون، داروهای سرطانی و آنتی اسیدها در بروز بیماری اسهال می توانند دخیل باشند .
- عدم تحمل هضم غذا : گاهی بدن توانایی هضم برخی از غذاها را ندارد . این غذاها ممکن است محصولات لبنی یا شیرین کننده های مصنوعی باشد ، که منجر به اسهال ، حالت تهوع ، گرفتگی و گاز روده می شود . این حالت ها به مدت 30 دقیقه الی 2 ساعت بعد از صرف غذا رخ می دهد .
- بیماری های مزمن : گاهی بیماری های مزمن علت اسهال هستند که بایستی درمان به موقع انجام شود . اسهال بیش از 3 روز نیازمند بررسی بیشتری است .
برخی از بیماری های مزمن که می توانند در بروز اسهال نقش داشته باشند ، عبارتند از:
- سندرم روده تحریک پذیر : یک بیماری گوارشی رایج است که با ایجاد اختلال در عملکرد روده بزرگ منجر به گرفتگی، نفخ، اسهال و ناراحتی کلی داخل شکم می شود. سندروم روده تحریک پذیر درمان خاصی ندارد و گاهی با تغییر سبک زندگی و رعایت رژیم غذایی قابل کنترل است .
- بیماری التهابی روده : بیماری التهاب روده ، با آسیب زدن به دستگاه گوارش ، مانع جذب و انتقال مواد مغذی به بدن می شود .
- بیماری سلیاک : این بیماری نوعی اختلال خود ایمن در سیستم ایمنی بدن است که مصرف گلوتن علت آن می باشد . پلوتن همان پروتئین موجود در گندم، چاودار و جو می باشد . با گذشت زمان ، روده توانایی جذب مواد مغذی را از دست می دهد .
- دیابت : بیماری دیابت زمانی رخ می دهد که بدن توانایی تولید هورمون انسولین را نداشته باشد ، قند در جریان خون ذخیره شده و در سوخت و ساز دچار اختلال می شود .
- هیپرتیروئیدیسم یا پرکاری تیروئید : این بیماری که به آن تیروئید بیش فعال هم می گویند زمانی ایجاد می شود که بدن بیش از اندازه هورمون تیروکسین را ترشح می کند.
- بیماری آدیسون : این بیماری نوعی بیماری غدد درون ریز است که در آن غده های آدرنالین درگیر می شود . و هورمون هورمون ترشح شده از غدد فوق کلیوی کاهش می یابد .
- پانکراتیت مزمن : پانکراتیت مزمن همان التهاب پانکراس یا لوزالمعده می باشد .
برخی از نکات قابل توجه در زمان ابتلا به اسهال
از آنجایی که در بیشتر موارد علت اسهال عفونت و ویروس فصلی است لازم است در صورت مبتلا شدن به این وضعیت یکسری نکاتی را رعایت کنید :
- به طور مرتب دستان خود را با آب و صابون بشویید . دستان خود را مرتباً بشویید.
- مصرف آب کافی حیاتی است . چرا که بدن دچار کم آبی می شود .
- ظروف باید مرتبا شسته و کاملا تمیز باشد.
- فرد دیگری نباید در ظرف فرد مبتلا غذا بخورد .
- استراحت کافی داشته باشید.
- تغذیه در زمان اسهال برای کمک به قوای از دست رفته بدن خیلی مهم است .
- بهداشت و نظافت را رعایت کنید .
- تماس بدنی با فرد بیمار نباید وجود داشته باشد ، چرا که احتمال انتقال ویروس خیلی زیاد است .
- با مشاهده ی هرگونه علامت در کم آبی بدن سریعا به پزشک مراجعه کنید .
آیا بیماری اسهال خطرناک است؟
در حالت عادی این بیماری خطرناک نیست . و تنها با ایحاد این حالت جذب مواد معدنی در بدن متوقف می شود . اسهال در صورت تداوم باعث کم آبی بدن و دهیدراته شدن آن می شود ، که این موضوع برای کودکان خیلی خطرناک است . پس در زمان ابتلا شدن به اسهال مصرف آب کافی امری حیاتی است . دهیدراته شدن علائمی از جمله ، خشکی دهان ، سردرد ، نفس بدبو ، سرگیجه و از بین رفتن کش طبیعی بدن را به دنبال دارد . در صورت مشاهده ی هرگونه علائم کم آبی در بدن بایستی سریعا به پزشک مراجعه کرد .
اسهال در بزرگسالان بیش از 48 ساعت و در کودکان بیش از 24 ساعت نیازمند مراجعه به پزشک و درمان است . اسهال در نوزادان خطرناک تر است و سریعا باید به پزشک مراجعه کرد ، چرا که بدن آن ها در برابر این بیماری آسیب پذیری زیادی دارد .
برخی از علائم در زمان اسهال می تواند نشان هدهنده ی یک بیماری جدی باشد . در صورت مشاهده ی هر یک از علائم زیر بایستی سریعا به پزشک مراجعه کنید .
- مشاهده ی هرگونه علائه کم آبی در بدن خون در مدفوع
- مدفوع سیاه و قیری رنگ
- تب
- احساس درد در شکم و یا رکتوم
راه های درمان اسهال
در بزرگسالان اسهال در طی 48 ساعت بهبود می یباد و نیازی به درمان خاصی نیست . تنها نکته ی قابل توجه این است که در زمان بروز ین بیماری با مصرف مایعات از دهیدراته شدن و کم آب شدن بدن پیشگیری شود . استفاده از غذاهایی مثل گوشت بدون چربی، ماست، میوه ها، سبزیجات و کربوهیدرات های پیچیده مانند برنج، سیب زمینی و نان می تواند مفید باشد . در زمان اسهال از مصرف خوراکی های حاوی کافئین ، قند زیاد ، غذاهای سرخ شده یا چرب خودداری کنید . از مصرف غذاهای پرفیبر مانند غذاهای تند، محصولات لبنی و غذاهای شناخته شده برای ایجاد گاز مانند لوبیا، کلم بروکلی و کلم خودداری کنید . رعایت بهداشت و شستن مرتب دستان با آب و صابون برای جلوگیری از انتقال این بیماری به دیگران ضروری است.
درمان دارویی :
استفاده از برخی از قرص های ضد اسهال مانند قرص دیفوکسیلات، دی سیکلومین، قرص بیسموت ساب سیترات می تواند در درمان آن موثر باشد . ولی بهتر است خودسرانه نباشد .
درمان خانگی :
کته با ماست ، ماست کم چرب ، برنج کته ، پوره ی هویج و سیب زمینی برای درمان اسهال مفید است . همچنین مصرف میوهایی همچون سیب ، موز و چای بابونه در درمان اسهال موثر است .